Norma trójglicerydów jest zróżnicowana w zależności od wieku oraz płci. Trójglicerydy są jednym z podstawowych materiałów energetycznych, które organizm zużywa na swoje bieżące potrzeby. Mogą być również magazynowane w postaci tkanki tłuszczowej, stanowiąc materiał zapasowy.
Trójglicerydy - czym są? Norma trójglicerydów
Trójglicerydy są organicznymi związkami chemicznymi złożonymi z estrów gliceryny oraz trzech kwasów tłuszczowych . Należą do tłuszczów prostych, czyli lipidów stanowiących podstawowy składnik tkanki tłuszczowej organizmu. Trójglicerydy są wytwarzane przez wątrobę z kwasów tłuszczowych i węglowodanów, ale ich największa część dostarczana jest wraz z pożywieniem. Pełnią ważną rolę w organizmie i są niezbędne dla jego prawidłowego funkcjonowania. Trójglicerydy są jednym z głównych źródeł energii, którą organizm wykorzystuje w sytuacji głodu oraz wzmożonej aktywności fizycznej. Nadmiar tych tłuszczów jest jednak bardzo szkodliwy dla zdrowia i może wywoływać wiele chorób. Norma trójglicerydów jest zróżnicowana w zależności od płci oraz wieku. Ustalona norma ogólna wynosi 150 mg/dl. Za prawidłowe uznaje się wartości, które mieszczą się w następujących zakresach:
· kobiety: od 35 do 135 mg/dl,
· mężczyźni: od 40 do 160 mg/dl,
· dzieci: poniżej 100 mg/dl.
Podwyższone wartości trójglicerydów we krwi dzieli się na trzy podstawowe stopnie. Są to:
· wynik graniczny: 150 - 199 mg/dl,
· wynik wysoki: 200 - 499 mg/dl,
· wynik bardzo wysoki: powyżej 500 mg/dl.
Stwierdzenie na podstawie badań krwi wyniku granicznego wiąże się z koniecznością zmodyfikowania dotychczasowego stylu życia i zastosowania diety służącej obniżeniu poziomu trójglicerydów . Przy wysokim wyniku często (oprócz diety i aktywności fizycznej) wdraża się leczenie farmakologiczne. Wynik bardzo wysoki wymaga natychmiastowego postępowania leczniczego, aby nie doprowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych.
Trójglicerydy powyżej normy - przyczyny
Przyczyną trójglicerydów powyżej normy jest najczęściej stosowanie niewłaściwej, wysokokalorycznej diety, która obfituje w tłuszcze pochodzenia zwierzęcego, a także w żywność wysoko przetworzoną i mocne alkohole. Trójglicerydy przekraczające normę często współwystępują z nadwagą, otyłością, artretyzmem, chorobami nerek oraz niedoczynnością tarczycy. Podwyższone trójglicerydy są także charakterystyczne dla osób o niskim poziomie aktywności fizycznej oraz przyjmujących niektóre leki, np. estrogeny, doustne środki antykoncepcyjne, glikokortykosteroidy. Pierwotnymi przyczynami odpowiadającymi za wysokie stężenie trójglicerydów są: genetycznie uwarunkowane hipertrójglicerydemie oraz niedobór enzymu lipazy lipoproteinowej uczestniczącej w trawieniu i metabolizmie tłuszczów.
Trójglicerydy powyżej normy - objawy i choroby
Podwyższony poziom trójglicerydów ma niekorzystny wpływ na zdrowie. Oddziałuje szkodliwie na układ sercowo-naczyniowy i może stać się przyczyną wielu schorzeń, m.in. miażdżycy, choroby niedokrwiennej mięśnia sercowego, nadciśnienia tętniczego, zawału serca oraz udaru mózgu . Trójglicerydy powyżej normy mogą doprowadzić do stłuszczenia wątroby, w której są magazynowane, a także do uszkodzenia trzustki i wywołania różnych stanów zapalnych w organizmie. Wysoki poziom trójglicerydów zwiększa ryzyko wystąpienia cukrzycy typu 2 oraz zespołu metabolicznego, który charakteryzuje się współwystępowaniem otyłości brzusznej, insulinooporności, podwyższonego poziomu trójglicerydów, nadciśnienia tętniczego oraz zmniejszenia frakcji “dobrego” cholesterolu HDL.
Trójglicerydy powyżej normy - jak obniżyć domowymi sposobami?
W obniżeniu poziomu trójglicerydów w surowicy krwi niezwykle ważną rolę odgrywa modyfikacja dotychczasowego stylu życia, a więc zmiana diety i wdrożenie regularnej aktywności fizycznej . Jedną z podstawowych zasad diety jest ograniczenie lub wyeliminowanie z jadłospisu tłuszczów nasyconych (smalec, słonina, masło, śmietana, pełnotłusty nabiał), a na ich miejsce wprowadzenie tłuszczów roślinnych, takich jak oliwa z oliwek, olej rzepakowy, słonecznikowy, z pestek winogron, sojowy itp. Ważne jest również zredukowanie spożycia czerwonego mięsa, do którego zalicza się wołowinę, wieprzowinę, baraninę, koninę, dziczyznę, jagnięcinę i cielęcinę. Produkty te dostarczają dużych ilośc tłuszczu oraz cholesterolu i mają negatywny wpływ na funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego. Przy trójglicerydach powyżej normy z jadłospisu należy wykluczyć żywność o wysokim stopniu przetworzenia , czyli produkty typu fast food, dania instant, odmrażane pizze itp., słodkie napoje gazowane oraz wszelkie napoje alkoholowe. Należy również ograniczyć produkty bogate w cukry proste, głównie słodycze, potrawy smażone, panierowane i pieczone z dodatkiem tłuszczu. Dieta przy podwyższonym poziomie trójglicerydów powinna opierać się na pełnoziarnistych produktach zbożowych, świeżych warzywach i owocach, które są źródłem błonnika pokarmowego i związków antyoksydacyjnych o korzystnym wpływie na profil lipidowy organizmu. Zalecanymi technikami przyrządzania potraw są: gotowanie w wodzie i na parze, duszenie bez obsmażania oraz pieczenie w folii lub pergaminie. Przy trójglicerydach przekraczających normę ważne jest wdrożenie regularnej aktywności fizycznej (przynajmniej 2-3 razy w tygodniu przez minimum 30 minut) w postaci energicznych spacerów, biegania, pływania, jazdy na rowerze zwykłym lub stacjonarnym, aerobiku czy domowego fitnessu.
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN