Czym jest rzucawka ciążowa? Jakie są jej przyczyny i jak wyglądają objawy?

Kobieta w ciąży relaksuje się na leżaku
Fot. GettyImages / Kathrin Ziegler
Częstość występowania rzucawki oceniana jest na 4–6 aż do 100 przypadków na 10 000 żywych urodzeń. Rzucawka porodowa jest poważnym powikłaniem stanu przedrzucawkowego. Około 50 proc. przypadków rzucawki porodowej pojawia się w trzecim trymestrze, 30 proc. podczas porodu, a pozostała część na początku połogu.

Wystąpienie rzucawki w ciąży zawsze poprzedzone jest wystąpieniem stanu przedrzucawkowego. Rzucawka ciążowa znana jest również pod nazwą EPH-gestoza, gestoza lub rzucawka poporodowa. Skróconą wersją definicji tego stanu chorobowego jest wystąpienie napadu drgawek toniczno-klonicznych bądź śpiączki lub obu tych objawów jednocześnie u pacjentek po 20. tygodniu trwania ciąży.

Czym jest rzucawka ciążowa?

Aby móc odpowiedzieć na to pytanie, należy najpierw dowiedzieć się, co to jest stan przedrzucawkowy w ciąży, ponieważ jego następstwem jest właśnie rzucawka. Występuje ona w przebiegu gestozy, czyli tzw. zatrucia ciążowego, który pojawia się po 20. tygodniu trwania ciąży. Składa się na niego zespół objawów klinicznych, takich jak:

  • nadciśnienie czyli ciśnienie tętnicze krwi powyżej 140/90 mmHg, jeśli w ciąży wyniki pomiarów były prawidłowe,
    • białkomocz, który stwierdzany jest na podstawie badania moczu, a poziom białka przekracza 300 mg na dobę,
      • uogólnione obrzęki.

        Stan przedrzucawkowy występuje u ok. 2-15 proc. wszystkich ciąż i stanowi główną przyczynę zgonów kobiet ciężarnych w krajach rozwijających się. Ocenia się, że na świecie stan przedrzucawkowy i rzucawka odpowiedzialne są za ok. 14 proc. matczynej śmiertelności w ciągu roku. Rzucawka występuje u kobiet najczęściej po 20. tygodniu trwania ciąży lub w pierwszych dwóch dniach połogu. Objawy występujące w trakcie napadu rzucawkowego wynikają z zaburzeń czynnościowych układu nerwowego, które są spowodowane nasilającym się obrzękiem tkanki mózgowej.

        Jakie są przyczyny stanu rzucawkowego?

        W grupie zwiększonego ryzyka wystąpienia stanu przedrzucawkowego , a w konsekwencji rzucawki możemy wymienić kobiety które: są pierwszy raz w ciąży, ukończyły 35 lat lub są w wieku nastoletnim, mają ciemny kolor skóry, są w ciąży mnogiej, z zaburzeniami odżywiania się oraz takie, które cierpią na choroby nerek lub leczą się na cukrzycę. Przyczyny rzucawki w ciąży nie są jeszcze dokładnie znane. Jednak możemy wyróżnić kilka, które mają bezpośredni wpływ na wystąpienie tego stanu chorobowego:

        • podłoże genetyczne,
          • czynniki neurologiczne,
            • nieprawidłowa dieta,
              • zaburzenia układu krwiotwórczego.

                Jakie są objawy stanu rzucawkowego?

                Objawy stanu przedrzucawkowego to:

                • silny i uporczywy ból głowy okolicy czołowej lub ciemieniowej,
                  • zamazane widzenie,
                    • nadwrażliwość na światło,
                      • ból w nadbrzuszu,
                        • zaburzenia świadomości,
                          • białkomocz (>300 mg białka w moczu na dobę),
                            • nadciśnienie tętnicze krwi (powyżej 140/90 mmHg).

                              Objawy stanu rzucawkowego : drgawki kloniczno-toniczne, w wyniku których kobiety najczęściej tracą przytomność. Jeśli mamy do czynienia z łagodną postacią, kobieta po chwili odzyskuje przytomność lub wchodzi w fazę lekkiej śpiączki, z której można ją wybudzić po kilku minutach. Jeśli jednak wystąpi ciężka postać, po śpiączce pojawiają się objawy innej formy ataku drgawek, takie jak uszkodzenie siatkówki oka, nerek, wątroby, a w najcięższych przypadkach dojść może do uszkodzenia mózgu.

                              Jak wygląda diagnostyka?

                              Diagnostyka wykonywana jest, gdy lekarz podejrzewa lub chce wykluczyć stan przedrzucawkowy, by móc jak najwcześniej wdrożyć leczenie. Rozpoznanie stawia się na podstawie wyników bad. Lab oraz pomiarów ciśnienia tętniczego:

                              W jaki sposób możemy leczyć kobiety, u których pojawił się stan przedrzucawkowy lub rzucawka?

                              Leczenie rzucawki polega głównie na odpowiedniej profilaktyce, która skupia przeważnie na regularnej opiece prenatalnej. Składają się na nią przede wszystkim regularne wizyty u lekarza ginekologa prowadzącego, który wykonuje kontrolę ciśnienia tętniczego krwi oraz zleca badanie moczu pod kątem ilości białka. Najskuteczniejsze działanie prewencyjne ma magnez, który powinien być suplementowany zarówno poprzez dietę, jak i poprzez przyjmowanie odpowiednich preparatów farmaceutycznych. W stanie przedrzucawkowym stosowane są leki na nadciśnienie. Jeżeli leczenie okaże się skuteczne, przyjmuje się leczenie wyczekujące podczas naturalnego porodu. W tej sytuacji należy zapewnić pacjentce odpowiednią ciszę i spokój, gdyż każdy bodziec stresowy może wywołać atak napadu padaczkowego . W przypadku gdy leczenie jest nieskuteczne, a objawy nasilają się, należy wywołać sztucznie poród. Według statystyk ryzyko śmierci matki w wyniku rzucawki jest bardzo wysokie (2-10 proc.), ale dziecka znacznie większe, bo aż 10-25%.

                              Bibliografia:

                              1. Leszczyńska-Gorzelak B., Poniedziałek-Czajkowska E.: Rzucawka w ciąży - aktualny problem kliniczny, Warszawa, Perinatologia, Nenatologia i Ginekologiam, tom 2, 2009.

                              2. Marunia-Chudek I., Chudek J.: Rzucawka, Katowice, Wydawnictwo Via Medica, 2009.

                              Zobacz także: Cukrzyca u kobiet w ciąży

                              Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN

                              podziel się:

                              Pozostałe wiadomości

                              Zmiany w Dzień Dobry TVN. Do zespołu dołączą znane twarze

                              Zmiany w Dzień Dobry TVN. Do zespołu dołączą znane twarze

                              Takiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących

                              Takiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących

                              Upiekłam fit "sernik" Anny Lewandowskiej. Bez glutenu, bez laktozy... bez smaku?

                              Upiekłam fit "sernik" Anny Lewandowskiej. Bez glutenu, bez laktozy... bez smaku?

                              Quiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?

                              Quiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?

                              Żurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?

                              Żurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?

                              Wielkanoc z Dzień Dobry TVN. Jakie świąteczne niespodzianki czekają widzów?

                              Wielkanoc z Dzień Dobry TVN. Jakie świąteczne niespodzianki czekają widzów?

                              Rebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"

                              Rebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"

                              Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

                              Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

                              Pomyśl, zanim udostępnisz zdjęcia swojego dziecka

                              Pomyśl, zanim udostępnisz zdjęcia swojego dziecka

                              Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym
                              Materiał promocyjny

                              Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym

                              Wysyłają gościom wirtualne zaproszenia na ślub. Czy to dobry pomysł?

                              Wysyłają gościom wirtualne zaproszenia na ślub. Czy to dobry pomysł?

                              Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

                              Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

                              "Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

                              "Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

                              Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

                              Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

                              Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego
                              Materiał promocyjny

                              Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego

                              Tuż po porodzie otrzymała od matki niestosowny prezent

                              Tuż po porodzie otrzymała od matki niestosowny prezent

                              Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

                              Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

                              Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

                              Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

                              10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu
                              Materiał promocyjny

                              10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu

                              Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

                              Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

                              Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

                              Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

                              Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

                              Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

                              Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

                              Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

                              Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"
                              Materiał promocyjny

                              Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"

                              Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

                              Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

                              Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

                              Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

                              Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

                              Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

                              "Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

                              "Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

                              Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy
                              Materiał promocyjny

                              Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy

                              Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

                              Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

                              Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

                              Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

                              Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"
                              Materiał promocyjny

                              Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"

                              Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

                              Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

                              Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

                              Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

                              Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

                              Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

                              Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?
                              Materiał promocyjny

                              Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?

                              "Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

                              "Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

                              Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

                              Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

                              "Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

                              "Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

                              Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry
                              Materiał promocyjny

                              Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry

                              Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

                              Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

                              Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

                              Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

                              Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?
                              Materiał promocyjny

                              Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?

                              Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

                              Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

                              Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

                              Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

                              To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

                              To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

                              Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

                              Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

                              Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

                              Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

                              Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

                              Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

                              E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"
                              Materiał promocyjny

                              E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"

                              Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

                              Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

                              Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

                              Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

                              Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

                              Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

                              Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

                              Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

                              9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

                              9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

                              Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

                              Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

                              Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

                              Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

                              #DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

                              #DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

                              Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

                              Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

                              Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

                              Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

                              Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

                              Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

                              Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"

                              Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"