Trubadurzy jako pierwsi w średniowieczu łączyli muzykę z poezją. Ich twórczość podziwiali nie tylko bogaci szlachcice. Do dziś zachowało się około 2600 utworów pochodzących ze średniowiecza.
Więcej:
- Zbigniew Herbert. Uczył odpowiedzialności za słowo
- Więźniowie piszą wiersze, czyli resocjalizacja przez poezję
- Mikołaj Rey i sudański poeta
Trubadurzy – średniowieczni poeci
Zastanawiasz się, kim byli trubadurzy? To poeci i muzycy, których twórczość powstała w średniowieczu. Pochodzili z Francji, a ich pierwsze dzieła sztuki muzycznej i poetycznej powstały już w XII wieku. Działalność trubadurów trwała do XIII wieku. Jako pierwsi łączyli muzykę z poezją i śpiewem. Często byli nie tylko kompozytorami i twórcami treści, ale także wykonawcami. Po okresie średniowiecza w innych krajach europejskich również pojawiali się trubadurzy. Przyjmuje się, że łącznie było ich aż 460.
Trubadurzy wywodzili się z wielu klas społecznych. Wśród nich znajdowali się nawet książęta i królowie. Najczęściej trubadurami byli jednak rycerze. Ich muzyka bardzo szybko rozpowszechniała się i była szanowana oraz podziwiana przez publiczność. Na występy trubadurów często przychodzili duchowni i uczeni. Trubadurzy byli bowiem dla nich inspiracją do opisywania muzyki połączonej z poezją.
Trubadurzy podejmowali wiele tematów w swojej twórczości, m.in. problematykę miłości oraz historie o rycerzach, którzy byli idealizowani i przedstawiani jako bohaterowie i wojownicy.
Jednym z najbardziej rozpoznawalnych utworów tego okresu jest epos rycerski „Pieśń o Rolandzie” z XI wieku. Ma on formę litanijną, a po każdym wersie powtarzana jest jedna melodia. Niestety nie zachowała się muzyka do „Pieśni o Rolandzie”.
Zobacz także: Opowiadacz bajek
Trubadurzy i truwerzy
W średniowieczu działali zarówno trubadurzy, jak i truwerzy, jednak była między nimi znacząca różnica. Trubadurzy działali od początku XII wieku, a ich głównym miejscem twórczości była południowa Francja. Truwerzy zaś rozwijali swoją działalność artystyczną w połowie XII wieku na północy Francji. Najbardziej znanymi truwerami byli Ryszard Lwie Serce (król Anglii) oraz Tybald IV. Ich twórczość była bardzo podobna do działalności artystycznej trubadurów, także łączyli poezję z muzyką. Najczęściej wykonywali jednak ballady oraz rondy, które charakteryzowały się prostą formą instrumentalną i były ludową muzyką taneczno-wokalną. Truwerzy w swojej twórczości często korzystali z prostych instrumentów, takich jak lutnia (instrument strunowy pochodzący z arabskiej Hiszpanii) czy szałamaja (dęty drewniany instrument).
Twórczość trubadurów i truwerów rozpowszechniali także minstrele, czyli śpiewacy poezji, którzy działali w XIII i w XIV wieku w całej Europie Zachodniej. Wędrowali z miasta do miasta i urozmaicali czas na dworach. Śpiewali nie tylko pieśni trubadurów, ale przedstawiali także własną twórczość. Odpowiednikami minstrelów w Polsce byli rybałci, a w Niemczech minnesingerzy.
Pierwsi trubadurzy
Pierwsi trubadurzy to Aimeric de Péguilhan oraz Arnaut Daniel. Ten drugi słynął z pieśni starannie dopracowanych. Jego działalność określa się jako poezję zamkniętą. Co ciekawe, Dante Alighieri, włoski poeta i filozof, nazwał go bieglejszym kowaczem. Znanymi trubadurami byli także Bernart de Ventadorn, Folquet de Marseille i Giraut de Bornelh. W późniejszych latach twórczości trubadurów działali m.in. Raimon de Miraval i Sordello.
Czym jest vidas?
Pojęcie vidas kojarzone jest właśnie z trubadurami. To pochodzące z XIII i XIV wieku zbiory pieśni, w których opisywano życie trubadura. W opowieściach tych uwzględniono np. życie Jaufre Rudela, księcia Blaye. Jego twórczość inspirowana była platoniczną miłością do hrabiny Tripoli. W swoich pieśniach chwalił kobietę, której nigdy nie spotkał, pragnąc ujrzeć ją pewnego dnia na żywo. Wyruszył nawet w podróż, aby spotkać hrabinę, co ostatecznie się udało.
Zobacz także: Wojciech Młynarski. Cenzor wobec niego był bezsilny
Trubadurzy o miłości
Trubadurzy bardzo często tworzyli pieśni o miłości dworskiej. To pojęcie pojawiło się pod koniec XIX wieku i oznaczało nie tylko zjawisko literackie, ale także element kultury społeczeństwa średniowiecznego. Trubadurzy rozpowszechniali swoją wizję miłości, która była sposobem na doskonalenie człowieka. Kobiety przedstawiane w ich twórczości były uważane za istoty idealne i doskonałe. Miłość często też kojarzyła się z tęsknotą. Trubadurzy uważali, że niesie ona nie tylko osobiste, ale i społeczne korzyści, a cała atmosfera związana z kochankami powinna być dyskretna i nadzwyczaj delikatna. Kochankowie musieli pokonać wiele przeciwności, by w końcu być razem. Ulubionymi postaciami i zarazem inspiracją do tworzenia miłosnych pieśni byli Tristan i Izolda.
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN