Jak rozpoznać cyklotymię? Poznaj jej przyczyny, objawy i metody leczenia

Mężczyzna rysyje na szkle smutny i wesoły wyraz twarzy
Fot. Twinsterphoto/ Getty Images
Cyklotymia to zaburzenie afektywne, w którym dochodzi do cyklicznych zmian nastroju w postaci epizodów hipomanii i subdepresji. Zrozumienie zarówno mechanizmów powstawania schorzenia, jak i jego objawów wyczuli nas na niepokojące symptomy u osób z naszego najbliższego otoczenia.

Ze względu na nasilenie objawów cyklotymia bywa mylnie interpretowana jako zachowanie wynikające z charakteru chorego. Bagatelizowanie tego zaburzenia przez otoczenie opóźnia rozpoznanie choroby i rozpoczęcie jego leczenia.

Zobacz film: Czym jest myślenie magiczne? Źródło: Dzień Dobry TVN.

Co to jest cyklotymia

Cyklotymia to jednostka chorobowa zaliczana do tzw. zaburzeń afektywnych , czyli takich, w których główne objawy dotyczą zmian nastroju. W przypadku cyklotymii mamy do czynienia z nawracającymi cyklicznie epizodami hipomanii i subdepresji. Należy pamiętać, iż choroba ta różni się od cyklofrenii , w której zmiany nastroju noszą wykładniki manii i ciężkich epizodów depresyjnych.

Cyklotymia najczęściej pojawia się w wieku dojrzewania i wczesnej młodości, jednakże czasem bywa również diagnozowana w późniejszym okresie. Częstość jej występowania szacuje się na około 3–5 % populacji.

Cyklotymia – przyczyny

Jak w przypadku większości chorób należących do grupy zaburzeń psychicznych , do tej pory nie określono ściśle przyczyn cyklotymii. Potwierdzono, że choroba ta występuje częściej, gdy obciążony jest wywiad rodzinny. Z genetycznego punktu widzenia wystąpienie zaburzeń afektywnych dwubiegunowych uważa się za skutek mutacji niektórych genów odpowiedzialnych za działanie przekaźników układu nerwowego, takich jak serotonina, dopamina czy noradrenalina. W przypadk uchorej osoby używa się wówczas określenia osobowość cyklotymiczna .

Dodatkowo na rozwój choroby wpływają czynniki zewnętrzne (środowiskowe). Dowiedziono, iż na wystąpienie cyklotymii częściej narażone są osoby samotne, zamknięte w sobie, nieznajdujące akceptacji w otoczeniu, a także narażone na przewlekły stres w życiu codziennym i zawodowym.

Cyklotymia – objawy

W przebiegu cyklotymii pacjenci prezentują objawy charakterystyczne dla dwóch skrajnych, w zasadzie przeciwstawnych stanów. Pierwszym są dolegliwości przypominające hipomanię, drugim określane mianem subdepresji.

Objawy cyklotymii – hipomania. W trakcie epizodów podwyższenia nastroju może być prezentowany wyjątkowo dobry humor lub nienaturalna wesołość (zwykle niezwiązane z adekwatną sytuacją). Często chorym towarzyszy skrajny optymizm , zawyżone poczucie własnej wartości i upośledzony osąd sytuacji. W zachowaniu zwraca uwagę szybka mowa połączona z gonitwą myśli i błyskawiczną, niespójną zmianą tematów rozmowy. Czasem zaobserwować można zachowania agresywne lub wrogie wobec otoczenia. Pacjenci bywają pobudzeni, zwiększa się ich aktywność fizyczna, zmniejsza natomiast potrzeba snu, co skutkuje tendencją do braku koncentracji i łatwym rozpraszaniem się. Stanom hipomanii mogą również towarzyszyć zachowania ryzykowne (nieuzasadnione inwestycje finansowe, zaciąganie kredytów, ryzykowne zachowania seksualne).

Objawy cyklotymii – subdepresja. Objawy subdepresyjne są jakoby przeciwnością tych opisanych powyżej. Pacjenci wykazują obniżony nastrój, smutek, brak zadowolenia z własnej osoby i otoczenia. Towarzyszy im apatia, płaczliwość, poczucie beznadziei. Nie wykazują aktywności fizycznej, często zaniedbują się w aspekcie higieny. Mają problemy z podejmowaniem decyzji i koncentracją. Często mają poczucie winy i niskie poczucie własnej wartości. Wycofują się z życia towarzyskiego, izolują się w domu i żyją w samotności. Uważają, że nikomu na nich nie zależy, że stali się obojętni dla otoczenia, jednak na wszelkie próby pomocy ze strony najbliższych reagują drażliwością i irytacją. Czasami pojawiają się bezsenność i zaburzenia odżywiania.

Do rozpoznania i leczenia cyklotymii konieczne jest stwierdzenie cyklicznych zmian nastroju o wyżej wymienionym charakterze utrzymujących się przez okres minimum dwóch lat. W diagnostyce cyklotymii ważne jest także wykluczenie innych zaburzeń i chorób psychicznych, które mogłyby wywoływać podobnego rodzaju dolegliwości (np. zaburzenia osobowości typu borderline czy schizofrenia).

Ze względu na to, iż objawy cyklotymii mogą wynikać z niektórych chorób somatycznych czy nadużywania substancji psychoaktywnych, również te czynniki należy wziąć pod uwagę.

Cyklotymia – leczenie

W związku z tym, iż cyklotymia jest chorobą przewlekłą, konieczne jest stałe jej leczenie, nawet gdy występują okresy remisji, a objawy chwilowo ustępują. Niezwykle istotna w leczeniu, stanowiąca wręcz podstawę terapii zaburzeń afektywnych dwubiegunowych, jest farmakoterapia polegająca na stosowaniu leków antydepresyjnych, które wpływają na stabilizację nastroju. Leczenie ukierunkowane jest przede wszystkim na zapobieganie przejściu choroby w zaburzenie afektywne dwubiegunowe. U osób, które rozpoczynają leczenie i stosują się ściśle do zaleceń lekarskich, obserwuje się znaczne zmniejszenie liczby nawrotów. Skuteczne jest także prowadzenie terapii behawioralno-poznawczej – indywidualnej lub grupowej, której celem jest wypracowanie pozytywnych schematów myślenia mających zastąpić te negatywne.

Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN

podziel się:

Pozostałe wiadomości

Jakub Tolak czeka na poważną operację. "Doszedłem do momentu, w którym trzeba podjąć decyzję"

Jakub Tolak czeka na poważną operację. "Doszedłem do momentu, w którym trzeba podjąć decyzję"

Księżna Kate przyłapana na zakupach. Jest nagranie

Księżna Kate przyłapana na zakupach. Jest nagranie

Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą. "Zaczęłyśmy z czystą kartą"

Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą. "Zaczęłyśmy z czystą kartą"

Mieszka z 50-letnim synem: "Nie chce od mamy odejść"

Mieszka z 50-letnim synem: "Nie chce od mamy odejść"

Czy można wydłużyć działanie botoksu? Posłuchaj, co na ten temat mówi specjalista

Czy można wydłużyć działanie botoksu? Posłuchaj, co na ten temat mówi specjalista

Jak wychować dzieci w dobie ekranów? "Uważajmy, żeby nie przesadzić"

Jak wychować dzieci w dobie ekranów? "Uważajmy, żeby nie przesadzić"

Niepokojący stan psychiczny nastolatków. Dove i MŁODE GŁOWY łączą siły
Materiał promocyjny

Niepokojący stan psychiczny nastolatków. Dove i MŁODE GŁOWY łączą siły

Iga Świątek spotkała się z gwiazdą filmu "Diuna"

Iga Świątek spotkała się z gwiazdą filmu "Diuna"

Jaśminowy, brązowy czy biały? Ryż na wiele pysznych sposobów według Grzegorza Zawieruchy
Materiał promocyjny

Jaśminowy, brązowy czy biały? Ryż na wiele pysznych sposobów według Grzegorza Zawieruchy

Marcin Prokop założył alkogogle i przeszedł test

Marcin Prokop założył alkogogle i przeszedł test

Manicure Hailey Bieber to hit tej wiosny

Manicure Hailey Bieber to hit tej wiosny

Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

Królowa kuchni staropolskiej w nowej odsłonie. Poznaj przepisy Darii Ładochy na dania z perliczką
Materiał promocyjny

Królowa kuchni staropolskiej w nowej odsłonie. Poznaj przepisy Darii Ładochy na dania z perliczką

Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

Zielone miejsca pracy czekają na górników. "Kwalifikacje są bardzo podobne"
Materiał promocyjny

Zielone miejsca pracy czekają na górników. "Kwalifikacje są bardzo podobne"

"Sposób na wnętrze". Kasia Jaroszyńska i eksperci z Leroy Merlin spełnili marzenie 7-letniej Rozalii
Materiał promocyjny

"Sposób na wnętrze". Kasia Jaroszyńska i eksperci z Leroy Merlin spełnili marzenie 7-letniej Rozalii

Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

Wielkanoc z nutką nowoczesności. Przepisy Mariety Mareckiej na nietuzinkowe dania świąteczne
Materiał promocyjny

Wielkanoc z nutką nowoczesności. Przepisy Mariety Mareckiej na nietuzinkowe dania świąteczne

Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

Samotność osób starszych. Jak wspierać na co dzień seniorów?
Materiał promocyjny

Samotność osób starszych. Jak wspierać na co dzień seniorów?

Toksyczna odzież - jakich materiałów unikać? "Po jakimś czasie dowiadujemy się, że mamy nowotwór"

Toksyczna odzież - jakich materiałów unikać? "Po jakimś czasie dowiadujemy się, że mamy nowotwór"

Ruszyła 8. edycja konkursu POLSKI PACJENT W AVÈNE. Do wygrania wyjazd do Centrum Hydroterapii w Avène we Francji oraz emolienty XERACALM A.D
Materiał promocyjny

Ruszyła 8. edycja konkursu POLSKI PACJENT W AVÈNE. Do wygrania wyjazd do Centrum Hydroterapii w Avène we Francji oraz emolienty XERACALM A.D

Piotr Adamczyk wspiera żonę w przewlekłej chorobie

Piotr Adamczyk wspiera żonę w przewlekłej chorobie

Wyniki najnowszego rankingu najsmaczniejszych deserów. Polskie ciasto na pierwszym miejscu

Wyniki najnowszego rankingu najsmaczniejszych deserów. Polskie ciasto na pierwszym miejscu

Alkohol przyczynia się do występowania aż 200 chorób. Jakich?

Alkohol przyczynia się do występowania aż 200 chorób. Jakich?

Domowy street food, czyli kulinarna podróż bez biletu. Poznaj przepisy Szymona Czerwińskiego
Materiał promocyjny

Domowy street food, czyli kulinarna podróż bez biletu. Poznaj przepisy Szymona Czerwińskiego

27-letnia Ola miała najpoważniejszy rodzaj udaru

27-letnia Ola miała najpoważniejszy rodzaj udaru

Książę William zażartował z Kate. Przesadził?

Książę William zażartował z Kate. Przesadził?

Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

Jakie są właściwości błękitnych kamieni? Poznaj moc szafiru, turkusu i apatytu

Jakie są właściwości błękitnych kamieni? Poznaj moc szafiru, turkusu i apatytu

Pamiętacie Manię z "Przepisu na życie"? Wiemy, czym się teraz zajmuje

Pamiętacie Manię z "Przepisu na życie"? Wiemy, czym się teraz zajmuje

9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

Tego badania boją się Polacy. Nie wykonał go m.in. tata Marcina Mellera: "Zmarł po 3,5 roku"

Tego badania boją się Polacy. Nie wykonał go m.in. tata Marcina Mellera: "Zmarł po 3,5 roku"

E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"
Materiał promocyjny

E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"

"Mam tysiaka. Zbieram na Lambo". Wyznania dzieci o pieniądzach bawią do łez

"Mam tysiaka. Zbieram na Lambo". Wyznania dzieci o pieniądzach bawią do łez

Po przeszczepie serca zostały matkami. "Chciałam spełnić to marzenie"

Po przeszczepie serca zostały matkami. "Chciałam spełnić to marzenie"

Pierwszy partner zdradził ją z jej przyjaciółką, kolejny z prostytutką. Czy mu wybaczyła?

Pierwszy partner zdradził ją z jej przyjaciółką, kolejny z prostytutką. Czy mu wybaczyła?

Zdrowe stopy na wiosnę i nie tylko. Podolog o codziennej pielęgnacji

Zdrowe stopy na wiosnę i nie tylko. Podolog o codziennej pielęgnacji

"Back to school. Prawdziwy egzamin". TTV wysyła rodziców z powrotem do szkoły

"Back to school. Prawdziwy egzamin". TTV wysyła rodziców z powrotem do szkoły

Wiosenne nowości. Czego mogą spodziewać się widzowie Dzień Dobry TVN? "Mamy akcje specjalne"

Wiosenne nowości. Czego mogą spodziewać się widzowie Dzień Dobry TVN? "Mamy akcje specjalne"

Stawiasz problemy innych ponad swoje? To może być ważny sygnał. "Nieświadome pragnienie"

Stawiasz problemy innych ponad swoje? To może być ważny sygnał. "Nieświadome pragnienie"

Ile kosztuje m2 mieszkania w bloku z wielkiej płyty? Kwota zwala z nóg

Ile kosztuje m2 mieszkania w bloku z wielkiej płyty? Kwota zwala z nóg

#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas