Życie na emocjonalnej huśtawce. Zaburzenia afektywne dwubiegunowe – objawy, przyczyny, leczenie

Zobacz film: Depresja a choroba dwubiegunowa. Źródło: Dzień Dobry TVN.
Kiedy spotka nas coś miłego i ekscytującego odczuwamy radość, przypływ sił i energii. Innym razem, gdy życie przyniesie nam trudną sytuację, z którą nie umiemy sobie w danej chwili poradzić, odczuwamy przygnębienie i smutek. U niektórych osób emocje te pojawiają się jednak bez wyraźnej przyczyny, za to w dużym, trudnym do opanowania natężeniu. Zmagają się te osoby z trudną do wytrzymania huśtawką emocjonalną, od depresji po euforię. Może to świadczyć o cierpieniu na zaburzenia afektywne dwubiegunowe (inaczej dwubiegunowe zaburzenia nastroju).

Wyobraźmy sobie skalę przedstawiającą różne nastroje, jakie możemy odczuwać w życiu. Po lewej stronie znajdzie się na niej największy wyobrażalny smutek i apatia, a na przeciwległym końcu – największa wyobrażalna radość i euforia. Nazwa „zaburzenia dwubiegunowe” odnosi się bezpośrednio do dwóch przeciwstawnych biegunów na skali nastroju – depresji (obniżenia nastroju) i manii (euforii i nieadekwatnej ekscytacji). Oznacza to, że osoby z zaburzeniami afektywnymi dwubiegunowymi doświadczają przeplatających się epizodów skrajnych nastrojów (głębokich depresji lub stanów pobudzenia i euforii), które uniemożliwiają lub znacznie utrudniają im normalne funkcjonowanie.

Zaburzenia afektywne dwubiegunowe – objawy

W przebiegu zaburzeń dwubiegunowych objawy dzielimy na dwie grupy – objawy typowe dla stanów depresyjnych i objawy obserwowane w stanie manii. W stanach podwyższonego nastroju (manii) osoba z zaburzeniami dwubiegunowymi często odczuwa gonitwę myśli, ma trudności w koncentracji i słowotok, przejawia podniecenie psychoruchowe i ma zawyżoną samoocenę (tzw. „mania wielkości”). Objawom tym towarzyszy skłonność do podejmowania lekkomyślnych działań, rozrzutność i podejmowanie nierozważnych decyzji finansowych, brak krytycyzmu, zachowania bezceremonialne i ryzykowne zachowania seksualne. W stanie manii chorego rozpiera energia, ma zmniejszoną potrzebę snu i poczucie rozpierającej go mocy, wielkości i siły. W ciężkich przypadkach objawom tym towarzyszą urojenia i halucynacje.

W przeciwieństwie do epizodów manii, podczas epizodów depresyjnych u osób z zaburzeniami dwubiegunowymi obserwuje się spowolnienie, problemy z koncentracją, trudności w podejmowaniu decyzji, smutek i obniżenie samooceny. Chorzy skarżą się na zmniejszenie energii życiowej, niechęć lub rezygnowanie z codziennych aktywności, problemy ze snem. Depresji w przebiegu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych mogą towarzyszyć myśli samobójcze, halucynacje i urojenia.

Zobacz także: Sprawdź, czy cierpisz na zaburzenia lękowe

Zaburzenia afektywne dwubiegunowe – przyczyny

Podobnie jak w przypadku innych zaburzeń nastroju, nie są znane jednoznaczne przyczyn zaburzeń afektywnych dwubiegunowych . Wiadomo, że zaburzenia dwubiegunowe pojawiają się częściej u osób, których krewni także cierpieli na dwubiegunowe zaburzenia nastroju. Badania wykazały, że u bliźniąt jednojajowych w 3 przypadkach na 4 choroba pojawi się u obojga rodzeństwa. U bliźniąt dwujajowych ryzyko rozwoju zaburzeń dwubiegunowych u obojga rodzeństwa jest znacznie niższe (ok. 15%). Obserwacje te wskazują, że skłonność do rozwoju tego typu zaburzeń jest dziedziczona wielogenowo, co utrudnia oszacowanie ryzyka rozwoju choroby u danej osoby.

Obok podłoża genetycznego, d o rozwoju zaburzeń afektywnych dwubiegunowych przyczyniają się stresujące przeżycia. Stres może także wyzwalać kolejne epizody manii czy depresji oraz przedłużać czas trwania epizodu. Dotychczas nie stwierdzono istnienia dwubiegunowych zaburzeń osobowości ani żadnych typowych cech osobowości, które predysponowały by do rozwoju zaburzeń dwubiegunowych.

Jak pomóc osobie z zaburzeniami afektywnymi dwubiegunowymi?

Nie ma „złotej metody” pomocy osobie z dwubiegunowymi zaburzeniami nastroju w czasie epizodu depresji lub manii. W każdym przypadku, niezależnie od stopnia nasilenia choroby, należy zachęcać pacjenta do kontaktu z lekarzem i podjęcia leczenia farmakologicznego. W okresie depresji konieczna może okazać się pomoc lub nadzór w podejmowaniu codziennych aktywności i przyjmowaniu leków.

Zwiększona aktywność psychoruchowa, wesołkowatość i poczucie wielkości obserwowane w czasie epizodów manii mogą stanowić duże wyzwanie dla bliskich chorego. Kontakt z osobą z zaburzeniami afektywnymi dwubiegunowymi w fazie manii jest utrudniony, a czasem wręcz niemożliwy. Ze względu na zagrożenie, jakie chory może stanowić sam dla siebie, w czasie epizodów manii najważniejszą rolą rodziny i bliskich jest skłonienie pacjenta z zaburzeniami dwubiegunowymi do jak najszybszego podjęcia leczenia farmakologicznego u lekarza psychiatry.

Zobacz także: Zaburzenia psychiczne i ich rodzaje. Leczenie oraz objawy

Bibliografia

1. Adam Bilikiewicz, Psychiatria , wydanie 3, PZWL, 2003.

2. Lidia Cierpiałkowska, Psychopatologia , Scholar, 2012.

3. Stanisław Pużyński, Jacek Wciórka, Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w ICD 10 , wyd, 1, Vesalius, 2000.

Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN

podziel się:

Pozostałe wiadomości

Zmiany w Dzień Dobry TVN. Do zespołu dołączą znane twarze

Zmiany w Dzień Dobry TVN. Do zespołu dołączą znane twarze

Takiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących

Takiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących

Upiekłam fit "sernik" Anny Lewandowskiej. Bez glutenu, bez laktozy... bez smaku?

Upiekłam fit "sernik" Anny Lewandowskiej. Bez glutenu, bez laktozy... bez smaku?

Quiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?

Quiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?

Żurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?

Żurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?

Wielkanoc z Dzień Dobry TVN. Jakie świąteczne niespodzianki czekają widzów?

Wielkanoc z Dzień Dobry TVN. Jakie świąteczne niespodzianki czekają widzów?

Rebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"

Rebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"

Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

Pomyśl, zanim udostępnisz zdjęcia swojego dziecka

Pomyśl, zanim udostępnisz zdjęcia swojego dziecka

Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym
Materiał promocyjny

Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym

Wysyłają gościom wirtualne zaproszenia na ślub. Czy to dobry pomysł?

Wysyłają gościom wirtualne zaproszenia na ślub. Czy to dobry pomysł?

Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

"Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

"Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego
Materiał promocyjny

Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego

Tuż po porodzie otrzymała od matki niestosowny prezent

Tuż po porodzie otrzymała od matki niestosowny prezent

Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu
Materiał promocyjny

10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu

Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"
Materiał promocyjny

Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"

Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

"Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

"Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy
Materiał promocyjny

Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy

Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"
Materiał promocyjny

Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"

Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?
Materiał promocyjny

Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?

"Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

"Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

"Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

"Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry
Materiał promocyjny

Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry

Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?
Materiał promocyjny

Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?

Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"
Materiał promocyjny

E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"

Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"

Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"