Do objawów fitoreksji zalicza się nadmierne zainteresowanie jedzeniem, czyli wyjątkowo skrupulatne wyliczanie kaloryczności każdego z posiłków, a także chorobliwe zainteresowanie ćwiczeniami. Jak rozpoznać fitoreksję i jak ją leczyć?
Więcej:
- Przemoc wobec mężczyzn – to się zdarza! Jak pomóc ofierze?
- Zaburzenia lękowe - wirus samotności i wyobcowania
- "Zrobię to później!" Prokrastynacja to choroba! Jak z nią walczyć?
Co to jest fitoreksja? Skąd się bierze?
Osoba cierpiąca na fitoreksję najczęściej ma zaburzony obraz swojego ciała, co upodabnia ją do anorektyków czy bigorektyków. Często mówi się, że fitorektycy cierpią na rodzaj dysmorfofobii, czyli zaburzenia nerwicowego, które zniekształca obraz własnego ciała. Na dysmorfofobię cierpią również osoby zbyt często korzystające z usług chirurgów plastycznych. Najkrócej mówiąc, fitorektyk drastycznie ogranicza kalorie i ćwiczy ponad siły.
Fitoreksja najczęściej wywoływana jest przez czynniki środowiskowe. Moda na bycie „fit” przejawia się w wielu aspektach życia codziennego, przez co wiele osób odczuwa wyrzuty sumienia ze względu na niedoskonałości swojego ciała, a także, ich zdaniem, niewystarczające zaangażowanie w jego wysmuklenie i wyrzeźbienie. Nie bez znaczenia są również otaczające chorego osoby, np. w pracy czy na uczelni, których postawa może pogłębiać stan chorego. Nie każdy jest w stanie wytrzymać presję, przez co wiele osób popada w przesadę.
W środowiskach hołdujących modzie na bycie fit można czasem dochodzi do wykluczenia osób, które nie są zainteresowane tym tematem. Osoby podatne na fitoreksję to jednostki niepewne siebie, które w życiu doświadczyły odrzucenia, np. ze strony rodziców czy grupy rówieśniczej.
Jakie są objawy fitoreksji?
Nie każda osoba skrupulatnie dbająca o zdrowie, kondycję i sylwetkę jest fitorektykiem. Określić tym mianem można tylko te jednostki, których zainteresowanie dbaniem o własne ciało jest chorobliwe i przeszkadza im w różnych dziedzinach życia. Osoba chorująca na fitoreksję zaniedbuje stosunki międzyludzkie, rezygnuje ze spotkań z przyjaciółmi, a także rozwijania innych pasji czy zainteresowań. Przymus opuszczenia treningu wywołuje u niej frustrację, dlatego stara się unikać takich sytuacji. Fitorektyk rezygnuje również ze spotkań, które mogą zaburzyć jego dietę, np. wyjść ze znajomymi do restauracji.
Cierpiący na fitoreksję cały czas mają wrażenie, że ich ciało wciąż jest dalekie doskonałości. Nie wierzą również w zapewnienia innych, mówiących o idealnej sylwetce chorego. Fitorektyk wciąż nie jest zadowolony z efektów, dochodzi więc do wniosku, że powinien ćwiczyć bardziej intensywnie i spożywać posiłki o jeszcze mniejszej kaloryczności. Takie przekonanie prowadzi do groźnych zachowań, takich jak:
- nadmiar ćwiczeń, w wyniku czego dochodzi do licznych kontuzji. Co charakterystyczne, naciągnięty mięsień czy problemy ze stawami wcale nie zniechęcają fitorektyka do dalszych ćwiczeń,
- zbyt drastyczne zmniejszanie kaloryczności posiłków – w wyniku tego fitorektyk nie dostarcza sobie wystarczającej ilości niezbędnych organizmowi składników odżywczych. Traci również siły, a przy tym uniemożliwia ciału efektywne budowanie masy mięśniowej, co prowadzi do efektu błędnego koła.
Takie nadwyrężanie całego ciała może prowadzić do poważnych problemów ze zdrowiem. Nie chodzi tylko o wszelkiego typu kontuzje, lecz także zaburzenie gospodarki hormonalnej organizmu, a także zanik miesiączki u kobiet. Uważa się także, że zaburzenie to zmniejsza libido. W wyniku braku akceptacji swojego ciała fitorektyk może też w końcu zachorować na depresję.
Jak leczyć fitoreksję?
Pierwszym, a zarazem najtrudniejszym krokiem w leczeniu fitoreksji, jest przekonanie chorego, że jego zachowanie nie jest normalne i potrzebuje on pomocy specjalisty. Następnie należy skierować taką osobę na terapię. W przypadku tego schorzenia zazwyczaj stosowana jest terapia poznawczo-behawioralna, która pozwala sięgnąć do źródła problemu i przepracować go z profesjonalistą. Jako że fitoreksja zaliczana jest do grupy zaburzeń lękowych, konieczne może być również zgłoszenie się chorego do psychiatry, który dobierze odpowiednie leki. Taka wizyta jest szczególnie ważna dla osób, u których w wyniku fitoreksji pojawiły się zaburzenia depresyjne. Warto pamiętać przy tym, że fitoreksji mogą towarzyszyć również inne zaburzenia, np. ortoreksja, czyli nadmierna dbałość o rodzaj i sposób przygotowywania żywności, co prowadzi do wykluczenia z diety wielu pokarmów. Zależnie od stopnia złożenia i zaawansowania problemu czas trwania terapii może być różny.
Fitoreksja to poważne i niełatwe w leczeniu zaburzenie, które można jednak pokonać z pomocą specjalisty. Dlatego warto zgłosić się na terapię, by odzyskać radość życia.
Autor: Filip Yak