Pojęcie „szklany sufit” pojawiło się w latach 80. XX wieku, gdy coraz większa liczba kobiet oraz osób z mniejszości narodowych lub etnicznych zaczęła wspinać się po szczeblach kariery zawodowej. Zjawisko szklanego sufitu w znacznym stopniu wiąże się ze stereotypami, a także dyskryminacją w miejscu pracy.
>>> Zobacz także:
- Kobiety ciężej pracują i lepiej zarządzają ryzykiem, ale wciąż nie przebijają się w biznesie
- 18-latki to liderki naszej przyszłości. To one zmienią świat na lepsze
- Na czym polega samorozwój człowieka? Lepiej inwestować w mocne czy słabe strony?
Szklany sufit: charakterystyka zjawiska i jego przyczyny
Spora liczba raportów oraz statystyk wskazuje na to, że kobiety nie tylko zarabiają mniej, ale także mają większe problemy ze zdobyciem awansu i wspinaniem się po szczeblach hierarchii organizacyjnej. Wydawać by się mogło, że w XXI wieku dyskryminacja kobiet w miejscach pracy właściwie nie istnieje, jednak w wielu przedsiębiorstwach wciąż rządzą schematy i stereotypy. Szklany sufit definiowany jest jako bariera, której nie można zobaczyć, ale która naprawdę istnieje. Sprawia ona, że niektóre osoby są dyskryminowane w miejscu pracy i mimo odpowiednich kwalifikacji, umiejętności i doświadczenia zawodowego nie są w stanie awansować, otrzymać podwyżki lub zajść wysoko w strukturze organizacyjnej. Zjawisko szklanego sufitu w dużym stopniu dotyczy kobiet, chociaż w niektórych regionach świata może wiązać się z dyskryminacją osób o innym kolorze skóry, innym pochodzeniu etnicznym lub wyznających inną religię. W polskich warunkach szklany sufit odnosi się zwykle do sytuacji kobiet na rynku pracy. Warto zaznaczyć, że z tym zjawiskiem wiąże się także pojęcie „lepka podłoga”, które dotyczy sytuacji, gdy najniższe i najgorzej płatne stanowiska są zajmowane przez kobiety lub osoby o danym kolorze skóry. Polki, nawet jeśli są lepiej wykształcone niż mężczyźni, i tak zwykle zajmują gorsze stanowiska. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że wiele kobiet z własnej woli decyduje się na studiowanie kierunków humanistycznych, które po prostu dają mniejsze możliwości rozwoju zawodowego i niższe wynagrodzenia. Panie są czasami także dyskryminowane na rozmowach o pracę, gdy potencjalny pracodawca pyta o to, czy są zamężne, chcą mieć dzieci i ile czasu potrzebują na wychowanie potomka. Tego typu pytania jasno wskazują na to, że pracodawcy zależy na dyspozycyjności, a nie na zachowaniu równowagi pomiędzy życiem zawodowym i prywatnym. Wśród głównych przyczyn szklanego sufitu można wyróżnić:
- obawa pracodawców przed zatrudnianiem młodych kobiet, które mogą iść na urlop macierzyński lub zrezygnować z pracy,
- uznawanie kobiet za bardziej emocjonalne i dlatego nieodpowiednie (zdaniem niektórych pracodawców) na stanowiska kierownicze,
- przekonanie, że panie powinny realizować się w sferze rodzinnej, a nie biznesowej,
- wybieranie przez kobiety mniej uciążliwych zawodów, w których są małe szanse na awans,
- uznawanie męskich cech, takich jak upór, ambicja, za lepsze w świecie biznesu,
- bariery tkwiące czasem w samych kobietach, które obawiają się podjęcia prawdziwej kariery zawodowej.
Jak przebić szklany sufit?
Zjawisko szklanego sufitu nie jest wymysłem psychologów lub specjalistów do spraw zarządzania, ponieważ z niemożnością wspięcia się na wyższe szczeble w karierze spotyka się wiele kobiet. Właśnie dlatego ogromne znaczenie ma wiedza na temat tego, jak przebić szklany sufit. Przede wszystkim kobiety powinny wierzyć w siebie i w swoje możliwości, a także wybierać takie miejsca pracy, w których ważna jest równość. Wiele międzynarodowych korporacji już na starcie zapewnia o identycznym wynagrodzeniu na tych samych stanowiskach, bez względu na płeć, kolor skóry, narodowość czy orientację seksualną. Ponadto bardzo ważne jest uświadomienie sobie, że rodzina nie powinna być przeszkodą na drodze do celu zawodowego. Prawie każda kobieta ma wybór, dlatego może zdecydować się na łączenie kariery zawodowej z wychowywaniem dzieci. Panie, które nie wiedzą, co zrobić, aby osiągnąć sukces zawodowy, mogą także skorzystać z doradztwa, na przykład u psychoterapeuty, coacha lub mentora. Dzięki temu można uzyskać pewne wsparcie. Polki uznawane są za bardzo przedsiębiorcze, ponieważ stosunkowo często decydują się na otwarcie działalności gospodarczej, dzięki której mogą same wyznaczać swój czas pracy i godzić życie zawodowe z prywatnym. Kobiety, które mają wsparcie w partnerze oraz w rodzinie, są w stanie osiągnąć sukces zawodowy, dlatego warto wzorować się na przedsiębiorczych paniach, które przebiły szklany sufit i weszły na szczyt kariery zawodowej.
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN