Witamina C zaliczana jest do witamin antyoksydacyjnych – chroni organizm przed szkodliwym działaniem wolnych rodników, nadtlenków lipidowych i innych toksyn.
>>> Zobacz także:
- Dziki bez – naturalne lekarstwo na przeziębienia i infekcje. Poznaj jego właściwości
- Jak na twój organizm wpłynie picie wody z cytryną na czczo?
- Wlewy witaminowe. Hit czy wielkie oszustwo?
Odgrywa również ważną rolę w profilaktyce chorób sercowo-naczyniowych. Zauważono jej korzystne działanie przy nadciśnieniu tętniczym, chroni również przed miażdżycą (zmniejsza utlenianie „złego” cholesterolu). Wzmacnia stan naczyń krwionośnych, co zapobiega powstawaniu siniaków, wewnętrznych krwotoków, poprawia stan dziąseł.
Witamina C ułatwia także przyswajanie żelaza pochodzącego z roślin (niehemowego). Redukuje jego trzecią formę do drugiej. Jest to kluczowe w przypadku diet wegetariańskich. Dodatkowo korzystnie wpływa na wchłanianie wapnia.
Witamina C chętnie wykorzystywana przez przemysł kosmetyczny, ponieważ jest niezbędna przy wytwarzaniu kolagenu. Zapobiega procesom starzenia się, jak i pomaga w szybszym gojeniu się ran, np. po oparzeniach.
Dzięki swoim właściwościom przeciwutleniających jest często wykorzystywana przez producentów żywności jako środek przedłużający trwałość produktów. Jest to naturalny konserwant.
Sprawność wchłaniania witaminy zależy od stanu organizmu i przewodu pokarmowego. Upośledzają ten proces: wymioty, biegunki, zaburzenia trawienia/wchłaniania, zaburzenia czynności jelit.
Witamina C jest również pomocna w procesach wzmacniających odporność.
Skutki niedoboru i nadmiaru witaminy C
Przyjmuje się, że bezpieczna dawka witaminy C to ok. 1 g na dzień.
Chorobą wywołaną przez brak witaminy C jest szkorbut (gnilec). Charakteryzuje się on przekrwieniem dziąseł, ich bolesnością, krwawieniem, owrzodzeniami, wypadaniem zębów. Inne niepokojące objawy niedostatecznej ilości witaminy C w organizmie to: ogólne osłabienie, zmęczenie, zmniejszenie wydolności fizycznej, pogorszenie gojenia się ran i podatność na siniaki.
Toksyczność kwasu askorbinowego spowodowana przedawkowaniem witaminy C póki co nie jest znana. Jednak u niektórych osób może spowodować problemy zdrowotne. Nie jest wskazana w dużych dawkach (kilka gramów) osobom skarżącym się na problemy z nerkami, z anemią sierpowatą, hemochromatozą (nadmiernym odkładaniem się żelaza w organizmie), dną moczanową.
Witamina C z suplementu czy z pożywienia – którą wybrać?
Witaminy C pozyskiwane w laboratorium, jak i te pochodzące z pożywienia są identyczne pod względem chemicznym. Jednak witamina C spożywana w postaci naturalnej z owoców i warzyw jest lepiej przyswajana i dłużej pozostaje w organizmie (przebadano czarną porzeczkę, kiwi i sok z aceroli). Jest ona również bardziej aktywna. Wynika to z faktu współdziałania witaminy C z innymi związkami występującymi w tych produktach, np. polifenolami.
Jeżeli zastanawiamy się, która witamina C będzie aktywniejsza i lepsza w działaniu to zdecydowanie warto sięgnąć po owoc niż po suplement.
Co może naturalnie zmniejszać ilość witaminy C?
Witamina C jest bardzo dobrze rozpuszczalna w wodzie. Jest jednak wrażliwa na działanie wysokich temperatur, tlenu, światła, niektórych jonów metali, np. wspomniane wyżej żelazo.
Witamina C wchłania się w dwunastnicy i jelicie cienkim w ok 80 proc. (u osób niepalących). Zapotrzebowanie na tę witaminę zależy od wieku, płci i stanu fizjologicznego. Wzrasta u kobiet w ciąży, w przewlekłym stresie, nadciśnieniu, u diabetyków czy palaczy. Osoby palące powinny przyjmować ok 40 proc. więcej witaminy C niż te niepalące. Straty witaminy C podczas obróbki kulinarnej mogą sięgać od ͖͔20 proc. podczas przygotowywania surówek, aż do 50 proc. w przypadku gotowania warzyw.
Normy witaminy C/dzień: dla dzieci 40-50 mg, dorosłe kobiety 75 mg, mężczyźni 90 mg, ciąża 85 mg, laktacja 120 mg.
Jest to ilość, jaką można bez większego wysiłku dostarczać codziennie w ramach zbilansowanej diety.
Łatwo dostępne warzywa i owoce o największej ilości witaminy C (w przeliczeniu na 100 g produktu)
- natka pietruszki 178 mg
- czarne porzeczki 182 mg
- czerwona papryka 144 mg
- pomarańcza 49 mg
- cytryna 50 mg
- szpinak 68 mg
- truskawki 66 mg
- kiwi 59 mg
- kapusta czerwona 54 mg
- grejpfrut czerwony 38 mg
- pomidor 23 mg
- kapusta kiszona 16 mg
- ziemniaki wczesne ok. 16 mg
- jabłko 9 mg
Czy istnieje lewoskrętna witamina C?
Witamina C, czyli kwas L-askorbinowy zawsze jest prawoskrętna, niezależnie od tego, czy pochodzi z suplementów diety, owoców, warzyw i leków. Z kolei lewoskrętny izomer kwasu askorbinowego służy jako konserwant żywności, wykazuje jedynie 5 proc. aktywności witaminy C. Niestety wiele osób dało się nabrać, wierząc w informacje, że witamina C „lewoskrętna” jest tą najlepszą formą. W każdej aptece dostępna jest tylko witamina C prawoskrętna (ta właściwa). Jeżeli pod wpływem krzykliwych nagłówków stron internetowych wybierzemy witaminę C tzw. „lewoskrętną”, zdrowotnie nie uzyskamy lepszego efektu, a jedynie przepłacimy za ten produkt.
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN