Wiele osób, zwłaszcza w wieku nastoletnim, zastanawia się, jak zaakceptować siebie i co zrobić, aby czuć się dobrze z samym sobą. Psychologia wskazuje na to, że samoakceptacja jest jedną z najważniejszych cech ludzkiej osobowości, ponieważ dzięki akceptacji siebie możliwe jest zminimalizowanie skutków stresu i codziennego napięcia. Niestety, brak samoakceptacji to poważny problem, który może prowadzić nawet do depresji i zaburzeń lękowych.
>>> Zobacz także:
- Co to jest dysmorfofobia twarzy? Poznaj jej przyczyny, objawy i metody leczenia
- Schizofrenia prosta – czym się objawia i jak ją leczyć?
- Fobia społeczna - objawy, leczenie, przyczyny
Czym jest samoakceptacja?
Samoakceptacja to emocjonalny komponent poczucia własnej wartości. Akceptacja siebie jest rozumiana w psychologii jako cecha związana z reakcjami emocjonalnymi na samego siebie. Niektórzy ludzie postrzegają siebie jako jednostki idealne i wyjątkowe, natomiast inni patrzą na siebie jak na największych nieudaczników. W rzeczywistości bardzo ważne jest, aby samoocena była obiektywna, powiązana z własnymi cechami i atrybutami, takimi jak: wygląd, poziom wiedzy i inteligencji, kompetencje miękkie, zdolności techniczne.
Stosunek emocjonalny do samego siebie zależy od następujących czynników:
- doświadczenia z dzieciństwa, np. opinie rodziców o dziecku,
- poczucie bezpieczeństwa i zaufania w dzieciństwie,
- doświadczenia szkolne, czyli relacja z rówieśnikami, zachowania innych uczniów,
- porównania z innymi osobami, np. z koleżanką ze szkoły, ze znajomą z pracy, ze znaną aktorką czy ulubioną blogerką,
- atrakcyjność fizyczna,
- sukcesy życiowe (lub ich brak).
Jak można zauważyć, na niektóre z czynników człowiek nie ma wpływu – nie może zmienić przeszłych wydarzeń. Jednak osoby, które odczuwają brak akceptacji siebie, powinny poszukać przyczyn tego uczucia.
Jak zaakceptować siebie: porady i ćwiczenia
Istnieje wiele sposobów na to, aby zaakceptować siebie. Przede wszystkim każdy powinien pogodzić się ze swoimi ograniczeniami i zrozumieć, że nie ma ludzi idealnych. Jeśli danej osobie nie wychodzi w życiu zawodowym, a ma wspaniałą rodzinę, to powinna zaakceptować swój styl życia. Inny przykład: wiele osób nie jest w stanie zaakceptować swojego wyglądu fizycznego. W takiej sytuacji najlepszym rozwiązaniem jest zastanowienie się nad tym, co powoduje takie odczucia. Jeśli danej osobie nie podoba się jej sylwetka, np. uważa, że jest za gruba, może albo to zaakceptować, albo zmienić (za pomocą ćwiczeń, zabiegów, zmiany sposobu odżywiania się, konsultacji z dietetykiem lub trenerem personalnym). Jeśli to praca jest źródłem niskiego poziomu akceptacji (np. z powodu niskich zarobków, braku możliwości rozwoju, niesatysfakcjonujących relacji ze współpracownikami), najlepiej jest rozpocząć poszukiwania nowej pracy lub znaleźć pozytywy w obecnej sytuacji. Zdaniem psychologów można zwiększyć swoją samoakceptację poprzez ćwiczenia. Przykładem zadania u psychoterapeuty jest wypisanie na kartce swoich zalet i wad, a następnie rzeczywista ocena, czego jest więcej, czego mniej, co można zmienić. Dodatkowo, warto poprosić bliską osobę, aby także przystąpiła do takiego ćwiczenia i wypisała zalety oraz wady. Wtedy obie kartki można porównać i sprawdzić, czy ogląd samego siebie jest realny, czy tylko wyobrażony.
Innym ćwiczeniem na akceptację samego siebie jest stworzenie obrazu samego siebie. Może on być rysunkiem, grafiką lub po prostu opisem. Do tego dopisać można 5 – 10 zdań na temat własnych cech (charakteru lub wyglądu). Kolejnym zadaniem jest zastanowienie się nad swoimi sukcesami i porażkami, a także nad tym, co dane zdarzenie zmieniło w życiu. Może się okazać, że jedna porażka pociągnęła za sobą negatywną samoocenę, która nie zmieniła się mimo kilku sukcesów. Bardzo ważne są także działania na rzecz samoakceptacji, takie jak: sprawianie sobie prezentów, dbanie o siebie (na przykład chodzenie do kosmetyczki czy fryzjera), spotykanie się z przyjaciółmi, spędzanie chociaż kilku godzin tygodniowo w leniwy i spokojny sposób. Dobrze jest także podejmować nowe wyzwania. Przykładowo, w domu można zacząć uczyć się programowania, języka obcego czy manicure’u hybrydowego. Nawet drobne sukcesy są w stanie podnieść poziom samoakceptacji. Spore znaczenie ma również zerwanie znajomości, które są bolesne i toksyczne. Warto przebywać wśród osób życzliwych, ciepłych i przyjacielskich.
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN