Płaskostopie poprzeczne jest wadą postawy nabytą, co oznacza, że stopa zmienia fizjologiczny kształt w trakcie życia pod wpływem różnych czynników. Warto wiedzieć, jak objawia się płaskostopie poprzeczne, jak je rozpoznać oraz jakie podjąć leczenie.
Co to jest płaskostopie poprzeczne?
Płaskostopie poprzeczne polega na obniżeniu poprzecznego sklepienia stopy, co w konsekwencji zmienia górny punkt podparcia stopy. Ciężar ciała spoczywa wówczas nie na głowie i I kości śródstopia, lecz na II i III kości śródstopia.
Płaskostopie poprzeczne – przyczynami tego schorzenia są najczęściej powikłania wynikające z innych wad stóp, urazy i mikrourazy w obrębie tkanek stopy. Zapadnięcie przodostopia może być też skutkiem zaburzeń napięć w układzie mięśniowo-powięziowym całego ciała.
Płaskostopie poprzeczne a podłużne
Płaskostopie podłużne, w odróżnieniu od poprzecznego, polega na obniżeniu łuku przyśrodkowego stopy, co objawia się charakterystyczną płaską stopą i wiąże się z powikłaniami obejmującymi kolana, biodra, miednicę i kręgosłup.
Jak rozpoznać płaskostopie poprzeczne?
Kiedy rozwija się płaskostopie poprzeczne, to leczenie jest niezbędne, aby przywrócić pełne zdrowie. W pierwszej kolejności należy rozpoznać płaskostopie i potwierdzić je badaniem lekarskim. Podstawową metodą rozpoznania poprzecznego jest obserwacja kondycji stóp oraz stanu skóry podeszwy. Pojawienie się dolegliwości bólowych lub innych symptomów w obrębie stopy, może świadczyć o zapadaniu się łuku poprzecznego .
W celu rozpoznania płaskostopia poprzecznego, wykonuje się podoskopię i pedobarografię. Oba badania są nieinwazyjne i niezwykle szczegółowe. Podoskopia jest badaniem statyczno-dynamicznym. Wykonuje się je metodą odbicia lustrzanego, co umożliwia ocenę kształtu stopy oraz jej powierzchni podeszwowej. Podoskopia wykazuje nawet najmniejsze odciski, modzele i nagniotki skórne oraz ocenia sposób obciążenia stopy pacjenta.
Pedobarografia jest natomiast komputerowym badaniem stóp wykonanym za pośrednictwem specjalistycznej maty wyposażonej w czujniki. Badanie przedstawia mapę wywierania nacisków podeszwy. Pedobarografia pokazuje kształt stóp i szacuje jakość ich funkcjonowania podczas stania i ruchu, analizując zmieniające się obciążenia.
Płaskostopie poprzeczne – objawy
Rozpoznanie płaskostopia poprzecznego poprzez obserwację objawów jest przesłanką do postawiania diagnozy.
Płaskostopie poprzeczne objawia się najczęściej bólem podeszwy w okolicy przodostopia. Ból nasila się podczas chodzenia boso lub w butach o miękkich podeszwach, ze względu na nadwrażliwość miejscową na nierówności terenu. Ból rośnie podczas noszenia butów z wysokim obcasem lub w trakcie obciążania przedniej części stopy, np. wspinając się na palce.
Objawem charakterystycznym dla płaskostopia poprzecznego jest utykający chód. Pojawiają się również modzele i zgrubienia naskórka będące wynikiem reakcji obronnej organizmu wzmacniającego nadmiernie przeciążone stopy w konkretnych miejscach, ze względu na zmianę miejsca punktu podparcia ciała.
Jak leczyć płaskostopie poprzeczne?
Leczenie skupia się głównie na postępowaniu objawowym, czyli łagodzeniu dolegliwości bólowych i dyskomfortu chodzenia. W tym celu wykorzystuje się wkładki ortopedyczne na płaskostopie poprzeczne oraz buty na płaskostopie poprzeczne . Efekty w leczeniu przynosi też pelota metatarsalna na płaskostopie poprzeczne oraz ćwiczenia .
Wkładki i obuwie na płaskostopie poprzeczne
Wkładki ortopedyczne na płaskostopie poprzeczne mają na celu uzupełnienie zapadniętego łuku poprzecznego stopy oraz przywrócenie fizjologicznego ustawienia stopy. W celu wspierania prawidłowej biomechaniki stopy powstały wkładki metatarsalne na płaskostopie poprzeczne. Umieszczona w nich jest specjalistyczna pelota, czyli wyspa, dopasowująca się w miejsce sklepienia poprzecznego.
Kiedy doskwiera płaskostopie poprzeczne, wkładki aplikowane do buta są niezbędnym elementem leczenia. Buty na płaskostopie poprzeczne mają również gotową profilowaną podeszwę. Dla zachowania ciągłości leczenia w domu, poleca się klapki na płaskostopie poprzeczne o lekkiej konstrukcji i właściwościach amortyzujących.
Ćwiczenia na płaskostopie poprzeczne
Rehabilitacja ruchowa ma na celu wzmocnienie mięśni podeszwy stopy i przywrócenie jej łuku poprzecznego. Polega przede wszystkim na ćwiczeniach czynnych z przyborami, ćwiczeniach izometrycznych stopy i treningu chwytności palców stóp, jak również ćwiczeniach równowagi, koordynacji oraz ćwiczeniach ogólnousprawniających. Uzupełnieniem zadań ruchowych, jest masaż leczniczy stopy.
Kiedy można operować płaskostopie poprzeczne?
W przypadku kiedy leczenie zachowawcze nie przynosi oczekiwanych efektów, a bolesne i uciążliwe deformacje stopy i palców ograniczają codzienne funkcjonowanie, podejmuje się leczenie operacyjne. Operacja obejmuje rekonstrukcję łuku poprzecznego i plastykę tkanek miękkich stopy obciążonej płaskostopiem poprzecznym.
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN