Autostrady w Polsce to stosunkowo nowe zjawisko. Jeszcze ćwierć wieku temu mieliśmy ich tylko 100 kilometrów w kraju. W stosunku do dziś wzrost jest ogromny, a bez wątpienia początkiem rozbudowy autostrad i dróg ekspresowych w Polsce na szeroką skalę było wejście do Unii Europejskiej w 2004 roku. Czym różni się autostrada od drogi ekspresowej? Definicję obu rodzajów dróg określają polskie akty prawne - Ustawa o drogach publicznych oraz Prawo o ruchu drogowym.
Prawo o ruchu drogowym - ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r.
· autostrada – droga dwujezdniowa, oznaczona odpowiednimi znakami drogowymi, na której nie dopuszcza się ruchu poprzecznego, przeznaczona tylko do ruchu pojazdów samochodowych, z wyłączeniem czterokołowca, które na równej, poziomej jezdni mogą rozwinąć prędkość co najmniej 40 km/h, w tym również w razie ciągnięcia przyczep;
· droga ekspresowa – droga dwu- lub jednojezdniowa, oznaczona odpowiednimi znakami drogowymi, na której skrzyżowania występują wyjątkowo, przeznaczona tylko do ruchu pojazdów samochodowych, z wyłączeniem czterokołowca.
Ustawa o drogach publicznych:
· autostrada – droga publiczna o ograniczonej dostępności, przeznaczona wyłącznie do ruchu pojazdów samochodowych, wyposażona przynajmniej w dwie trwale rozdzielone jednokierunkowe jezdnie, posiadająca wielopoziomowe skrzyżowania ze wszystkimi przecinającymi ją drogami transportu lądowego i wodnego. Wyposażona jest w urządzenia obsługi podróżnych, pojazdów i przesyłek, przeznaczone wyłącznie dla użytkowników autostrady;
· droga ekspresowa – droga publiczna o ograniczonej dostępności, przeznaczona wyłącznie do ruchu pojazdów samochodowych, wyposażona w jedną lub dwie jezdnie, posiadająca wielopoziomowe skrzyżowania z przecinającymi ją innymi drogami transportu lądowego i wodnego, z dopuszczeniem wyjątkowo jednopoziomowych skrzyżowań z drogami publicznymi. Wyposażona jest w urządzenia obsługi podróżnych, pojazdów i przesyłek, przeznaczone wyłącznie dla użytkowników drogi;
Sieć autostrad w Polsce i drogi szybkiego ruchu wciąż mają być rozbudowywane. Już kilka lat temu rząd przyjął dokument (Program Budowy Dróg Krajowych na lata 2014–2023), który przewiduje budowę blisko 4 tysięcy kilometrów dróg ekspresowych i autostrad w Polsce.
Sieć autostrad w Polsce
Wykaz autostrad w Polsce
Autostrada A1 (północ-południe)
Rusocin - Grudziądz - Toruń - Kutno - Stryków - Łódź - Tuszyn - Piotrków Trybunalski - Kamieńsk - Radomsko - Częstochowa - Pyrzowice - Piekary Śląskie - Bytom - Zabrze - Gliwice - Knurów - Rybnik - Żory - Gorzyczki - granica państwa
Autostrada A2 (zachód-wschód)
Świecko - Słubice - Nowy Tomyśl - Poznań - Września - Słupca - Konin - Koło - Łódź - Łowicz - Skierniewice - Grodzisk Mazowiecki - Pruszków - Warszawa - Mińsk Mazowiecki - Siedlce - Biała Podlaska - Kukuryki - granica państwa
Autostrada A4
granica państwa - Zgorzelec - Bolesławiec - Legnica - Wrocław - Prądy - Gliwice - Ruda Śląska - Chorzów - Katowice - Mysłowice - Jaworzno - Chrzanów - Trzebinia - Kraków - Wieliczka - Bochnia - Brzesko - Tarnów - Dębica - Rzeszów - Łańcut - Jarosław - Korczowa - granica państwa
Autostrada A6
granica państwa - Kołbaskowo - Radziszewo - Szczecin - Rzęśnica
Autostrada A8
Obwodnica Wrocławia
Płatne autostrady w Polsce
Spośród 1630 km autostrad w Polsce płatne odcinki stanowią blisko połowę. Ich administratorami są instytucje należące do skarbu państwa, ale także firmy prywatne, stąd różnice w wysokości pobieranych opłat. W pełni ukończona została tylko autostrada A4, której ostatni odcinek Rzeszów Wschód - Jarosław Zachód został oddany do użytku w 2016 roku.
Płatne odcinki autostrad w Polsce
Autostrada A1
Płatna na odcinku:
150 km
Gdańsk - Toruń
Wysokość opłat:
- samochody osobowe - 20 gr/km
Autostrada A2
Płatna na odcinkach:
100 km
Stryków-– Konin
Wysokość opłat:
- samochody osobowe - 10 gr/km
255 km
Konin - Poznań - Nowy Tomyśl
Wysokość opłat:
- samochody osobowe - 20 gr/km - 36 gr/km (różna wysokość opłat na poszczególnych odcinkach)
Autostrada A4
Płatna na odcinkach:
62 km
Kraków - Katowice
Wysokość opłat:
- samochody osobowe - 33 gr/km
162 km
Gliwice - Wrocław
Wysokość opłat:
- samochody osobowe – 10 gr/km
Plan autostrad w Polsce
Według rządowych dokumentów na lata 2014-2023, sieć autostrad w Polsce ma powiększyć się o następujące odcinki:
Autostrada A1 - Pyrzowice-Częstochowa
Autostrada A2 - Warszawa-obwodnica Mińska Mazowieckiego
Według planów rozbudowa dróg ekspresowych i autostrad w Polsce może pochłonąć blisko 100 miliardów złotych.
Bibliografia:
www.cepik.gov.pl
www.prawo.sejm.gov.pl
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN