Osoba, która kupi ziemię przeznaczoną do prowadzenia działalności rolnej, ma obowiązek przez co najmniej 10 lat prowadzić gospodarstwo. W tym okresie nie może również sprzedać swojej nieruchomości ani oddać jej w posiadanie innym osobom czy instytucjom. Od tych zasad istnieją pewne wyjątki, np. ciężka choroba właściciela gruntu. Obowiązek ten nie dotyczy także kupujących ziemię rolną od bliskiego sprzedawcy. Nowelizacja ustawy ws. obrotu ziemią, która ma wejść w życie w 2019 roku, zakłada złagodzenie powyższych przepisów.
Kto może kupić działkę rolną?
Rok 2016 przyniósł zmiany w ustawie o obrocie ziemią, która znacznie ograniczała prawo do nabywania gruntów rolnych nierolnikom. Ludzie, którzy chcą kupić działkę na wsi, zastanawiają się, czym jest grunt rolny i czy można na nim wznieść dom. Czy kupno działki rolnej jest w ogóle możliwe, jeśli celem nie jest uprawianie ziemi? Aby na to odpowiedzieć, należy przede wszystkim sprawdzić w planie zagospodarowania przestrzennego, czy dany grunt został przeznaczony bezpośrednio na produkcję rolną. Jeśli dla ziemi, na której znajduje się interesująca nas działka, powstał plan zagospodarowania i teren został oznaczony jako łąka, nieużytek lub grunt orny, mamy do czynienia z działką rolną. Taką ziemię może właściwie kupić tylko rolnik indywidualny, czyli osoba posiadająca kwalifikacje rolnicze, prowadząca gospodarstwo od 5 lat i posiadająca użytki rolne o wielkości nieprzekraczającej powierzchni 300 ha. Jak kupić ziemię rolną nie będąc rolnikiem? Jeśli w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego dany grunt widnieje jako przeznaczony do innego użytku niż działalność rolna, można go kupić niezależnie od tego, czy jest się rolnikiem, czy nie. Jeśli jednak choć część ziemi, na której znajduje się działka, jest przeznaczona na produkcję rolną, cały teren stanowi grunt rolny, a to ogranicza możliwość jego wykorzystania.
Czy można kupić działkę rolną, nie będąc rolnikiem?
Zakup ziemi rolnej przez nierolnika jest możliwy, ale pod pewnymi warunkami. Po pierwsze, kupno takiej działki jest możliwe w sytuacji, gdy przeznaczona została na inne cele (wspomniany wpis w planie zagospodarowania). Obostrzenia nie dotyczą także działek, które mają powierzchnię do 0,5 ha i na których w dniu 30 kwietnia 2016 roku umiejscowiony był budynek mieszkalny i inne pomieszczenia, nieużywane już w procesie produkcji rolnej. Osoba niebędąca rolnikiem może również nabyć działkę rolną o wielkości nieprzekraczającej 0,3 ha. Taki grunt można dowolnie nabywać i sprzedawać. Nowelizacja ustawy z 2019 roku przewiduje jeszcze większe złagodzenie przepisów, dzięki czemu osoba, która nie jest rolnikiem, będzie mogła nabyć działkę rolną o wielkości do 1 ha. Zakup ziemi rolnej (do 1 ha) przez taką osobę może nastąpić w kilku sytuacjach, które uwzględniają nowe przepisy: w postępowaniu egzekucyjnym i upadłościowym, na skutek podziału majątku w wyniku rozwodu oraz na skutek zniesienia współwłasności. Możliwy jest także zakup działki rolnej przez nierolnika w sytuacji uzyskania spadku lub podziału spółek prawa handlowego.
Zakup ziemi rolnej przez rolnika
Ziemię rolną, czyli taką, którą wykorzystuje się do uprawy roślin lub hodowli zwierząt, mogą nabywać rolnicy indywidualni. Nawet tutaj istnieją jednak pewne obostrzenia – nie mogą oni dokupić działki, jeśli powiększyłaby ona uprawiany obszar do wielkości ponad 300 ha. Co istotne, nabywca ziemi ma obowiązek prowadzić gospodarstwo rolne przez pewien ściśle określony czas. Do roku 2019 było to okres 10 lat, jednak nowelizacja ustawy skraca ten czas do 5 lat. Jednocześnie skróceniu ma ulec okres, w którym rolnik nie może zbyć nieruchomości ani oddać jej w użytkowanie osobom trzecim. Jeśli rolnik chciałby sprzedać lub oddać nieruchomość rolną wcześniej, niż przewidują to przepisy (początkowo 10, następnie 5 lat), musi wystąpić o zgodę na wykonanie takiego działania. Do momentu wprowadzenia nowelizacji organem decyzyjnym był sąd, po wprowadzeniu zmian decyzję administracyjną będzie wydawać dyrektor generalny KOWR (Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa).
Kto jeszcze może kupić ziemię rolną?
Nieruchomość rolną w łatwiejszy sposób mogą kupić osoby spokrewnione z rolnikiem. Oznacza to, że osoba bliska może odkupić od rolnika nieruchomość, nawet w sytuacji, gdy nie zajmuje się rolnictwem. Krąg takich osób to dzieci, wnuki, rodzice, dziadkowie, rodzeństwo, współmałżonkowie, a od 2019 roku także rodzeństwo rodziców i pasierbowie. Ziemię rolną można przekazać bliskim jako darowiznę albo w spadku.
Zobacz także:
Wypalanie traw – co trzeba wiedzieć?
366 maratonów w 366 dni. Biegający rolnik ma w planach kolejne rekordy
Autor: Adrian Adamczyk