Istotą wymiotów jest pozbycie się treści pokarmowej przez usta wskutek nieregularnych skurczów żołądka i przełyku. W zasadzie można stwierdzić, iż wymioty są reakcją obronną organizmu. Jeżeli w obrębie układu pokarmowego znajduje się pokarm, który z jakiegoś powodu nie może być strawiony lub obecne są w nim składniki działające drażniąco na błonę śluzową, dochodzi do pozbycia się ich z ustroju w odruchu wymiotnym. Wymioty mogą mieć wiele przyczyn, towarzyszyć różnym chorobom i występować w każdym wieku. Jednakże wymioty u niemowląt mogą być szczególnie niebezpieczne, gdyż relatywnie szybko może dochodzić do odwodnienia i ogólnego pogorszenia stanu zdrowia. Nie zawsze wymioty są powodem do niepokoju, ale rodzice nie powinni ich lekceważyć.
Wymioty a ulewanie
Ulewanie występuje u większości niemowląt i jest objawem fizjologicznym do 6. miesiąca życia. Związane jest z niedojrzałością przełyku. Ulewanie polega na wypływie częściowo strawionego pokarmu przez usta niemowlaka, z reguły jest to niewielka ilość (3-5 ml) i nie towarzyszą temu żadne dodatkowe dolegliwości. Ze względu na ulewanie, dziecko po karmieniu powinno być przytrzymywane w pozycji pionowej do czasu odbicia. Zabezpiecza to przed zachłyśnięciem się, do którego może dojść w pozycji horyzontalnej.
Wymioty natomiast charakteryzuje wydobywanie się pokarmu nagle, pod ciśnieniem, niekoniecznie w związku z karmieniem. Dodatkowo, kiedy niemowlę wymiotuje , można zaobserwować u niego skurcze brzuszka. Wymiotom może też towarzyszyć niepokój i płacz niemowlęcia.
Chlustające wymioty
Wiele jest przyczyn wymiotów u dziecka. Z reguły związane są z błędami dietetycznymi, przejedzeniem, chorobami infekcyjnymi. Wymioty pojawiające się po jedzeniu, o bardzo gwałtownym, przebiegu nazywane są wymiotami chlustającymi . Ich zawartość stanowi treść pokarmowa. Takie dolegliwości mogą oznaczać wadę wrodzoną przewodu pokarmowego, zwaną przerostowym zwężeniem odźwiernika. Istotą tego zaburzenia jest niedrożność połączenia żołądka z dwunastnicą (początkowym odcinkiem jelita). W związku z niedrożnym lub znacznie zwężonym połączeniem zaburzony jest pasaż pokarmu do dalszych części przewodu pokarmowego i dochodzi do jego cofania się. Objawy tej choroby pojawiają się zazwyczaj około 2. - 3. tygodnia życia dziecka. Dodatkowymi objawami, które powinny wyczulić rodziców, są niepokój, wzdęcie brzuszka, który znacznie uwypukla się nad poziom klatki piersiowej i rzadkie oddawanie stolca.
Aby potwierdzić obecność wady, konieczne jest wykonanie badania USG . Leczenie polega na przeprowadzeniu zabiegu operacyjnego.
Jak postępować w przypadku wymiotów?
Kiedy niemowlę wymiotuje , zadbaj o to, aby jego główka była wyżej niż reszta ciała. To zapobiegnie zachłyśnięciu i zaaspirowaniu kwaśnej treści wymiotów do drzewa oskrzelowego (może być to przyczyną poważnych konsekwencji w postaci zachłystowego zapalenia płuc). Nie wolno zostawiać samego noworodka. Po zakończeniu wymiotów powinno się przepłukać jamę ustną przegotowaną, chłodną wodą i usunąć pozostałości wymiotów z nozdrzy dziecka. Jeżeli niemowlę wymiotuje po karmieniu piersią , nie jest to powód do rezygnacji z tego sposobu karmienia. Uważa się, że w przypadku wymiotów dziecko powinno być przystawiane do piersi co około 10 minut, natomiast w przypadku karmienia sztucznym pokarmem można zastosować mieszanką nawadniającą również co 10 minut. Dopiero po sześciogodzinnej przerwie od ostatnich wymiotów zalecany jest powrót do normalnego trybu karmienia. Takie postępowanie zapobiega odwodnieniu dziecka, które jest jednym z groźnych powikłań wymiotów.
Objawy odwodnienia
Odwodnienie związane jest z nadmierną utratą wody z organizmu przy zmniejszonej jej podaży. Główne objawy odwodnienia to suchość skóry i śluzówek, zmniejszona ilość oddawanego moczu, senność. Odwodnienie można również stwierdzić praktycznie. W tym celu należy ująć fałd skóry na brzuchu w dwa palce i unieść, jeżeli nie rozprostowuje się od niezwłocznie świadczy to o zmniejszonej sprężystości skóry wskutek odwodnienia.
Ryzyko odwodnienia jest największe u najmłodszych dzieci, dlatego jeśli zaobserwujemy powyższe dolegliwości u swojego dziecka, powinniśmy udać się do pediatry.
Wymioty - kiedy konsultacja lekarza?
W przypadku kiedy wymioty utrzymują się dłużej niż 24 godziny, pojawiają się po każdym karmieniu, towarzyszy im biegunka, gorączka, czy objawy odwodnienia, powinna odbyć się konsultacja lekarza, który zadecyduje o dalszym przebiegu leczenia. Ponadto, jeżeli w wymiotach pojawi się domieszka krwi lub jeżeli dojdzie do nich po urazie głowy, konieczna jest ocena specjalistyczna celem wykluczenia poważnych schorzeń.
Zobacz także: Napięcie mięśniowe u niemowląt
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN