Pisanki ażurowe – są wykonywane z wydmuszek jaj kurzych, kaczych, gęsich i strusich. Technika polega na nawiercaniu w skorupce otworów.
Pisanki batikowe - są wykonywane przez nanoszeniu rozgrzanego wosku na skorupkę jajka za pomocą szpilki.
Zobacz też: Jak narysować zająca wielkanocnego – szablony, porady, zabawa z dziećmi >>>
Wielkanocne kraszanki można malować na wiele sposobów. Wszystko zależy od wyboru kolorów i techniki ozdabiania jajek. Choć wyglądem przypominają pisanki, pod pewnymi względami różnią się od nich. Warto się przekonać, jak zrobić kraszanki.
Co to są kraszanki i skąd wywodzi się tradycja zdobienia jajek?
Kraszanki to jedna z najpopularniejszych odmian pisanek . Zwyczaj zdobienia jajek liczy kilka tysięcy lat i nie jest związany wyłącznie z religią chrześcijańską. Jajka malowano już w czasach starożytnych, zwłaszcza na kolor czerwony, który miał symbolizować ofiarę składaną różnym bóstwom. W Rzymie i Grecji w ten sposób żegnano zmarłych i podkreślano powagę tej chwili. Ówczesne kraszanki i pisanki służyły także to odczyniania czarów, zapewnienia powodzenia w miłości oraz ochrony przed urokami i chorobami. Takie znaczenie nawiązywało do pogańskich rytuałów, dlatego duchowieństwo przez długi czas nie chciało się zgodzić, aby jajko zostało głównym symbolem Wielkanocy. Z tych właśnie powodów wprowadzono zakaz farbowania jajek oraz spożywania ich w dni świąteczne. Dopiero gdy chrześcijaństwo na stałe zagościło na ziemiach polskich, duchowni stopniowo przekonywali się do obecności jajek w wielkanocnej obrzędowości. Ale można je było konsumować dopiero po poświęceniu, gdy zostały pozbawione demonicznych właściwości.
Zobacz też: Ozdoby wielkanocne z drewna – jak je zrobić samemu? Świąteczne ozdoby Doroty Szelągowskiej >>>
Wielkanocna symbolika malowanego jajka nabrała szczególnego znaczenia po śmierci Jezusa, której towarzyszyły liczne cuda. Według jednej z legend, po tym jak Marii Magdalenie ukazał się anioł zwiastujący zmartwychwstanie Chrystusa, jajka w jej domu zabarwiły się na czerwono. Kobieta oddała je apostołom, po czym przybrały postać płatków i uniosły się w stronę nieba. To zdarzenie uznano za znak zwiastujący nowe życie, którego symbolem jest jajko. W późniejszych czasach pojawiły się inne podania odnoszące się do pisanek i kraszanek. Gdy jajko nabrało rangi najważniejszego symbolu Wielkanocy, jego malowanie, święcenie i dzielenie się nim stało się tradycyjnym świątecznym zwyczajem, który łączy wszystkie pokolenia. Wzory kraszanek wielkanocnych mogą być bardzo rozmaite i wykonywane różnorodnymi technikami.
Zobacz też: >>>
Czym się różni kraszanka od pisanki?
Zarówno pisanka, jak i kraszanka to malowane jajka będące tradycyjną wielkanocną ozdobą. Współcześnie używa się głównie pierwszego terminu, ale według staropolskiego zwyczaju obydwie nazwy dotyczą innych dekoracji. Różnice polegają na sposobie malowania skorupek. Pisankę najpierw ozdabia się woskiem, a następnie farbuje na różne kolory. Obecnie jajka farbowane są wcześniej, a dopiero potem nanosi się na nie różne wzory. Tutaj można wyróżnić kilka technik związanych z ich rysowaniem. Mogą być malowane ręcznie, wydrapywane lub nakładane za pomocą pędzla i farby. Wszystko zależy od inwencji twórczej i upodobań zdobiącego.
Kraszanki wielkanocne w odróżnieniu od pisanek zdobi się inną techniką. Są to jednobarwne jajka, które maluje się naturalnymi barwnikami zawierającymi składniki roślinne. Można je uzyskać na kilka sposobów, np. z łupin cebuli, młodych pędów żyta lub kwiatów nagietka. Osoby, które nie mają na to czasu lub obawiają się, że farbowanie kraszanek mogłoby im nie wyjść, mogą skorzystać z gotowych barwników, dostępnych np. w sklepach pasmanteryjnych lub zielarskich.
Współczesne zdobienie kraszanek i pisanek aż tak bardzo nie narzuca zachowania tradycji związanych ze sposobem malowania. Techniki są ze sobą mieszane, a i tak najważniejszy jest efekt, czyli pięknie ozdobione jajko. Nieważne, czy to będzie ręcznie malowane dzieło, czy kraszanka drapana. Dozwolona jest pełna dowolność wzorów i elementów dekoracyjnych. Potrzebna jest jedynie wiedza, jak zrobić pisankę kraszankę. Warto więc poznać podstawowe metody ozdabiania świątecznych jajek.
Zobacz też: Jak oryginalnie przystroić wielkanocny koszyczek? Co do niego włożyć? Wielkanoc 2019 >>>
Jak zrobić kraszanki wielkanocne?
Wiele osób zastanawia się, jak się robi kraszanki. Na początek warto przygotować niezbędne akcesoria, czyli duży garnek oraz naturalne barwniki, np. skorupy orzecha włoskiego lub igły jodłowe (barwią na kolor brunatny), owoce czarnego bzu (barwią na fioletowo), płatki ciemnej malwy (barwi na zielono), łupiny cebuli (barwi na ciemną czerwień lub brąz), owoce tarniny (barwią na niebiesko) lub sok z buraka (barwi na różowo). Aby pofarbować kraszanki, należy wlać do garnka dwa litry wody, dodać dowolny barwnik, włożyć jajka i gotować 10–15 minut. Intensywność koloru zależy od długości gotowania. Po wyjęciu warto przetrzeć jajka szmatką nawilżoną olejem, aby je nabłyszczyć. Wzory kraszanek można nanosić różnymi sposobami, np. wydrapywać za pomocą widiowego dłuta lub pomalować jasnymi akwarelami i pokryć bezbarwnym lakierem.
Zobacz też: Śliwa tarnina – uprawa i pielęgnacja w ogrodzie. Jakie ma wymagania? >>>
Kreatywne pisanki - jak wykonać je samemu?
Iza i Monika Jurasik prowadzą bloga wnętrzarskiego, gdzie pokazują jak wykonać proste i efektowne dekoracje. Specjalnie dla Dzień Dobry TVN przygotowały kreatywne pisanki.
Autor: Adrian Adamczyk