Chociaż według statystyk ogólny poziom bezpieczeństwa w Polsce stopniowo wzrasta z roku na rok, to umiejętność samoobrony wciąż jest bardzo ważna. Skuteczna samoobrona pozwoli nam obronić się przed napastnikiem w wielu różnych okolicznościach – np. próbie kradzieży lub bezpośrednim ataku fizycznym. Zarówno w przypadku mężczyzn, jak i dla kobiet, umiejętność samoobrona zwiększa komfort psychiczny poprzez świadomość tego, że w razie nieprzyjaznego zachowania ze strony innej osoby lub grupy osób, można się skutecznie obronić.
Zobacz także:
Powody, dla których warto uprawiać sport
Sport dla dzieci – jaki wybrać? Na co zwracać uwagę?
Samoobrona – walka, sztuka walki czy obrona?
Samoobrona to bardzo szerokie pojęcie, które – najprościej rzecz ujmując – oznacza zespół działań mających na celu ochronę przed zagrożeniem fizycznym ze strony napastnika. Trudno jednocześnie wskazać na jednego rodzaju samoobronę – sztuki walki, wykorzystywane techniki i strategie stosowane do samoobrony mogą się od siebie różnić. Zwykle jednak stosuje się pojęcie samoobrony do określenia systemu obrony fizycznej o charakterze wyłącznie defensywnym, polegającym na faktycznej obronie, a nie ataku lub kontrataku przeciwnika. Poszczególne techniki samoobrony nie wykorzystują broni, ale mogą zawierać metody obrony, posługujące się przedmiotami codziennego użytku, specjalistycznych narzędzi obronnych (np. kubotanów) lub gazów. Samoobrona skupia się przede wszystkim na umiejętności unikania zagrożenia, a dopiero w drugiej kolejności na szybkiej reakcji fizycznej, zapobiegającej doznaniu obrażeń ze strony napastnika.
Podobnie jak w wielu wyspecjalizowanych sztukach walki, takich jak np. krav maga, samoobrona skupia się na uniknięciu zagrożenia. W tym celu możemy nauczyć się, w jaki sposób można „zbyć” przeciwnika, dlaczego nigdy nie warto się zatrzymywać w miejscu, ale też nie ruszać do biegu od razu, gdy usłyszymy daną zaczepkę słowną. Oczywiście samoobrona koncentruje się także na praktycznych i bezpośrednich technikach obrony, do których należy stosowanie chwytów. Samoobrona może wykorzystywać dźwignie, kopnięcia, elementy walki w stójce i w parterze, wykorzystywanie otoczenia. Na kursach samoobrony nauczana jest obrona przed duszeniem lub złapaniem za rękę przez silniejszego przeciwnika. Skuteczna samoobrona w praktyce przedstawiona będzie jednak nie przez sytuację przypominającą bójkę obydwu stron, lecz taką, w której napastnik zostaje – nawet chwilowo – obezwładniony, a ofiara w tym czasie może uciec, schronić się lub wezwać pomoc.
Kursy samoobrony dla kobiet
Statystyki pokazują, że zainteresowanie samoobroną wzrasta. Wśród wielu kursów samoobrony w Polsce i na świecie wyodrębniają się także specjalne kursy samoobrony dla dziewczyn, a nawet kursy samoobrony dla dzieci. Niektóre z nich organizowane są przez Ministerstwo Obrony Narodowej. Czy warto z nich skorzystać? Z pewnością tak, jeżeli pragnie się zdobyć elementarną wiedzę dotyczącą zalecanych sposobów reakcji na zewnętrzne zagrożenie fizyczne. W tym przypadku należy jednak pamiętać, że możliwość efektywnej samoobrony wobec przeciwnika znacznie silniejszego uzyska się dopiero po długim czasie treningów. Wiele kursów samoobrony, które gwarantują możliwość obronienia się przed każdym przeciwnikiem np. po semestrze ćwiczeń, może mijać się prawdą. Należy bowiem pamiętać, że dobrze poprowadzony kurs samoobrony powinien pokazać nie tylko chwyty samoobrony i techniki, ale również przygotować kursanta od strony fizycznej – poprzez ćwiczenia wzmacniające kondycję, siłę i czas reakcji mięśni. Niektóre metody samoobrony wykorzystują zresztą tzw. pamięć mięśniową, gwarantującą natychmiastową reakcję w sytuacji zagrożenia. Aby to jednak było możliwe, konieczny jest nawet wieloletni trening polegający na wielokrotnym powtarzaniu tych samych sposobów reakcji.
Samoobrona a prawo
W polskim systemie prawnym samoobrona nie posiada odrębnej definicji, jednakże interpretację dopuszczalnych zachowań samoobronnych znaleźć można m.in. w art. 25 Kodeksu karnego. Reguluje on kwestię obrony koniecznej w następujący sposób:
„§1. Nie popełnia przestępstwa, kto w obronie koniecznej odpiera bezpośredni, bezprawny zamach na jakiekolwiek dobro chronione prawem.
§2. W razie przekroczenia granic obrony koniecznej, w szczególności gdy sprawca zastosował sposób obrony niewspółmierny do niebezpieczeństwa zamachu, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia.
§2a. Nie podlega karze, kto przekracza granice obrony koniecznej, odpierając zamach polegający na wdarciu się do mieszkania (…), chyba że przekroczenie granic obrony koniecznej było rażące.
§3. Nie podlega karze, kto przekracza granice obrony koniecznej pod wpływem strachu lub wzburzenia usprawiedliwionych okolicznościami zamachu”.
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN