Choroba ta jest łatwo rozpoznawalna, a leczenie ablutofobii dzięki skuteczności psychoterapii nie jest ciężkie. Jakie są więc objawy i leczenie ablutofobii?
Co to jest ablutofobia?
Ablutofobia (z łac. ablutio 'mycie; kąpiel' od abluere 'obmywać, spłukać, oczyścić') to fobia należąca do fobii specyficznych – chorobliwy, stały, nieproporcjonalny lęk przed kąpielą, myciem lub czyszczeniem własnego ciała. Występuje częściej u kobiet i dzieci niż u mężczyzn. Chory na ablutofobię wie, że lęk jest nieuzasadniony i przerysowany, mimo tego unika kontaktu z sytuacją wywołującą lęk. Nie skutkują racjonalne tłumaczenia otoczenia, reakcja lękowa chorego na ablutofobię jest niekontrolowana. Podstawą tego zaburzenia mogą być złe doświadczenia z dzieciństwa, naukowcy dowodzą też, że niektóre postacie fobii mogą być dziedziczne. Przyczyną mogło być zmuszanie dziecka do kąpieli, stosowanie przemocy, by przekonać dziecko do umycia się, podtapianie. Często, mimo że chory nie pamięta wymienionych wyżej sytuacji, w podświadomości pozostaje rysa, która skutkuje chorobą, jaką jest ablutofobia. Ablutofobia nie jest chorobą częstą .
Ablutofobia – objawy
Głównym objawem ablutofobii jest lęk przed kąpielą w wodzie i generalnie przed czyszczeniem ciała. Kontakt z wodą powoduje u chorego nasilone odczuwanie lęku – towarzyszą temu silne objawy fizjologiczne, takie jak kołatanie serca, wzrost ciśnienia tętniczego krwii, przyspieszony oddech, omdlenia, uczucie duszności w klatce piersiowej, suchość w ustach, drżenie mięśni, ucisk w gardle, zawroty głowy, nasilone nudności, ból brzucha, nerwowość, płaczliwość, aż do uczucia paniki. Symptomy te pojawiają się każdorazowo przy podejmowaniu czynności związanych z kąpielą. Dzieci chore na ablutofobię reagują często krzykiem, ucieczką oraz płaczem, nie można nad nimi zapanować w sytuacji próby umycia. Osoba cierpiąca na ablutofobię nie jest w stanie zbliżyć się do wanny, unika mycia się i sytuacji związanych z czyszczeniem ciała. W konsekwencji chory zaczyna roztaczać wokół siebie zapach nie do wytrzymania, jego włosy są przetłuszczone, za paznokciami znajduje się brud, jest postrzegana jako osoba nie dbająca o siebie, zapuszczona. Jest to niekiedy bardzo uciążliwe dla środowiska – osoby otaczające chorego nie rozumieją zaistniałej sytuacji i często oceniają zaniedbanego człowieka. C hory na ablutofobię wie, że znajduje się w opłakanym stanie, ale lęk przed sytuacjami związanymi z myciem jest o wiele większy niż poczucie zaniedbania. Objawem ablutofobii mogą być także koszmary senne związane z sytuacjami wywołującymi lęk. W życiu codziennym chorzy są także bardziej lękliwi w stosunku do różnych zwykłych sytuacji codziennych, istnieje większe prawdopodobieństwo do rozwinięcia innych fobii lub zespołu lęku uogólnionego.
Ablutofobia – leczenie
Leczenie ablutofobii jest takie samo, jak leczenie specyficznych fobii. Stosuje się leczenie farmakologiczne oraz psychoterapię. Najlepiej sprawdza się psychoterapia poznawczo-behawioralna, podczas której eksponuje się chorego na czynnik, którego się boi. Zaczyna się od rozmów i myślenia na temat mycia się i kąpieli, następnie przechodzi się do wystawiania chorego na konkretną sytuację. Jest to tak zwana terapia “małych kroczków”, unika się drastycznych zmian w przyzwyczajeniach chorego, prowadzi się je stopniowo. Sprawdza się tutaj także modelowanie oraz systematyczna desensytyzacja, która ma skuteczność w 80-90 procentach. Polega na treningu relaksacyjnym, stworzeniu grona lęków, które negatywnie wpływają na chorego, a następnie stworzenie wizualizacji. Poprzez wprowadzenie w relaks i wyciszenie, pacjent wyobraża sobie sytuację lękową i musi ocenić stopień swojego niepokoju, a następnie znów się relaksuje. Z azwyczaj wystarczy kilkanaście sesji, by znacząco zmniejszyć lęk u osoby chorej na ablutofobię.
Należy jednak pamiętać, że nieleczona fobia pogłębia się i z biegiem czasu trudniej jest ją wyleczyć, dlatego tak ważne jest, by po zaobserwowaniu niepokojących objawów udać się do psychiatry lub psychologa psychoterapeuty, by pomógł zwalczyć nieuzasadniony lęk przed kąpielą.
Bibliografia:
https://psychiatria.mp.pl/wywiady/169304,fobie-mozna-oswoic
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN