Sposoby na zbadanie i obniżenie poziomu hormonów stresu

zestresowana kobieta
Fot. izusek / Getty Images
Hormony stresu to substancje, które w sposób naturalny syntetyzuje nasz organizm. Pewien ich poziom jest utrzymywany we krwi, natomiast w sytuacji stresowej dochodzi do ich nadmiernego wyrzutu. Ich działanie ma pomóc organizmowi uporać się z trudną dla niego, stresową sytuacją.

W dzisiejszym świecie coraz częściej jesteśmy narażeni na przewlekły stres. Coraz większa presja jest wywierana na nas w pracy, chcemy realizować się we wszystkich sferach życia i nie czuć się ograniczonym przez żadne czynniki zewnętrzne. Życie „w biegu”, praca po kilkanaście godzin na dobę, mnogość zajęć i obowiązków poza pracą sprawia, że nasz organizm narażony jest na wiele niekorzystnych czynników, związanych ze złą dietą, przemęczeniem i brakiem snu. W sytuacjach nasilonego stresu ustrój człowieka reaguje uwalnianiem tak zwanych hormonów stresu. Należą do nich przede wszystkim adrenalina i kortyzol. Ich uwolnienie podczas krótkotrwałego stresu ma za zadanie mobilizację wszystkich sił organizmu, aby mógł on poradzić sobie z niesprzyjającą sytuacją. Jednakże w warunkach narażenia na długotrwały stres, podniesiony poziom tych hormonów może prowadzić do wielu groźnych zaburzeń.

Więcej:

Co to są hormony stresu?

W sytuacjach związanych z nadmiernym stresem organizm rozpoczyna zwiększoną syntezę i wyrzut do krwioobiegu hormonów stresu. Są to substancje wydzielane przez nadnercza i uwalniane do krwi, tak aby mogły oddziaływać na wiele organów i układów zlokalizowanych nawet w odlegle położonych w stosunku do nadnerczy strukturach. Jako pierwsze po zadziałaniu bodźca produkowane są katecholaminy, czyli adrenalina i noradrenalina. Jeżeli sytuacja stresowa trwa dłużej niż 10 minut, rozpoczyna się produkcja glikokortykosteroidowego hormonu stresu – kortyzolu .

Hormony stresu – adrenalina

Adrenalina i noradrenalina wykazują największe działanie na układ krwionośny. Powodują one zwężenie naczyń krwionośnych, zwiększają częstość rytmu serca, powodują wzmożenie napięcia mięśniowego, zwiększają zapotrzebowanie na tlen i poprawiają krążenie krwi. Wszystkie te działania mają za zadanie poprawę wydolności organizmu i zmobilizowanie go do „walki” w niesprzyjającej sytuacji. Poprzez zwiększenie przepływu krwi przez komórki nerwowe jesteśmy w stanie jaśniej i szybciej myśleć. Zwiększenie dopływu krwi do mięśni pozwala nam np. na wykonanie wysiłku fizycznego większego niż normalnie.

Zobacz także: Fototerapia. Sposób na sezonową depresję?

Hormony stresu – kortyzol

Kortyzol jako związek chemiczny jest glikokortykosteroidem. Jest on produkowany przez korę nadnerczy i w prawidłowych ilościach ma pozytywny wpływ na organizm, jednak jeżeli jego ilość jest zbyt duża, bywa szkodliwy, a czasami nazywa się go nawet „hormonem zabójcą” . Charakterystyczne są dobowe zmiany stężenia kortyzolu – największa jego ilość produkowana jest w godzinach porannych, stężenie spada zaś na wieczór. W związku z tym działanie kortyzolu to stabilizowanie rytmu dobowego i wpływ na poziom cukru we krwi. Oddziaływuje on też na gospodarkę białkową i tłuszczową oraz pełni rolę w regulacji ciśnienia krwi. W związku z pozytywnym działaniem kortyzolu, celem nie jest usuniecie go z organizmu, a jedynie utrzymywanie prawidłowego stężenia hormonu. Celem określenia poziomu hormonu stresu badanie wykonuje się w godzinach porannych, na czczo, po przespanej nocy i w momencie, kiedy człowiek jest wypoczęty.

Szkodliwość hormonów stresu

Długotrwała synteza i utrzymywanie się podwyższonych wartości hormonów stresu działa niekorzystnie na organizm . Adrenalina, która wpływa głównie na układ krążenia, jest największym zagrożeniem dla osób z nadciśnieniem tętniczym i zaburzeniami rytmu serca. U pacjentów z nadciśnieniem, u których parametry RR i tak są zawyżone, adrenalina powoduje ich dodatkowy wzrost do niebezpiecznych dla życia wartości. Może to prowadzić do zawału i udaru. Poprzez wzrost akcji serca dochodzić może do tachykardii, tachyarytmii, w tym częstoskurczu, który również stanowi zagrożenie dla życia. Kortyzol i jego wysokie stężenie zaburza pracę układu odpornościowego organizmu, zatem wzrasta skłonność do infekcji, a w przypadku długotrwałego działania może dojść do rozwoju chorób nowotworowych. Ponadto kortyzol niekorzystnie działa na niektóre obszary mózgowia (np. na hipokamp), co może być przyczyną zaburzeń pamięci i koncentracji.

Zobacz także: Co dziedziczymy w genach po rodzicach?

Zobacz film: Co jeść, żeby się nie stresować? Źródło: Dzień Dobry TVN

Hormon stresu – jak obniżyć jego stężenie?

Nie ma typowych środków farmakologicznych, które odpowiadałyby za zmniejszenie poziomu hormonów stresu . Są natomiast sposoby, które przyczyniają się do normalizacji stężenia hormonów. Przede wszystkim ważne jest dbanie o higienę rytmu dobowego . Zatem istotna jest dieta i regularność w przyjmowaniu posiłków. Ważny jest prawidłowy wypoczynek nocny i przesypianie minimum sześciu godzin. Warto zapoznać się i wdrożyć do codziennego funkcjonowania techniki oddechowe i relaksacyjne, można rozpocząć np. uczęszczanie na zajęcia jogi. Ponadto ważne jest posiadanie hobby, które jest spokojne i sprawia, że czujemy się zrelaksowani. Ponadto można stosować preparaty ziołowe, które zwiększają odporność na stres i obniżają poziom kortyzolu. Przydatny bywa tu żeń-szeń i korzeń lukrecji – zażywane regularnie wpływają również pozytywnie na nastrój.

Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN

podziel się:

Pozostałe wiadomości

Jakub Tolak czeka na poważną operację. "Doszedłem do momentu, w którym trzeba podjąć decyzję"

Jakub Tolak czeka na poważną operację. "Doszedłem do momentu, w którym trzeba podjąć decyzję"

Brytyjska prasa: Księżna Kate przyłapana na zakupach. Zwrócono uwagę na jej wygląd

Brytyjska prasa: Księżna Kate przyłapana na zakupach. Zwrócono uwagę na jej wygląd

Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą. "Zaczęłyśmy z czystą kartą"

Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą. "Zaczęłyśmy z czystą kartą"

Mieszka z 50-letnim synem: "Nie chce od mamy odejść"

Mieszka z 50-letnim synem: "Nie chce od mamy odejść"

Czy można wydłużyć działanie botoksu? Posłuchaj, co na ten temat mówi specjalista

Czy można wydłużyć działanie botoksu? Posłuchaj, co na ten temat mówi specjalista

Jak wychować dzieci w dobie ekranów? "Uważajmy, żeby nie przesadzić"

Jak wychować dzieci w dobie ekranów? "Uważajmy, żeby nie przesadzić"

Niepokojący stan psychiczny nastolatków. Dove i MŁODE GŁOWY łączą siły
Materiał promocyjny

Niepokojący stan psychiczny nastolatków. Dove i MŁODE GŁOWY łączą siły

Iga Świątek spotkała się z gwiazdą filmu "Diuna"

Iga Świątek spotkała się z gwiazdą filmu "Diuna"

Jaśminowy, brązowy czy biały? Ryż na wiele pysznych sposobów według Grzegorza Zawieruchy
Materiał promocyjny

Jaśminowy, brązowy czy biały? Ryż na wiele pysznych sposobów według Grzegorza Zawieruchy

Marcin Prokop założył alkogogle i przeszedł test

Marcin Prokop założył alkogogle i przeszedł test

Manicure Hailey Bieber to hit tej wiosny

Manicure Hailey Bieber to hit tej wiosny

Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

Królowa kuchni staropolskiej w nowej odsłonie. Poznaj przepisy Darii Ładochy na dania z perliczką
Materiał promocyjny

Królowa kuchni staropolskiej w nowej odsłonie. Poznaj przepisy Darii Ładochy na dania z perliczką

Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

Zielone miejsca pracy czekają na górników. "Kwalifikacje są bardzo podobne"
Materiał promocyjny

Zielone miejsca pracy czekają na górników. "Kwalifikacje są bardzo podobne"

"Sposób na wnętrze". Kasia Jaroszyńska i eksperci z Leroy Merlin spełnili marzenie 7-letniej Rozalii
Materiał promocyjny

"Sposób na wnętrze". Kasia Jaroszyńska i eksperci z Leroy Merlin spełnili marzenie 7-letniej Rozalii

Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

Wielkanoc z nutką nowoczesności. Przepisy Mariety Mareckiej na nietuzinkowe dania świąteczne
Materiał promocyjny

Wielkanoc z nutką nowoczesności. Przepisy Mariety Mareckiej na nietuzinkowe dania świąteczne

Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

Samotność osób starszych. Jak wspierać na co dzień seniorów?
Materiał promocyjny

Samotność osób starszych. Jak wspierać na co dzień seniorów?

Toksyczna odzież - jakich materiałów unikać? "Po jakimś czasie dowiadujemy się, że mamy nowotwór"

Toksyczna odzież - jakich materiałów unikać? "Po jakimś czasie dowiadujemy się, że mamy nowotwór"

Ruszyła 8. edycja konkursu POLSKI PACJENT W AVÈNE. Do wygrania wyjazd do Centrum Hydroterapii w Avène we Francji oraz emolienty XERACALM A.D
Materiał promocyjny

Ruszyła 8. edycja konkursu POLSKI PACJENT W AVÈNE. Do wygrania wyjazd do Centrum Hydroterapii w Avène we Francji oraz emolienty XERACALM A.D

Piotr Adamczyk wspiera żonę w przewlekłej chorobie

Piotr Adamczyk wspiera żonę w przewlekłej chorobie

Wyniki najnowszego rankingu najsmaczniejszych deserów. Polskie ciasto na pierwszym miejscu

Wyniki najnowszego rankingu najsmaczniejszych deserów. Polskie ciasto na pierwszym miejscu

Alkohol przyczynia się do występowania aż 200 chorób. Jakich?

Alkohol przyczynia się do występowania aż 200 chorób. Jakich?

Domowy street food, czyli kulinarna podróż bez biletu. Poznaj przepisy Szymona Czerwińskiego
Materiał promocyjny

Domowy street food, czyli kulinarna podróż bez biletu. Poznaj przepisy Szymona Czerwińskiego

27-letnia Ola miała najpoważniejszy rodzaj udaru

27-letnia Ola miała najpoważniejszy rodzaj udaru

Książę William zażartował z Kate. Przesadził?

Książę William zażartował z Kate. Przesadził?

Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

Jakie są właściwości błękitnych kamieni? Poznaj moc szafiru, turkusu i apatytu

Jakie są właściwości błękitnych kamieni? Poznaj moc szafiru, turkusu i apatytu

Pamiętacie Manię z "Przepisu na życie"? Wiemy, czym się teraz zajmuje

Pamiętacie Manię z "Przepisu na życie"? Wiemy, czym się teraz zajmuje

9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

Tego badania boją się Polacy. Nie wykonał go m.in. tata Marcina Mellera: "Zmarł po 3,5 roku"

Tego badania boją się Polacy. Nie wykonał go m.in. tata Marcina Mellera: "Zmarł po 3,5 roku"

E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"
Materiał promocyjny

E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"

"Mam tysiaka. Zbieram na Lambo". Wyznania dzieci o pieniądzach bawią do łez

"Mam tysiaka. Zbieram na Lambo". Wyznania dzieci o pieniądzach bawią do łez

Po przeszczepie serca zostały matkami. "Chciałam spełnić to marzenie"

Po przeszczepie serca zostały matkami. "Chciałam spełnić to marzenie"

Pierwszy partner zdradził ją z jej przyjaciółką, kolejny z prostytutką. Czy mu wybaczyła?

Pierwszy partner zdradził ją z jej przyjaciółką, kolejny z prostytutką. Czy mu wybaczyła?

Zdrowe stopy na wiosnę i nie tylko. Podolog o codziennej pielęgnacji

Zdrowe stopy na wiosnę i nie tylko. Podolog o codziennej pielęgnacji

"Back to school. Prawdziwy egzamin". TTV wysyła rodziców z powrotem do szkoły

"Back to school. Prawdziwy egzamin". TTV wysyła rodziców z powrotem do szkoły

Wiosenne nowości. Czego mogą spodziewać się widzowie Dzień Dobry TVN? "Mamy akcje specjalne"

Wiosenne nowości. Czego mogą spodziewać się widzowie Dzień Dobry TVN? "Mamy akcje specjalne"

Stawiasz problemy innych ponad swoje? To może być ważny sygnał. "Nieświadome pragnienie"

Stawiasz problemy innych ponad swoje? To może być ważny sygnał. "Nieświadome pragnienie"

Ile kosztuje m2 mieszkania w bloku z wielkiej płyty? Kwota zwala z nóg

Ile kosztuje m2 mieszkania w bloku z wielkiej płyty? Kwota zwala z nóg

#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas