Asperger – to nazwa choroby pochodząca od nazwiska austriackiego psychiatry Hansa Aspergera. Lekarz prowadził w 1944 r. obserwacje dzieci, określając ich mianem: „mali profesorowie”. Reakcje dzieci na bodźce zewnętrzne uznane zostały za chorobę – dzieci przejawiały nietypowe zachowania i styl wypowiedzi. Z czasem choroba Aspergera u dzieci zmieniła status i uznana została za syndrom, specyficzny zespół zachowań i rodzaj zaburzenia.
Co to jest zespół Aspergera?
Zespół Aspergera ( ang. Asperger's syndrome ) to całościowe zaburzenie rozwojowe z grupy zaburzeń autystycznych, obejmujących głównie nieprawidłowe umiejętności społeczne i emocjonalne, anomalia w komunikacji niewerbalnej, upośledzenie abstrakcyjnego myślenia, obsesyjne zainteresowania, zaburzenia ekspresji, rozumienia mowy i ograniczenia empatii.
Autyzm i zespół Aspergera – pod względem upośledzeń rozwojowych – są do siebie bardzo podobne, jednak w przypadku aspergera, osoby przejawiają łagodniejsze postaci zaburzeń osobowości oraz są bardziej zaawansowani w zakresie procesów poznawczych.
Cechy zespołu Aspergera diagnozuje się u dzieci w wieku przedszkolnym, które rozpoczynają wszechstronną socjalizację wśród rówieśników, gdzie objawy zespołu Aspergera zaczynają być wyraźnie przejawiane.
Zespół Aspergera – diagnoza
Diagnozę zespołu Aspergera dokonuje się w oparciu o wytyczne Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10. Kategoria syndromu Aspergera klasyfikowana jest jako zaburzenie psychiczne i zaburzenie zachowania.
Diagnoza aspergera wymaga również różnicowania jej z innymi zaburzeniami zachowania o podobnych objawach – takich, jak: zaburzenia osobowości, ADHD, schizofrenia czy autyzm w oparciu o obserwacje i konsultacje specjalistyczne z neurologiem, psychologiem, psychiatrą i pedagogiem.
Zespół Aspergera może być rozpoznany dopiero u osoby dorosłej , która nieświadomie żyjąc z objawami nosi miano ekscentryka lub nawet dziwaka. Dziecko z zespołem Aspergera w szkole jest nazywane niegrzecznym, co mocno obciąża psycho-emocjonalnie i utrudnia swobodne funkcjonowanie.
Leczenie zespołu Aspergera
W leczeniu aspergera wykorzystuje się specjalistyczne metody terapeutyczne, indywidualnie dopasowane do cech zaburzeń pacjenta. Leczenie skupia się przede wszystkim na psychoterapii behawioralno-poznawczej, integracji sensorycznej, treningu umiejętności społecznych oraz terapii kognitywnej. Wybiórczo stosuje się również leczenie farmakologiczne wspierające wyciszenie niektórych objawów.
W leczeniu aspergera kluczową rolę odgrywa odpowiednie podejście i zaangażowanie najbliższej rodziny i otoczenia.
Nieleczony zespół Aspergera powoduje pogłębianie się dysfunkcji osobowościowych i emocjonalnych oraz może być przyczyną znacznych utrudnień w funkcjonowaniu społecznym i aklimatyzacji z otoczeniem. Deficyty zespołu Aspergera można ograniczyć, jednak całkowite wyleczenie z syndromu nie jest możliwe.
Obserwuje się również przypadki, w których rodzice dzieci z zespołem Aspergera, z powodu mało skutecznego przebiegu leczenia, szukają pomocy w medycynie niekonwencjonalnej, jednak ta nie dowodzi skuteczności leczenia aspergera i może stanowić ryzyko dla zdrowia pacjenta.
Zespół Aspergera – terapia
Bez względu na wiek osoby z aspergerem, pacjent wymaga wielokierunkowej terapii. Do najbardziej skutecznych metod terapeutycznych zalicza się:
· terapię behawioralno-poznawczą – terapia w swym zamyśle skupia się na treningach uwrażliwiania i asertywności, opanowania gniewu i radzeniu sobie ze stresem, pobytem w nowych miejscach, spotkaniach towarzyskich i rozpoznawaniu uczuć;
· integrację sensoryczną – podczas terapii pobudza się zmysły i pracuje nad koordynacją ruchową;
· trening umiejętności społecznych – trening ma na celu kształtowanie kompetencji aktywnego słuchania, zawierania i utrzymywania kontaktów społecznych, podtrzymywania rozmowy i akceptowania konstruktywnej krytyki i wyrażanie własnej opinii;
· terapię kognitywną – terapia ma na celu udzielenia wsparcia w radzeniu sobie z syndromem Aspergera oraz pomoc w odbudowaniu podstawowych umiejętności niezbędnych do przystosowania się do środowiska społecznego.
Zadaniem wszystkich metod terapeutycznych w leczeniu zespołu Aspergera jest maksymalne wyrównanie deficytów w zaburzonych sferach funkcjonowania społecznego i emocjonalnego pacjenta.
Farmakologia w zespole Aspergera
Już w okresie dojrzewania osoby z aspergerem przyjmują leki antydepresyjne i neuroleptyczne łagodzące objawy zaburzeń. Jednak medycyna nie dysponuje lekiem na zespół Aspergera . Pacjent wspierany jest farmakologicznie w wyciszaniu niektórych symptomów, takich jak zaburzenia snu czy nadpobudliwość. Należy jednak pamiętać, że w przypadku długoterminowego przyjmowania leków, mogą pojawiać się skutki uboczne.
Rokowanie
Odpowiednio dopasowana i prowadzona terapia pomaga w uzupełnieniu deficytów występujących w przebiegu aspergera. Rokowania, co do powodzenia terapii, są tym większe, im wcześniej postawi się diagnozę i rozpocznie leczenie. Interwencja dopiero w dorosłym życiu jest cenna, ale nie przynosi wymiernych korzyści, jak ta prowadzona za młodu.
Zobacz film: Nietypowe zachowanie czy poważne zaburzenie?
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN