Chrypka to zmiana tembru głosu (lub płaczu) słyszalna przez otoczenie. Z reguły jej występowanie związane jest z infekcjami struktur dróg oddechowych, najczęściej krtani. Chrypka może pojawić się nagle i nie wiązać się z chorobą, może być też jednak objawem zwiastującym proces zapalny w organizmie.
Skąd się bierze chrypka?
Chrypka często towarzyszy infekcjom górnych dróg oddechowych. Jest ona rezultatem wystąpienia obrzęku błony śluzowej gardła, łuków podniebiennych, migdałków albo tylnej ściany gardła. Zmiana kształtu tych struktur, a co za tym idzie - również ich ruchomość, powodują zniekształcenie generowanych dźwięków, czego wynikiem jest chrypka . Jednak najpoważniejsze zaburzenia emisji głosu wynikają ze zmian zapalnych krtani. Proces chorobowy może obejmować wszystkie piętra krtani (nagłośnię, głośnię i okolicę podgłośniową). Najbardziej charakterystyczne zaburzenia fonacji są związane z patologiami w obrębie fałdów głosowych. Jeśli dojdzie do ich obrzęku i przekrwienia, zmniejsza się ich ruchomość, zwężeniu może ulegać szpara głośni, co powoduje zaburzenie głosu (zmianę jego tembru) do bezgłosu włącznie.
Skąd się bierze chrypka u niemowlaka?
Mechanizmy powstawania chrypki u dzieci są takie same. Jednakże należy pamiętać o tym, że zbudowane z chrząstek krtań i tchawica niemowlaka są jeszcze nie w pełni dojrzałe. Skutkuje to tzw. wiotkością krtani i tchawicy, a ta wiąże się z kolei z nadmierną plastycznością chrząstek, które mogą zapadać się wskutek zmian oporów w drogach oddechowych. Wynika z tego, że czasami chrypka u niemowlaka może nie wiązać się z żadnymi patologiami.
Przyczyny chrypki u niemowlaka
Najczęściej chrypka u niemowlaka bez innych objawów pojawia się po długim i intensywnym płaczu. Podczas niego znacznie nadwyrężone zostają fałdy głosowe, które ulegają obrzękowi, a to powoduje utratę barwy głosu. Z reguły po zaprzestaniu płaczu i uspokojeniu dziecka chrypka w krótkim czasie ustępuje.
Czasem zdarza się, że jeśli niemowlę płacze często i przez dłuższy okres, na strunach głosowych mogą pojawić się drobne guzki (powstają na skutek nadmiernego, wzajemnego tarcia powierzchni obu fałdów głosowych). To sprawia, że chrypka może utrzymywać się przez dłuższy czas.
Zewnętrzną przyczyną chrypki u niemowlaka może być też zbyt ciepłe i suche powietrze w domu. Zdarza się to zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym (tzw. sezon grzewczy), kiedy na skutek różnicy temperatur i wilgotności na zewnątrz mieszkania i wewnątrz dochodzi do wysuszenia śluzówek. Bez ich odpowiedniego nawilżenia utrudnione jest połykanie i może dojść do pojawienia się chrypki. Radą na to jest zakup nawilżacza powietrza, który ustawiamy w pokoju dziecka. Istotne jest też dbanie o dobre nawodnienie organizmu niemowlaka - podawanie płynów często i małymi porcjami.
Na wystąpienie chrypki wpływają także zanieczyszczenia środowiska, np. duże zagęszczenie smogu czy dym papierosowy. Zaleca się nie wychodzenie na spacery z dzieckiem w dni, kiedy podawane stężenie smogu jest bardzo wysokie. Jeżeli wybieramy się na spacer, dobrze jest unikać tras położonych wzdłuż ruchliwych i zatłoczonych ulic, a także dostosować godziny spaceru, aby nie łączyć ich z godzinami szczytu poruszania się aut (dotyczy to zwłaszcza dużych miast).
Chrypka a alergia
Zdarza się również, że chrypka u niemowlaka może być objawem rozwijającej się alergii. Mechanizmu tego upatruje się w pobudzeniu receptorów górnych dróg oddechowych (zwłaszcza nosa), przez co produkowana jest zwiększona ilość wydzieliny (powstaje katar alergiczny), który spływając po gardle, podrażnia struktury krtani, prowokując chrząkanie.
Chrypka przy infekcjach
Podobny mechanizm zachodzi w przypadku chrypki w przebiegu infekcji górnych dróg oddechowych występującej z katarem, jednakże wówczas nie jest to katar sienny, a wydzielina, będąca reakcją na wniknięcie do organizmu i rozwój patogenów. Ropny, spływający do gardła i krtani katar może być przyczyną infekcji szerzącej się na niższe piętra układu oddechowego.
Chrypka u niemowlaka - jak leczyć?
W przypadku nieznacznego nasilenia dolegliwości można stosować metody domowe. Najważniejsze jest pamiętanie o nawadnianiu i nawilżaniu strun głosowych i organizmu. U starszych dzieci może być podawana herbata z cytryną lub mleko z masłem i miodem. Jeśli chrypce towarzyszy ból gardła, można stosować aerozole o działaniu przeciwzapalnym i przeciwbólowym. Należy jednak pamiętać, że jeśli objawy chrypki utrzymują się przez kilka dni i nie reagują na leczenie domowe, powinna odbyć się konsultacja lekarska i wdrożenie diagnostyki oraz prawidłowego leczenia przyczynowego.
Zobacz także: Co robić, gdy niemowlę się zakrztusi?
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN