Prace wysokościowe zaliczane są do grupy prac szczególnie niebezpiecznych. Zasady ich wykonywania ściśle określają przepisy BHP, których należy bezwzględnie przestrzegać – wszelkie uchybienia w tej kwestii grożą wypadkiem, który może zakończyć się trwałym kalectwem lub śmiercią. Roboty na wysokości wymagają więc dużej rozwagi i odpowiedzialności, zarówno ze strony pracowników, jak i pracodawcy. Nie jest to również praca dla każdego – aby podjąć się jej wykonywania, należy mieć uprawnienia wysokościowe, a także odznaczać się dobrym stanem zdrowia.
>>> Zobacz także:
- Jaki zawód wybrać?
- Stewardessa może zarabiać nawet 10 tysięcy złotych! Jak zostać stewardessą?
- Jak zostać influencerem na Instagramie czy YouTube? Ranking polskich infuencerów
Czym charakteryzują się prace wysokościowe?
Definicja terminu „praca na wysokości” została ustalona na mocy rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej odnośnie do zasad ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, wydanego 26 września 1997 roku. Zgodnie z nim prace wysokościowe wykonywane są na poziomie co najmniej 1 metra nad poziomem ziemi lub podłogi. Zalicza się do nich m.in. prace na rusztowaniach, drabinach, kominach, stropach oraz innych podwyższeniach.
Jednocześnie termin „praca na wysokości” nie dotyczy sytuacji, w której obowiązki wykonywane są na powierzchni osłoniętej ze wszystkich stron pełnymi lub oszklonymi ścianami o wysokości minimum 1,5 metra lub wtedy, gdy w miejscu pracy znajdują się inne konstrukcje i urządzenia, których celem jest ochrona pracownika przed upadkiem.
Usługi wysokościowe są świadczone przez przedstawicieli wielu różnorodnych zawodów. Wśród najbardziej popularnych zajęć znajdują się m.in.:
- mycie okien na wysokości,
- prace budowlane lub monterskie,
- ratownictwo wysokościowe,
- praca na platformach wiertniczych,
- konserwacja linii telekomunikacyjnych i energetycznych,
- malowanie elewacji budynków,
- kaskaderstwo.
Jak uzyskać uprawnienia wysokościowe?
Zgodnie z przepisami prawa praca na wysokości może być wykonywana jedynie przez osoby, które ukończyły specjalny kurs wysokościowy. Tego typu szkolenia organizowane są przez wiele firm. Można się na nie zapisać samodzielnie lub zostać oddelegowanym do ich odbycia przez swojego pracodawcę. W trakcie nauki kursanci zdobywają niezbędną wiedzę teoretyczną (związaną m.in. z zasadami BHP), a także umiejętności praktyczne. Szkolenia wysokościowe kończą się egzaminem sprawdzającym stopień przyswojenia przedstawionego materiału. Uprawnienia do pracy na wysokości uzyskuje się dopiero po zdaniu egzaminu.
Ważnym elementem jest także posiadanie aktualnego orzeczenia lekarskiego. Badania do pracy na wysokości obejmują sprawdzenie stanu zdrowia m.in. pod kątem neurologicznym, okulistycznym czy laryngologicznym. Należy pamiętać, że skierowanie do lekarza powinno zawierać informację o tym, czy pracownik zamierza podjąć pracę na wysokości powyżej czy poniżej 3 metrów. Tego typu badania należy powtarzać co 2–3 lata w przypadku osób do 50. roku życia, natomiast po 50. roku życia trzeba je wykonywać co roku.
Wśród głównych przeciwwskazań do wykonywania pracy na wysokości wymienia się poważną wadę wzroku, zaburzenia równowagi oraz stwierdzoną epilepsję. Tego typu zawodów powinny także unikać osoby, które cierpią na lęk wysokości.
Praca na wysokości a BHP
W przypadku prac wysokościowych pracodawca ma wiele obowiązków wobec swoich podwładnych. Przede wszystkim powinien zapewnić im odpowiednie szkolenie instruktażowe, które polega na przedstawieniu wymagań BHP, a także podziale pracy i określeniu kolejności wykonywania poszczególnych zadań. Po stronie przełożonego leży też poinformowanie pracowników o zagrożeniach występujących na obejmowanym przez nich stanowisku, a także zaprezentowanie oceny ryzyka zawodowego. Oprócz tego pracodawcy zobowiązani są do zagwarantowania bezpośredniego nadzoru nad wykonywanymi pracami oraz zapewnienia środków ochrony indywidualnej i zbiorowej.
Trzeba również pamiętać, że zgodnie z wymogami BHP, powierzchnia, na której wykonywana jest praca na wysokości, musi być odpowiednio zabezpieczona. W tym celu należy zastosować krawężniki o wysokości minimum 15 centymetrów, a także barierki zabezpieczające pracownika przed upadkiem z wysokości wznoszące się na minimum 1,1 metra. Należy przy tym dodać, że roboty wysokościowe powinny być zorganizowane tak, aby nie wymagały od wykonujących je osób wychylania się poza zamontowane balustrady.
Czasami, ze względu na miejsce i charakter pracy, nie ma możliwości zastosowania barierek. Wtedy po stronie pracodawcy leży dopełnienie obowiązku zapewnienia bezpieczeństwa w inny sposób. Przydatny staje się wówczas profesjonalny sprzęt, którego celem jest asekuracja i ochrona pracowników przed upadkiem. Najczęściej stosuje się specjalne szelki do pracy na wysokości z linką bezpieczeństwa lub pasem biodrowym.
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN