Za obumarcie płodu uważa się każdy zgon dziecka, które nie zostało całkowicie wydobyte z organizmu matki niezależnie od wieku ciążowego. Jeśli doszło do niego przed ukończeniem 22. tygodnia ciąży, mamy do czynienia z poronieniem. Wówczas dziecko nie wykazuje żadnych oznak życia - nie słychać bicia serca ani objawów oddychania.
Jakie są przyczyny obumarcia płodu?
Ciąża obumarła może mieć 3 rodzaje przyczyn: matczyne, płodowe i łożyskowe. Szacuje się że ok. 64 proc. przypadków obumarcia płodu spowodowane są niewydolnością łożyska lub patologiami z nim związanymi.
Do przyczyn matczynych możemy zaliczyć: infekcje, nadciśnienie tętnicze krwi, nieustabilizowaną cukrzycę, toczeń, przenoszoną ciążę, zaawansowany wiek matki, wysokie miano przeciwciał Rh, rzucawkę, nikotynę, alkohol i kontakt z metalami ciężkimi lub substancjami niebezpiecznymi.
Do przyczyn płodowych zaliczamy: ciążę mnogą, wrodzone nieprawidłowości, zahamowanie wzrostu płodu, obrzęk, wadę genetyczną i zakażenie.
Na przyczyny łożyskowe składają się: przedwczesne pęknięcie błon płodowych, zapętlenie się pępowiny wokół główki dziecka, krwiak podłożyskowy, przedwczesne odklejenie się łożyska i niewydolność łożyska.
Występują również inne przyczyny ciąży obumarłej , aczkolwiek nie są aż tak groźne, m.in. wiek ojca, wiek matki, niepłodność, otyłość, wcześniejsze epizody obumarcia wewnątrzmacicznego.
Ciąża obumarła - objawy
Objawy ciąży obumarłej w pierwszym trymestrze są niecharakterystyczne. Najczęściej jest to ustanie objawów ciąży, takich jak nudności, wymioty, bolesność piersi czy zmniejszenie zmian nastroju. Jednak objawem najbardziej charakterystycznym na początku ciąży, który świadczyć może o poronieniu, jest krwawienie. Objawy ciąży obumarłej w drugim i trzecim trymestrze są bardziej odczuwalne dla matki. Wymienić tutaj można przede wszystkim zaprzestanie odczuwania w brzuchu ruchów dziecka przez matkę. Następnie zmniejsza się obrzęknięcie zewnętrznych narządów płciowych, następuje zmniejszenie obwodu brzucha, uczucie bezwiednie wiszącego podbrzucha, zmniejszenie masy ciała i zmniejszenie piersi.
Po czym poznać, że ciąża jest obumarła ? Aby jednoznaczne zdiagnozować obumarłą ciążę, konieczne jest wykonanie badania USG, które potwierdzi brak oznak życia. Długotrwałe niezdiagnozowanie śmierci płodu może stanowić bezpośrednie zagrożenie dla życia matki, gdyż martwe tkanki wewnątrz macicy mogą powodować sepsę lub być przyczyną poważnych zaburzeń krzepnięcia krwi.
Jakie jest postępowanie medyczne w przypadku obumarcia płodu?
Jeśli ciąża nie przekroczyła 22. tygodnia, zazwyczaj dochodzi do samoistnego poronienia i wydalenia płodu. Konieczne jest wtedy wykonanie kontroli jamy macicy i ewentualne wyłyżeczkowanie celem usunięcia wszystkich obumarłych fragmentów płodu, tak by nie doszło do zakażenia. Natomiast w przypadku obumarłych ciąż powyżej 22. tygodnia (do 37. tygodnia) następuje dwutygodniowe oczekiwanie na samoistny poród. Jeśli do porodu nie dojdzie, lekarze zlecają podaż prostaglandyn w postaci globulek dopochwowych, aby wywołać skurcze, które pomogą w urodzeniu martwego dziecka. W przypadku ciąż donoszonych stosuje się kroplówkę z oksytocyną.
Cięcie cesarskie czy poród naturalny?
W takich okolicznościach personel medyczny jest skupiony jedynie na zdrowiu matki, dlatego preferowany jest poród naturalny. W przypadkach gdy dziecko jest bardzo duże, czy nieprawidłowo ułożone, wykonuje się cięcie cesarskie. Jest to jednak ostateczność.
Badania po urodzeniu martwego dziecka
Obecnie lekarze nie zlecają ani nie wykonują żadnych dodatkowych badań, jeśli było to pierwsze poronienie. Natomiast jeśli jest to trzecia z kolei ciąża zakończona obumarciem płodu, lekarze zlecają badania histopatologiczne, genetyczne, immunologiczne oraz badania wirusologiczne pod kątem wirusa toksoplazmozy, różyczki, cytomegalii, chlamydiozy, opryszki i listeriozy. Jeśli wcześniej nie były wykonywane, to również badania hormonalne.
Po jakim czasie można starać się o kolejne dziecko?
Kolejna ciąża po ciąży obumarłej powinna być planowana nie wcześniej niż na 3 do 6 miesięcy po poronieniu. Tyle bowiem czasu błona śluzowa kobiety oraz jajniki potrzebują, by wrócić do stanu sprzed ciąży. Jednak kolejne ciąże obarczone są zwiększonym ryzykiem poronienia o jakieś 10-20 proc. Kobieta po stracie dziecka powinna udać się do specjalisty, by porozmawiać o traumatycznej sytuacji, zanim zacznie starać się o kolejne dziecko.
Zobacz także: Jak szpitale traktują kobiety, które poroniły?
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN