C: Olcha czarna to najpopularniejszy gatunek tego drzewa. Cechuje ją duża, dochodząca nawet do 30 metrów korona. Są jeszcze inne, niższe gatunki w postaci krzewu (np. olcha zielona). Olchę można łatwo rozpoznać po charakterystycznych, zaokrąglonych i wąskich u nasady liściach, na których widoczne są skośnie poprowadzone linie bocznych nerwów.
Olcha – charakterystyka
Olcha lub inaczej popularna olsza występuje pod postacią rosłego drzewa lub mniejszego krzewu w zależności od gatunku. Należy do rodziny brzozowatych. Jedną z jej najpopularniejszych odmian jest olcha czarna . Występuje naturalnie na terenach Ameryki, Azji czy Europy. W naszym kraju najczęściej można ją spotkać na terenach górzystych. Jeśli chodzi o wymagania, jakie ma olcha, drzewo uwielbia wilgotną glebę oraz stanowiska w półcieniu, choć miejsca nasłonecznione także sprzyjają jej rozwojowi. Drzewo olcha jest niekiedy stosowane jako przedplon (w szczególności olcha szara), ponieważ ze względu na symbiozę z bakteriami usytuowanymi w korzeniach ma zdolność wiązania azotu, użyźniając przy tym ziemię. Liście w procesie rozkładu również przyczyniają się do polepszenia stanu gleby.
Mimo, że olcha jest drzewem wykorzystywanym na różne sposoby (drewno w produkcji meblarskiej, liście i szyszki w lecznictwie), nie można zapominać, że jest rośliną biologicznie aktywną, a więc muszą jej unikać osoby z alergiami. W kontakcie ze skórą może też wywołać niepożądane reakcje i stany zapalne.
Drzewo olcha – zastosowanie
Jeśli chodzi o zastosowanie, jakie posiada drzewo olcha, wszystko zależy od tego, jakiej części rośliny używamy. Drewno jest elastyczne, podatne na obróbki, dlatego jest wykorzystywane na sklejki i płyty do produkcji mebli. Olcha jest także popularnym materiałem w modelarstwie, przemyśle okrętowym (np. przy budowie łodzi i jachtów), lutnictwie, rzeźbiarstwie, szklarnictwie i wielu innych branżach.
Popularnie stosowana jest olcha do wędzenia . Wykorzystuje się ją ze względu na to, że drewno łatwo się rozpala i nie kopci. Ponadto wędzone produkty zyskują słodkawy, delikatny aromat. Olcha używana jest również do kominka – tutaj drewno (szczególnie olcha czarna) dobrze spełnia swoją funkcję, ponieważ jest łatwe w rąbaniu oraz szybko schnie.
Ocha wykazuje też cenne właściwości lecznicze. Wilgotne liście wykorzystuje się do okładów na obrzęki, rany czy bóle reumatyczne, a olchę w postaci naparu do walki z łupieżem czy nadmiernym wypadaniem włosów. Wyciągi z kory oraz liści można używać do płukania jamy ustnej w przypadku krwawienia dziąseł. Leczy się nim również biegunkę.
Jak wygląda olcha?
Jak wygląda drzewo olcha ? Jej wysokość zależy od konkretnej odmiany. Najpopularniejsza olcha czarna może sięgać nawet 30 metrów, z kolei olcha zielona jako krzew jest zdecydowanie niższa i może mieć wysokość do 4 metrów. Liść olchy wygląda bardzo charakterystycznie – jest lekko jajowaty, zwężający się od strony ogonka, ma ząbkowany brzeg oraz wyraźnie zarysowane nerwy boczne ułożone pod kątem. Olcha ma szyszki , które posiadają blisko i gęsto osadzone łuski z brzegami skierowanymi ku górze. Są one niekiedy wykorzystywane nawet w akwarystyce do uzupełnienia wnętrza akwarium i polepszenia warunków rozwoju ryb. Olcha ma też owoce , które wyglądem przypominają szyszki. Występują one w formie orzeszków.
Drzewo olcha – gatunki
To, jak wygląda i kiedy kwitnie olcha , zależy od jej konkretnej odmiany. Popularna jest olcha jako drzewo liściaste, często występują też wersje w formie mniejszych krzewów. Do podstawowych odmian zalicza się:
· olcha czarna – jest duża (sięga nawet 30 metrów); posiada ciemnobrązową, popękaną korę, liście są ciemnozielone; występuje w Europie i Azji,
· olcha szara – występuje na terenach Europy i Ameryki, w Polsce można ją spotkać na obszarze górskim; osiąga do 20 metrów wysokości; kora ma szary odcień; posiada jajowate liście ze szpiczastym wierzchołkiem, od spodu owłosione,
· olcha biała – może mieć do 35 metrów wysokości; występuje na terenach Ameryki; posiada jasną korę, która z czasem pęka oraz zielone, zaokrąglone i od spodu owłosione liście,
· olcha czerwona – gatunek występuje w Ameryce; osiąga do 15 metrów wysokości; wyglądem kory przypomina brzozę; posiada gładkie, ciemnozielone liście, lekko owłosione od dołu,
· olcha zielona – ma formę obszernego krzewu; maksymalna wysokość to około 4 metry; posiada liczne oliwkowe pędy i stożkowate pąki; występuje w Ameryce, Europie i Azji, a w naszym kraju na terenach górskich.
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN