- Muchomor czerwony – trujący grzyb, którego trudno przeoczyć
- Muchomor czerwony – opis
- Muchomor czerwony – zatrucie
Kiedy wiemy, że muchomor czerwony jest szkodliwy, czasem nachodzi nas ochota, by zniszczyć znalezione okazy. Pod żadnym pozorem nie należy tego robić! Choć dla ludzi jest on gatunkiem szkodliwym, to dla wielu zwierząt czerwony muchomor stanowi źródło wartościowego pożywienia, dla owadów pełni rolę schronienia, a w dodatku użyźnia glebę i dostarcza składników odżywczych okolicznym drzewom.
Muchomor czerwony – trujący grzyb, którego trudno przeoczyć
Muchomor czerwony ( Amanita muscaria ) to jeden z najpiękniejszych i najbardziej charakterystycznych gatunków grzybów rosnących w Polsce. Każde dziecko potrafi rozpoznać czerwony kapelusz w kropki i wie, że nie wolno go ruszać, bo jest trujący. Ostrzegawczy kolor i popularność czerwonego muchomora sprawiają, że właściwie nie zdarzają się przypadkowe zatrucia. Grzyb zawiera muscimol i kwas ibotenowy, które odpowiadają za wywoływanie objawów zatrucia. Rzadko kończy się ono śmiercią, jednak może być naprawdę nieprzyjemne.
Muchomor czerwony jest gatunkiem kosmopolitycznym, występującym w klimacie umiarkowanym na całej powierzchni półkuli północnej. Zdarza się, że pojawia się również w cieplejszym klimacie – np. w Ameryce Środkowej czy na terenach położonych wokół Morza Śródziemnego. Pojawia się nawet w Australii czy Afryce Południowej. Rośnie w lasach liściastych, iglastych i mieszanych. Lubi zajmować miejsce pod brzozą brodawkowatą.
Muchomor czerwony w niektórych kulturach (na przykład wśród ludów Syberii czy w tradycji buddyjskiej) używany był podczas rytuałów religijnych. Czasami wykorzystywano także jego właściwości psychoaktywne. Gatunek był wymieniany w licznych mitologiach i od wieków pojawiał się na dziełach sztuki.
Muchomor czerwony – opis
Wprawdzie muchomor czerwony jest łatwy do rozpoznania, jednak warto przypomnieć, jak dokładnie wygląda. Szczególnie że młode osobniki wcale nie są już takie charakterystyczne. Wysyp zarodników jest biały. Bardzo młode muchomory przypominają bladopomarańczowe kulki, pokryte chropowatymi białymi plamkami, które stopniowo upodabniają się do grzybów, jakie znamy z popkultury.
Kapelusz osiąga od 5 do nawet 20 cm średnicy, a skórka ma kolor żywoczerwony, czerwonopomarańczowy, aż do żółtopomarańczowego. Początkowo jest półkulisty, potem wypukły, by w końcu osiągnąć rozpostarty płaski kształt. Jest usiany białymi, luźno przylegającymi plamkami – to resztki osłony, która występuje w początkowej fazie rozwoju. Silne deszcze mogą spłukiwać łatki. Brzeg kapelusza jest równy, u starszych osobników może być lekko postrzępiony. Pod spodem znajdują się kremowe, brzuchate blaszki.
Trzon może mieć długość od 6 do 20 cm i średnicę do 3 cm, występuje w białym lub kremowym kolorze. W środku zazwyczaj jest pełny, choć z wiekiem może robić się pusty. Jego kształt jest walcowaty z bulwiastą podstawą – to zredukowana pochwa. Na trzonie znajduje się wyraźny zwieszony pierścień w białym lub białożółtym kolorze.
Krótki opis muchomora czerwonego nie będzie zawierał wszystkich informacji, a warto o nich wspomnieć. Chodzi na przykład o miąższ. U tego muchomora jest on biały, a pod skórką żółty lub żółtopomarańczowy. Zapach jest niewyczuwalny, a smak delikatny – co oczywiście nie znaczy, że można go kosztować!
Muchomor czerwony – zatrucie
Choć muchomor czerwony nie jest śmiertelnie trujący, może wywołać bardzo nieprzyjemną reakcję organizmu. Dzieje się tak ze względu na znajdujący się w nim muscimol i kwas ibotenowy – substancje groźne dla człowieka. Grzyb wprawdzie zawiera także niewielką ilość muskaryny, od której wzięła się jego łacińska nazwa, jednak to nie ona jest głównym powodem dolegliwości.
Jak objawia się zatrucie muchomorem czerwonym? Zjedzenie grzyba lub jego części powoduje silne pobudzenie organizmu, drgawki, oszołomienie i ból głowy. Organizmu próbuje pozbyć się trucizny, dlatego występują wymioty i biegunka. Mogą pojawić się omamy wzrokowe i słuchowe. Następnie przychodzi silne zmęczenie i senność.
Zjedzenie muchomora, szczególnie przez dziecko, wymaga natychmiastowej konsultacji z lekarzem – być może konieczne będzie płukanie żołądka. Choć przypadkowe zjedzenie niewielkiej ilości nie powinno wiązać się z koniecznością hospitalizacji, zawsze wskazana jest ostrożność podczas grzybobrania.
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN