Wiele ciężarnych skarży się na ból pleców w ciąży , zwłaszcza w odcinku piersiowym i lędźwiowym. Wraz z powiększaniem się brzucha może stawać się coraz silniejszy i trwać coraz dłużej. Nie jest to objaw choroby, ani zagrożenie dla rozwijającego się dziecka, a stan związany z wymuszoną zmianą postawy ciała kobiety ciężarnej.
Bóle pleców w ciąży - przyczyna
Powiększający się brzuch kobiety ciężarnej powoduje, że zmienia się sylwetka i przesuwa się środek ciężkości. Wymusza to zmianę postawy - wypięcie brzucha, odchylenie ramion, wygięcie odcinka piersiowego i lędźwiowego do przodu, aby łatwiej utrzymać równowagę. W takiej sytuacji mięśnie przykręgosłupowe są stale napięte, co skutkuje bólem pleców w ciąży , zwłaszcza podczas długotrwałego stania lub leżenia.
Wzrost masy ciała o kilka lub kilkanaście kilogramów jest sporym obciążeniem dla kręgosłupa, zwłaszcza dla kobiet, które są mało aktywne w ciąży. Stale powiększające się piersi są przyczyną bólu pleców w ciąży w okolicy łopatek . Dlatego im kobieta bardziej zbliża się do porodu tym odczuwa większe dolegliwości ze strony kręgosłupa.
Przyczynami bólu pleców w ciąży są:
- nieodpowiednia pozycja podczas snu,
- ucisk powiększającej się macicy na nerwy,
- napięcie mięśni kręgosłupa wymuszone zmianą sylwetki,
- wzrost masy ciała,
- powiększanie się piersi,
- brak aktywności fizycznej w czasie ciąży,
- ciąża mnoga,
- problemy z kręgosłupem przed ciążą,
- skrzywienie kręgosłupa.
Ból pleców we wczesnej ciąży
Ból pleców na początku ciąży - w pierwszych tygodniach - pojawia się u części kobiet i nie jest związany z przeciążeniem kręgosłupa ani zmianą postawy. Powodem są zmiany hormonalne, które intensywnie zachodzą w organizmie ciężarnej. Nierzadko pojawienie się bólu w odcinku krzyżowym jest pierwszym, wczesnym objawem ciąży, który przyczynia się do wykonania testu ciążowego.
Ból brzucha i pleców w pierwszym trymestrze ciąży ma związek z rozluźnianiem się więzadeł macicy i tkanki chrzęstno - kostnej miednicy. Ma to na celu stopniowe przygotowywanie organizmu i narządów rodnych kobiety do powiększania się brzucha i porodu. Jest to stan fizjologiczny, który nie powinien wzbudzać niepokoju. Jednak jeżeli pojawią się inne objawy: utrudnione poruszanie, krwawienie z dróg rodnych, plamienie, gorączka oraz silny i ostry ból brzucha należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza.
Ból pleców w ciąży - II i III trymestr
W II i III trymestrze ciąży z tygodnia na tydzień zwiększa się masa ciała kobiety. Dodatkowy ciężar dotyczy głównie brzucha oraz piersi, dlatego w tym czasie występuje ból pleców na dole i w okolicy łopatek. W ciąży zmianie ulega postawa ciała - kręgosłup jest stale wygięty, co obciąża małe stawy między kręgami. Powiększająca się macica uciska na nerwy i splot lędźwiowo - krzyżowy. Powoduje to niekiedy silny ból pleców w ciąży po prawej lub po lewej stronie .
Ból w okolicy krzyżowej może być również spowodowany infekcją układu moczowego, zwłaszcza jeżeli występuje dodatkowo ból brzucha, częstomocz i pieczenie podczas oddawania moczu. Każda ciężarna powinna raz w miesiącu wykonywać kontrolne badanie moczu.
Ból pleców w 9. miesiącu ciąży w okolicy krzyżowej u niektórych kobiet jest naprawdę silny i dokuczliwy. Może zwiastować zbliżający się poród. Zwłaszcza jeżeli wraz z nim pojawiają się skurcze macicy.
Ból pleców w ciąży - sposoby i zapobieganie
Ból pleców w ciąży może być złagodzony dzięki niewielkiej aktywności fizycznej i ćwiczeniom rozluźniającym mięśnie kręgosłupa. Najprostszym rozwiązaniem jest regularne uczęszczanie na basen. Pływanie relaksuje i odciąża kręgosłup. Można także wykonywać prostą gimnastykę w domu: koci grzbiet, proste ćwiczenia z wykorzystaniem dużej piłki lub jogę dla ciężarnych. Ulgę przyniesie również delikatny masaż.
Duże znaczenie ma pamiętanie o utrzymywaniu prawidłowej postawy ciała. Plecy powinny być zawsze proste, ramiona rozluźnione i skierowane do tyłu. Należy unikać długiego przebywania w jednej pozycji. Podczas siadania najlepszym rozwiązaniem jest podłożenie poduszki pod plecy w odcinku krzyżowym. Wszystkie ruchy powinny być wykonywane pomału i spokojnie. Aby złagodzić ból pleców w ciąży w nocy, zaleca się spanie na lewym boku z poduszką między kolanami. Przyjmowanie środków farmakologicznych powinno być konsultowane z lekarzem.
Bólowi pleców w ciąży można zapobiegać. Należy zastosować się do kilku prostych zasad:
- noszenie obuwia na płaskiej podeszwie,
- codzienna, niewielka aktywność fizyczna, np. basen lub spacery,
- unikanie długiego stania,
- kontrolowanie masy ciała,
- odpoczynek,
- ograniczenie dźwigania.
Zobacz także: Cukrzyca u kobiet w ciąży
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN