Otępienie - co to jest? Rodzaje, objawy i leczenie

Na dworcu, zamyślona dziewczyna patrzy w dal
Na dworcu, zamyślona dziewczyna patrzy w dal
Źródło: Ivan Ozerov/Blend Images/Getty Images
Otępienie to znaczne obniżenie sprawności umysłowej i intelektualnej, spowodowane nieodwracalnym uszkodzeniem struktur mózgu. Może mieć różny charakter i nasilenie, w zależności od typu. Leczenie otępienia polega na łagodzeniu objawów i powstrzymaniu postępu choroby.

Tkanka mózgowa człowieka składa się z około 10 miliardów neuronów, które przenoszą i przetwarzają impulsy nerwowe i informacje między ciałem a mózgiem. Z powodu wieku, chorób degeneracyjnych i działania różnorodnych czynników, komórki nerwowe ulegają bezpowrotnemu zniszczeniu, czego wynikiem jest otępienie . Objawy są związane z upośledzeniem funkcji intelektualnych, pogorszeniem pamięci i zaburzeniami zachowania. Wyodrębnia się kilka typów otępienia w zależności od przyczyny.

Co to jest otępienie?

Otępienie (demencja) to zespół neurologicznych objawów, które są przyczyną utraty sprawności intelektualnej i zdolności poznawczych. U jego podłoża najczęściej leży uszkodzenie tkanki mózgowej z powodu zwyrodnienia lub niedostatecznej ilości dostarczanego do mózgu tlenu i składników odżywczych.

Według definicji przyjętej przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) otępienie to przewlekła i postępująca choroba mózgu. W jej przebiegu dochodzi najczęściej do zaburzenia wyższych funkcji korowych: myślenia, pamięci, rozumienia, orientacji, języka, uczenia się i liczenia. Zwykle dotyczą one nowych informacji, jednak w zaawansowanych postaciach demencji upośledzone jest także odtwarzanie danych.

Szacuje się, że choroba dotyczy około pół miliona osób w Polsce. Większość z nich przekroczyła 85. rok życia. Zdarzają się także przypadki otępienia w młodym wieku . Wyróżnia się kilka typów demencji, między innymi: czołowo-skroniową, naczyniową, starczą i alkoholową.

Otępienie starcze - objawy i leczenie

Otępienie starcze pojawia się u coraz starszych osób i jest związane ze zwyrodnieniem tkanki mózgowej, na przykład w przebiegu chorób neurologicznych, w których dochodzi do degeneracji komórek nerwowych. Należą do nich: choroba Alzheimera, choroba Parkinsona lub otępienie z ciałami Lewy’ego . Pierwsze objawy są zwykle słabo zaznaczone i narastają stopniowo. Zaburzenia funkcji poznawczych dotyczą:

· pamięci;

· myślenia;

· rozumienia;

· orientacji;

· oceny sytuacji;

· mowy;

· liczenia.

Uważa się, że za zdecydowaną większość tego typu zaburzeń odpowiada choroba Alzheimera. Zgodnie z momentem życia, w którym wystąpiły pierwsze objawy, wyróżnia się etapy otępienia starczego :

· wczesny (postać właściwa) - objawy pojawiają się około 50. roku życia;

· późny - pierwsze dolegliwości występują po 65. roku życia.

W otępieniu starczym typu alzheimerowskiego na początku pojawiają się problemy z pamięcią świeżą, czyli z zapamiętywaniem prostych rzeczy i uczeniem się nowego materiału. Mogą wystąpić kłopoty z przypominaniem sobie niektórych słów i nazwisk oraz z pisaniem lub liczeniem. Z czasem dochodzi do pogłębienia dolegliwości związanych z pamięcią, zaburzeń emocji, zachowania, orientacji czasoprzestrzennej, pogorszenia samopoczucia, zaburzenia mowy. Chory przestaje rozpoznawać przedmioty, otoczenie, a także członków rodziny. W zaawansowanym stadium osoba chora traci umiejętność zaspokajania swoich podstawowych potrzeb i nie radzi sobie z codziennymi czynnościami, dlatego wymaga stałej opieki ze strony innych ludzi.

Leczenie otępienia starczego polega na stosowaniu leków, które zwiększają poziom acetylocholiny, odpowiedzialnej za przekazywanie impulsów nerwowych między neuronami. Ważne jest także trenowanie mózgu poprzez rozwiązywanie łamigłówek lub czytanie książek. Jednak ma to na celu jedynie spowolnienie choroby, ponieważ jej całkowite wyleczenie jest niemożliwe.

Otępienie czołowo-skroniowe. Objawy i leczenie

Otępienie czołowo-skroniowe jest spowodowane degeneracją neuronów w korze mózgowej czołowej i skroniowej poprzez gromadzenie się w nich białka. Do początkowych objawów należą zaburzenia zachowania, zmiany osobowości, nieumiejętność kontrolowania swoich emocji oraz nastrój niedostosowany do sytuacji. Często pojawiają się także zaburzenia mowy. Na dalszym etapie pojawia się zaniedbanie higieny i podstawowych potrzeb. Leczenie otępienia skroniowo-czołowego polega na farmakoterapii i podejmowaniu prób poprawy jakości życia z chorobą.

Otępienie naczyniowe - objawy

Otępienie naczyniopochodne jest spowodowane uszkodzeniem mózgu przez zaburzone funkcjonowanie naczyń krwionośnych. Zwykle są to liczne, drobne niedotlenienia kory mózgowej lub powikłanie po udarze niedokrwiennym mózgu. Objawy zależą od części mózgu, która uległa niedotlenieniu. Najczęściej są to zaburzenia pamięci, uwagi, zachowania, równowagi i emocji. Początek choroby jest nagły, ale dalszy postęp przebiega stopniowo.

Leczenie otępienia naczyniowego polega na ustabilizowaniu choroby podstawowej, która przyczynia się do zaburzeń w naczyniach krwionośnych (nadciśnienia tętniczego, cukrzycy, miażdżycy) oraz na stosowaniu środków zwiększających stężenie acetylocholiny.

Zobacz film: Czy Polacy pomagają starszym? 

Zobacz film: Czy Polacy pomagają starszym? Źródło: Dzień Dobry TVN

Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN

Źródło zdjęcia głównego: Ivan Ozerov/Blend Images/Getty Images

podziel się:

Pozostałe wiadomości

Jakub Tolak czeka na poważną operację. "Doszedłem do momentu, w którym trzeba podjąć decyzję"

Jakub Tolak czeka na poważną operację. "Doszedłem do momentu, w którym trzeba podjąć decyzję"

Brytyjska prasa: Księżna Kate przyłapana na zakupach. Zwrócono uwagę na jej wygląd

Brytyjska prasa: Księżna Kate przyłapana na zakupach. Zwrócono uwagę na jej wygląd

Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą. "Zaczęłyśmy z czystą kartą"

Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą. "Zaczęłyśmy z czystą kartą"

Mieszka z 50-letnim synem: "Nie chce od mamy odejść"

Mieszka z 50-letnim synem: "Nie chce od mamy odejść"

Czy można wydłużyć działanie botoksu? Posłuchaj, co na ten temat mówi specjalista

Czy można wydłużyć działanie botoksu? Posłuchaj, co na ten temat mówi specjalista

Jak wychować dzieci w dobie ekranów? "Uważajmy, żeby nie przesadzić"

Jak wychować dzieci w dobie ekranów? "Uważajmy, żeby nie przesadzić"

Niepokojący stan psychiczny nastolatków. Dove i MŁODE GŁOWY łączą siły
Materiał promocyjny

Niepokojący stan psychiczny nastolatków. Dove i MŁODE GŁOWY łączą siły

Iga Świątek spotkała się z gwiazdą filmu "Diuna"

Iga Świątek spotkała się z gwiazdą filmu "Diuna"

Jaśminowy, brązowy czy biały? Ryż na wiele pysznych sposobów według Grzegorza Zawieruchy
Materiał promocyjny

Jaśminowy, brązowy czy biały? Ryż na wiele pysznych sposobów według Grzegorza Zawieruchy

Marcin Prokop założył alkogogle i przeszedł test

Marcin Prokop założył alkogogle i przeszedł test

Manicure Hailey Bieber to hit tej wiosny

Manicure Hailey Bieber to hit tej wiosny

Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

Królowa kuchni staropolskiej w nowej odsłonie. Poznaj przepisy Darii Ładochy na dania z perliczką
Materiał promocyjny

Królowa kuchni staropolskiej w nowej odsłonie. Poznaj przepisy Darii Ładochy na dania z perliczką

Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

Zielone miejsca pracy czekają na górników. "Kwalifikacje są bardzo podobne"
Materiał promocyjny

Zielone miejsca pracy czekają na górników. "Kwalifikacje są bardzo podobne"

"Sposób na wnętrze". Kasia Jaroszyńska i eksperci z Leroy Merlin spełnili marzenie 7-letniej Rozalii
Materiał promocyjny

"Sposób na wnętrze". Kasia Jaroszyńska i eksperci z Leroy Merlin spełnili marzenie 7-letniej Rozalii

Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

Wielkanoc z nutką nowoczesności. Przepisy Mariety Mareckiej na nietuzinkowe dania świąteczne
Materiał promocyjny

Wielkanoc z nutką nowoczesności. Przepisy Mariety Mareckiej na nietuzinkowe dania świąteczne

Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

Samotność osób starszych. Jak wspierać na co dzień seniorów?
Materiał promocyjny

Samotność osób starszych. Jak wspierać na co dzień seniorów?

Toksyczna odzież - jakich materiałów unikać? "Po jakimś czasie dowiadujemy się, że mamy nowotwór"

Toksyczna odzież - jakich materiałów unikać? "Po jakimś czasie dowiadujemy się, że mamy nowotwór"

Ruszyła 8. edycja konkursu POLSKI PACJENT W AVÈNE. Do wygrania wyjazd do Centrum Hydroterapii w Avène we Francji oraz emolienty XERACALM A.D
Materiał promocyjny

Ruszyła 8. edycja konkursu POLSKI PACJENT W AVÈNE. Do wygrania wyjazd do Centrum Hydroterapii w Avène we Francji oraz emolienty XERACALM A.D

Piotr Adamczyk wspiera żonę w przewlekłej chorobie

Piotr Adamczyk wspiera żonę w przewlekłej chorobie

Wyniki najnowszego rankingu najsmaczniejszych deserów. Polskie ciasto na pierwszym miejscu

Wyniki najnowszego rankingu najsmaczniejszych deserów. Polskie ciasto na pierwszym miejscu

Alkohol przyczynia się do występowania aż 200 chorób. Jakich?

Alkohol przyczynia się do występowania aż 200 chorób. Jakich?

Domowy street food, czyli kulinarna podróż bez biletu. Poznaj przepisy Szymona Czerwińskiego
Materiał promocyjny

Domowy street food, czyli kulinarna podróż bez biletu. Poznaj przepisy Szymona Czerwińskiego

27-letnia Ola miała najpoważniejszy rodzaj udaru

27-letnia Ola miała najpoważniejszy rodzaj udaru

Książę William zażartował z Kate. Przesadził?

Książę William zażartował z Kate. Przesadził?

Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

Jakie są właściwości błękitnych kamieni? Poznaj moc szafiru, turkusu i apatytu

Jakie są właściwości błękitnych kamieni? Poznaj moc szafiru, turkusu i apatytu

Pamiętacie Manię z "Przepisu na życie"? Wiemy, czym się teraz zajmuje

Pamiętacie Manię z "Przepisu na życie"? Wiemy, czym się teraz zajmuje

9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

Tego badania boją się Polacy. Nie wykonał go m.in. tata Marcina Mellera: "Zmarł po 3,5 roku"

Tego badania boją się Polacy. Nie wykonał go m.in. tata Marcina Mellera: "Zmarł po 3,5 roku"

E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"
Materiał promocyjny

E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"

"Mam tysiaka. Zbieram na Lambo". Wyznania dzieci o pieniądzach bawią do łez

"Mam tysiaka. Zbieram na Lambo". Wyznania dzieci o pieniądzach bawią do łez

Po przeszczepie serca zostały matkami. "Chciałam spełnić to marzenie"

Po przeszczepie serca zostały matkami. "Chciałam spełnić to marzenie"

Pierwszy partner zdradził ją z jej przyjaciółką, kolejny z prostytutką. Czy mu wybaczyła?

Pierwszy partner zdradził ją z jej przyjaciółką, kolejny z prostytutką. Czy mu wybaczyła?

Zdrowe stopy na wiosnę i nie tylko. Podolog o codziennej pielęgnacji

Zdrowe stopy na wiosnę i nie tylko. Podolog o codziennej pielęgnacji

"Back to school. Prawdziwy egzamin". TTV wysyła rodziców z powrotem do szkoły

"Back to school. Prawdziwy egzamin". TTV wysyła rodziców z powrotem do szkoły

Wiosenne nowości. Czego mogą spodziewać się widzowie Dzień Dobry TVN? "Mamy akcje specjalne"

Wiosenne nowości. Czego mogą spodziewać się widzowie Dzień Dobry TVN? "Mamy akcje specjalne"

Stawiasz problemy innych ponad swoje? To może być ważny sygnał. "Nieświadome pragnienie"

Stawiasz problemy innych ponad swoje? To może być ważny sygnał. "Nieświadome pragnienie"

Ile kosztuje m2 mieszkania w bloku z wielkiej płyty? Kwota zwala z nóg

Ile kosztuje m2 mieszkania w bloku z wielkiej płyty? Kwota zwala z nóg

#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas