Czym charakteryzuje się osobowość zależna?

W górach, kobieta patrzy na jezioro, za wyciągniętą rękę trzyma ja mężczyzna
Fot. swissmediavision/ Getty Images
W toku rozwoju u każdego człowieka wykształca się jeden z typów osobowości, czyli względnie stałej struktury cech. Osobowość zależna jest jednym z dziesięciu głównych rodzajów zaburzeń osobowości.

Osobowość zależna to zaburzenie, które charakteryzuje się brakiem pewności siebie, niechęcią do podejmowania decyzji i poleganiem tylko na innych ludziach, a nie na sobie. Jakie są przyczyny tego zaburzenia i czy możliwe jest wyleczenie?

Osobowość zależna– definicja

Osobowość można zdefiniować jako zespół cech, które określają postępowanie człowieka, jego zachowania oraz postawy. Osobowość uważana jest za względnie trwały wzorzec, który zależy od wychowania, socjalizacji, temperamentu oraz inteligencji. W trakcie rozwoju człowieka pojawiać się mogą różnego rodzaju zaburzenia osobowości, na przykład zaburzenie osobowości zależnej . Istnieje wiele definicji osobowości zależnej, jednak ogólnie można stwierdzić, że jest to zaburzenie osobowości typu C, które charakteryzuje się potrzebą bycia pod opieką innych, unikaniem podejmowania ważnych decyzji życiowych oraz biernością.

Cechy osobowości zależnej

Osoby z osobowością zależną postrzegane są przez otoczenie jako bezradne, bezsilne, niekompetentne i niechętne do podejmowania decyzji oraz brania na siebie odpowiedzialności. Do głównych cech osobowości zależnej możemy zakwalifikować:

· przekonanie o braku kompetencji i zdolności,

· przerzucanie odpowiedzialności na innych,

· uległość,

· przywiązywanie się do innych ludzi,

· brak asertywności w zachowaniu,

· łatwowierność,

· nieśmiałość i niepewność w relacjach interpersonalnych,

· obawa przed odrzuceniem.

Wśród osób z osobowością zależną zdarzają się zarówno jednostki dobrze przystosowane do rzeczywistości, które mieszczą się w normie, jak i jednostki skrajnie zależne i bierne, które nie są w stanie funkcjonować samodzielnie.

Syndrom uzależnienia od drugiej osoby

Uzależnienie emocjonalne może być jednym z przejawów dysfunkcjonalnych związków. Psychologowie wyróżniają trzy cechy charakterystyczne uzależnienia od drugiej osoby:

· utrata samego siebie, własnego „ja”, czyli brak własnej tożsamości i autonomii,

· chęć spędzania coraz więcej czasu z partnerem,

· doświadczanie stanu euforii w sytuacji przebywania z drugą osobą.

Osoby z syndromem uzależnienia uważają, że nie są w stanie poradzić sobie bez partnera i twierdzą, że bez niego pozostaną samotne. Jednocześnie druga osoba postrzegana jest jako rodzic, czyli nieadekwatnie do rzeczywiście pełnionej roli. Syndrom ten związany jest właśnie z pojawieniem się w dzieciństwie osobowości zależnej.

Osobowość zależna – przyczyny

Diagnoza zaburzeń osobowości jest trudnym procesem. Wiąże się on ze złożonością przyczyn, które doprowadziły do wykształcenia danego rodzaju osobowości. Psychologowie i psychiatrzy uważają, że główną przyczyną osobowości zależnej jest nadopiekuńczość i nadmierna troska rodziców o dziecko. Opiekunowie starają się zaspokoić wszystkie potrzeby dziecka, nie pozwalają mu na jakąkolwiek samodzielność i własne działania. Pojawić się tu może tak zwany syndrom nieodciętej pępowiny, czyli zbyt silna więź łącząca matkę (lub ojca) i dziecko w wieku dorosłym. Ten syndrom doprowadzić może do problemów w związkach w życiu dorosłym oraz do kłopotów emocjonalnych. W toku rozwoju dziecka troska zaczyna przekształcać się w kontrolę, przez co nastolatek staje się zależny od rodziców. Z drugiej strony może to doprowadzić do skrajnego typu buntu nastoletniego i popadnięcia w kłopoty. Intruzywny styl rodzicielski sprawia, że nastolatek odczuwa poczucie winy i nie może lub nie chce wyzwolić się spod władzy rodzicielskiej. Zależność od rodziców lub opiekunów przekłada się na brak autonomii w życiu dorosłym, a także na zależność od innych ludzi. Uzależniona osobowość wiąże się z ekstremalną biernością w relacjach ludzkich, co sprawia, że pojawiają się problemy z nawiązywaniem kontaktów społecznych. Zgodnie z podejściem poznawczym, podłożem, który prowadzi do wykształcenia osobowości zależnej, są błędne przekonania i schematy poznawcze, nabyte w okresie dzieciństwa i powielane przez osoby dorosłe.

Osobowość zależna – leczenie

Podstawową formą leczenia osobowości zależnej jest psychoterapia. Często dodatkowo włącza się leczenie farmakologiczne oraz konsultacje z psychiatrą. Włączenie leków jest konieczne w przypadku, gdy poza osobowością zależną występują dodatkowe formy zaburzeń psychicznych. W większości przypadków największe znaczenie pełni jednak terapia psychologiczna.

Osobowość zależna – terapia

Istnieje wiele metod terapii, które mogą pomóc osobom zależnym. Jedną z najbardziej polecanych form psychoterapii jest terapia poznawczo-behawioralna. Pozwala ona na przepracowanie i zmianę schematów poznawczych i myślowych, dzięki czemu pacjent może spojrzeć na siebie i na otaczający świat w zupełnie inny sposób. Każda forma terapii powinna być dopasowana indywidualnie do osoby.

Zobacz film: Anna Grzywaczewska-Ciuciura: Warto afirmować coś, co nasza podświadomość w jakiś sposób akceptuje. 

Zobacz film: Anna Grzywaczewska-Ciuciura: Warto afirmować coś, co nasza podświadomość w jakiś sposób akceptuje. Źródło: Dzień Dobry TVN

Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN

podziel się:

Pozostałe wiadomości

Pomyśl, zanim udostępnisz zdjęcia swojego dziecka

Pomyśl, zanim udostępnisz zdjęcia swojego dziecka

Takiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących

Takiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących

Upiekłam fit "sernik" Anny Lewandowskiej. Bez glutenu, bez laktozy... bez smaku?

Upiekłam fit "sernik" Anny Lewandowskiej. Bez glutenu, bez laktozy... bez smaku?

Quiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?

Quiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?

Żurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?

Żurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?

Wielkanoc z Dzień Dobry TVN. Jakie świąteczne niespodzianki czekają widzów?

Wielkanoc z Dzień Dobry TVN. Jakie świąteczne niespodzianki czekają widzów?

Rebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"

Rebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"

Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym
Materiał promocyjny

Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym

Wysyłają gościom wirtualne zaproszenia na ślub. Czy to dobry pomysł?

Wysyłają gościom wirtualne zaproszenia na ślub. Czy to dobry pomysł?

Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

"Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

"Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego
Materiał promocyjny

Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego

Tuż po porodzie otrzymała od matki niestosowny prezent

Tuż po porodzie otrzymała od matki niestosowny prezent

Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu
Materiał promocyjny

10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu

Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"
Materiał promocyjny

Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"

Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

"Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

"Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy
Materiał promocyjny

Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy

Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"
Materiał promocyjny

Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"

Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?
Materiał promocyjny

Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?

"Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

"Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

"Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

"Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry
Materiał promocyjny

Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry

Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?
Materiał promocyjny

Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?

Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"
Materiał promocyjny

E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"

Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"

Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"