Jakie cechy powinien mieć dobry rodzić?
Zuzanna Butryn, psycholog, psychoterapeutka: Rodzic powinien być jak poduszka bezpieczeństwa. Dziecku trzeba dać przestrzeń na własne zainteresowania, ale przy jednoczesnym asekurowaniu. Musi wiedzieć, że ma w rodzicu wsparcie i w razie jakichkolwiek problemów, może liczyć na jego pomoc. Trzeba podkreślić, że nie ma rodziców idealnych, rodzic powinien być wystarczająco dobry.
Bardzo ważne jest, aby rodzice słuchali dziecka i zaspokajali jego potrzeby. Warto także wiedzieć, czym akurat się interesuje, co przykuwa jego uwagę. Rodzić powinien też zrozumieć, że każdy z nas jest inny i mamy prawo wyrażać siebie na swój sposób. W inności – pod warunkiem, że nie jest autodestrukcyjna – nie ma nic złego.
Niezwykle ważna jest też rozmowa. Wbrew temu, co mówi powiedzenie, że dzieci i ryby głosu nie mają – dziecko jest parterem do rozmowy – nie zależnie od tego, czy ma lat kilka, czy jest już nastolatkiem. Należy szanować jego głos.
Czy to oznacza, że rodzic ma pozwalać dziecku na wszystko?
Absolutnie nie. Rodzic musi nauczyć się stawiać granice, ale musi mieć też zaufanie do dziecka. Nie powinien zakładać z góry, że na pewno zrobi coś złego. Dopiero kiedy dziecko nas zawiedzie, nie dotrzyma danego słowa, mamy prawo interweniować. Niezwykle ważne jest, aby być w konsekwentnym i nie dawać dziecku sprzecznych komunikatów.
Kiedy relacje z dzieckiem zaczynają się psuć?
Relacje z dzieckiem buduje się od chwili narodzin i od samego początku mogą one iść w złym kierunku i z czasem stać się toksyczne. To, co najbardziej rzuca się w oczy to to, że rodzice tłamszą swoje dzieci. Wyręczają je, nie pozwalają czegoś zrobić, bo np. boją się, że dziecko zrobi sobie krzywdę. Takim zachowaniem sprawiają, że dziecko traci pewność siebie, nie ma poczucia sprawczości, a w dorosłym życiu może mieć problemy z podejmowaniem decyzji.
Jakie jeszcze błędy popełniają rodzice?
Nadmiernie kontrolują swoje dzieci. Zdarzają się rodzice, którzy wszystko wiedzą najlepiej i za wszelką cenę chcą narzucić swój punkt widzenia. Taka postawa nie prowadzi do niczego dobrego. Dziecko jest odrębną jednostką. Jeśli ma się czegoś nauczyć, to musi samo tego doświadczyć, popełniać błędy i wyciągać z nich wnioski.
Dużym błędem rodziców jest wytykanie dziecku błędów czy krytykowanie. Jest grupa rodziców, która ciągle strofuje swoje dzieci i gani za wyrażanie emocji, np. płacz, który jest zupełnie naturalny. Są też rodzice, którzy potrafią powiedzieć dziecku, że jest za grube lub że ma brzydkie włosy.
Ta nadmierna kontrola i takie komunikaty mogą pociągać za sobą określone konsekwencje. Bardzo często zdarza się, że dzieci, które mają takie doświadczenia, w dorosłym życiu zmagają się z depresją czy zaburzeniami odżywiania. Może się też zdarzyć, że dziecko zbuntuje się na tyle, że całkowicie zerwie relacje z rodzicem.
Kto częściej staje się toksycznym rodzicem?
Z mojego doświadczenia częściej są to kobiety. One też mają większą tendencję do tego, żeby całkowicie poświęcać się dla dziecka.
Dlaczego rodzice stają się toksyczni?
Życie niektórych rodziców kręci tylko wokół dziecka. Za wszelką cenę – niezależnie od wieku – starają się zatrzymać je przy sobie i uzależniają od niego swoje szczęście. Niektórzy posuwają się do szantażu czy manipulacji. Nie chcą zrozumieć, że dziecko jest odrębną jednostką i ma prawo żyć, tak, jak mu się podoba. Rodzice bardzo często nie rozumieją, że dziecko nie jest im nic winne. To zadaniem rodzica jest zapewnienie dziecku edukacji i bytu.
Co powinno dać rodzicowi do zrozumienia, że przekracza granicę?
Jeśli dziecko ciągle zwraca nam uwagę, że czuje się tłamszone, że za bardzo ingerujemy w jego życie - warto się nad tym zastanowić. Dzwonienie do dziecka kilkanaście razy dziennie czy ciągłe pouczanie nie jest normalnym zachowaniem. Jeśli rodzic sam nie potrafi sobie poradzić z tymi emocjami – powinien poszukać fachowej pomocy.
Jak nie popełnić tych błędów? Skąd młodzi rodzice mogą czerpać wiedzę?
Na szczęście rodzice coraz bardziej się przykładają do wychowania dzieci. Chcą się uczyć, chcą zdobywać wiedzę i mają też skąd ją czerpać. Powstaje coraz więcej wartościowych poradników, z których mogą ją czerpać. Niestety zdarzają się też rodzice, którzy zamiast ekspertów słuchają celebrytów lub influencerów, a z tego nie wyjdzie nic dobrego. Jeśli rodzic chce zdobyć rzetelną wiedzę, powinien sięgnąć po pozycje przygotowane przez specjalistów, osoby, które naprawdę się na tym znają.
Wychowanie bez kar i krzyku?
Zobacz także:
Autor: Katarzyna Oleksik
Źródło zdjęcia głównego: Digital Vision