Czym jest rzucawka ciążowa? Jakie są jej przyczyny i jak wyglądają objawy?

Kobieta w ciąży relaksuje się na leżaku
Fot. GettyImages / Kathrin Ziegler
Częstość występowania rzucawki oceniana jest na 4–6 aż do 100 przypadków na 10 000 żywych urodzeń. Rzucawka porodowa jest poważnym powikłaniem stanu przedrzucawkowego. Około 50 proc. przypadków rzucawki porodowej pojawia się w trzecim trymestrze, 30 proc. podczas porodu, a pozostała część na początku połogu.

Wystąpienie rzucawki w ciąży zawsze poprzedzone jest wystąpieniem stanu przedrzucawkowego. Rzucawka ciążowa znana jest również pod nazwą EPH-gestoza, gestoza lub rzucawka poporodowa. Skróconą wersją definicji tego stanu chorobowego jest wystąpienie napadu drgawek toniczno-klonicznych bądź śpiączki lub obu tych objawów jednocześnie u pacjentek po 20. tygodniu trwania ciąży.

Czym jest rzucawka ciążowa?

Aby móc odpowiedzieć na to pytanie, należy najpierw dowiedzieć się, co to jest stan przedrzucawkowy w ciąży, ponieważ jego następstwem jest właśnie rzucawka. Występuje ona w przebiegu gestozy, czyli tzw. zatrucia ciążowego, który pojawia się po 20. tygodniu trwania ciąży. Składa się na niego zespół objawów klinicznych, takich jak:

  • nadciśnienie czyli ciśnienie tętnicze krwi powyżej 140/90 mmHg, jeśli w ciąży wyniki pomiarów były prawidłowe,
    • białkomocz, który stwierdzany jest na podstawie badania moczu, a poziom białka przekracza 300 mg na dobę,
      • uogólnione obrzęki.

        Stan przedrzucawkowy występuje u ok. 2-15 proc. wszystkich ciąż i stanowi główną przyczynę zgonów kobiet ciężarnych w krajach rozwijających się. Ocenia się, że na świecie stan przedrzucawkowy i rzucawka odpowiedzialne są za ok. 14 proc. matczynej śmiertelności w ciągu roku. Rzucawka występuje u kobiet najczęściej po 20. tygodniu trwania ciąży lub w pierwszych dwóch dniach połogu. Objawy występujące w trakcie napadu rzucawkowego wynikają z zaburzeń czynnościowych układu nerwowego, które są spowodowane nasilającym się obrzękiem tkanki mózgowej.

        Jakie są przyczyny stanu rzucawkowego?

        W grupie zwiększonego ryzyka wystąpienia stanu przedrzucawkowego , a w konsekwencji rzucawki możemy wymienić kobiety które: są pierwszy raz w ciąży, ukończyły 35 lat lub są w wieku nastoletnim, mają ciemny kolor skóry, są w ciąży mnogiej, z zaburzeniami odżywiania się oraz takie, które cierpią na choroby nerek lub leczą się na cukrzycę. Przyczyny rzucawki w ciąży nie są jeszcze dokładnie znane. Jednak możemy wyróżnić kilka, które mają bezpośredni wpływ na wystąpienie tego stanu chorobowego:

        • podłoże genetyczne,
          • czynniki neurologiczne,
            • nieprawidłowa dieta,
              • zaburzenia układu krwiotwórczego.

                Jakie są objawy stanu rzucawkowego?

                Objawy stanu przedrzucawkowego to:

                • silny i uporczywy ból głowy okolicy czołowej lub ciemieniowej,
                  • zamazane widzenie,
                    • nadwrażliwość na światło,
                      • ból w nadbrzuszu,
                        • zaburzenia świadomości,
                          • białkomocz (>300 mg białka w moczu na dobę),
                            • nadciśnienie tętnicze krwi (powyżej 140/90 mmHg).

                              Objawy stanu rzucawkowego : drgawki kloniczno-toniczne, w wyniku których kobiety najczęściej tracą przytomność. Jeśli mamy do czynienia z łagodną postacią, kobieta po chwili odzyskuje przytomność lub wchodzi w fazę lekkiej śpiączki, z której można ją wybudzić po kilku minutach. Jeśli jednak wystąpi ciężka postać, po śpiączce pojawiają się objawy innej formy ataku drgawek, takie jak uszkodzenie siatkówki oka, nerek, wątroby, a w najcięższych przypadkach dojść może do uszkodzenia mózgu.

                              Jak wygląda diagnostyka?

                              Diagnostyka wykonywana jest, gdy lekarz podejrzewa lub chce wykluczyć stan przedrzucawkowy, by móc jak najwcześniej wdrożyć leczenie. Rozpoznanie stawia się na podstawie wyników bad. Lab oraz pomiarów ciśnienia tętniczego:

                              W jaki sposób możemy leczyć kobiety, u których pojawił się stan przedrzucawkowy lub rzucawka?

                              Leczenie rzucawki polega głównie na odpowiedniej profilaktyce, która skupia przeważnie na regularnej opiece prenatalnej. Składają się na nią przede wszystkim regularne wizyty u lekarza ginekologa prowadzącego, który wykonuje kontrolę ciśnienia tętniczego krwi oraz zleca badanie moczu pod kątem ilości białka. Najskuteczniejsze działanie prewencyjne ma magnez, który powinien być suplementowany zarówno poprzez dietę, jak i poprzez przyjmowanie odpowiednich preparatów farmaceutycznych. W stanie przedrzucawkowym stosowane są leki na nadciśnienie. Jeżeli leczenie okaże się skuteczne, przyjmuje się leczenie wyczekujące podczas naturalnego porodu. W tej sytuacji należy zapewnić pacjentce odpowiednią ciszę i spokój, gdyż każdy bodziec stresowy może wywołać atak napadu padaczkowego . W przypadku gdy leczenie jest nieskuteczne, a objawy nasilają się, należy wywołać sztucznie poród. Według statystyk ryzyko śmierci matki w wyniku rzucawki jest bardzo wysokie (2-10 proc.), ale dziecka znacznie większe, bo aż 10-25%.

                              Bibliografia:

                              1. Leszczyńska-Gorzelak B., Poniedziałek-Czajkowska E.: Rzucawka w ciąży - aktualny problem kliniczny, Warszawa, Perinatologia, Nenatologia i Ginekologiam, tom 2, 2009.

                              2. Marunia-Chudek I., Chudek J.: Rzucawka, Katowice, Wydawnictwo Via Medica, 2009.

                              Zobacz także: Cukrzyca u kobiet w ciąży

                              Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN

                              podziel się:

                              Pozostałe wiadomości

                              Jakub Tolak czeka na poważną operację. "Doszedłem do momentu, w którym trzeba podjąć decyzję"

                              Jakub Tolak czeka na poważną operację. "Doszedłem do momentu, w którym trzeba podjąć decyzję"

                              Szybki, pyszny i różnorodny obiad w zaledwie 15 minut?
                              Materiał promocyjny

                              Szybki, pyszny i różnorodny obiad w zaledwie 15 minut?

                              Księżna Kate przyłapana na zakupach. Jest nagranie

                              Księżna Kate przyłapana na zakupach. Jest nagranie

                              Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą. "Zaczęłyśmy z czystą kartą"

                              Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą. "Zaczęłyśmy z czystą kartą"

                              Czy można wydłużyć działanie botoksu? Posłuchaj, co na ten temat mówi specjalista

                              Czy można wydłużyć działanie botoksu? Posłuchaj, co na ten temat mówi specjalista

                              Jak wychować dzieci w dobie ekranów? "Uważajmy, żeby nie przesadzić"

                              Jak wychować dzieci w dobie ekranów? "Uważajmy, żeby nie przesadzić"

                              Niepokojący stan psychiczny nastolatków. Dove i MŁODE GŁOWY łączą siły
                              Materiał promocyjny

                              Niepokojący stan psychiczny nastolatków. Dove i MŁODE GŁOWY łączą siły

                              Iga Świątek spotkała się z gwiazdą filmu "Diuna"

                              Iga Świątek spotkała się z gwiazdą filmu "Diuna"

                              Jaśminowy, brązowy czy biały? Ryż na wiele pysznych sposobów według Grzegorza Zawieruchy
                              Materiał promocyjny

                              Jaśminowy, brązowy czy biały? Ryż na wiele pysznych sposobów według Grzegorza Zawieruchy

                              Marcin Prokop założył alkogogle i przeszedł test

                              Marcin Prokop założył alkogogle i przeszedł test

                              Manicure Hailey Bieber to hit tej wiosny

                              Manicure Hailey Bieber to hit tej wiosny

                              Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

                              Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

                              Królowa kuchni staropolskiej w nowej odsłonie. Poznaj przepisy Darii Ładochy na dania z perliczką
                              Materiał promocyjny

                              Królowa kuchni staropolskiej w nowej odsłonie. Poznaj przepisy Darii Ładochy na dania z perliczką

                              Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

                              Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

                              Zielone miejsca pracy czekają na górników. "Kwalifikacje są bardzo podobne"
                              Materiał promocyjny

                              Zielone miejsca pracy czekają na górników. "Kwalifikacje są bardzo podobne"

                              "Sposób na wnętrze". Kasia Jaroszyńska i eksperci z Leroy Merlin spełnili marzenie 7-letniej Rozalii
                              Materiał promocyjny

                              "Sposób na wnętrze". Kasia Jaroszyńska i eksperci z Leroy Merlin spełnili marzenie 7-letniej Rozalii

                              Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

                              Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

                              Wielkanoc z nutką nowoczesności. Przepisy Mariety Mareckiej na nietuzinkowe dania świąteczne
                              Materiał promocyjny

                              Wielkanoc z nutką nowoczesności. Przepisy Mariety Mareckiej na nietuzinkowe dania świąteczne

                              Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

                              Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

                              Samotność osób starszych. Jak wspierać na co dzień seniorów?
                              Materiał promocyjny

                              Samotność osób starszych. Jak wspierać na co dzień seniorów?

                              Toksyczna odzież - jakich materiałów unikać? "Po jakimś czasie dowiadujemy się, że mamy nowotwór"

                              Toksyczna odzież - jakich materiałów unikać? "Po jakimś czasie dowiadujemy się, że mamy nowotwór"

                              Ruszyła 8. edycja konkursu POLSKI PACJENT W AVÈNE. Do wygrania wyjazd do Centrum Hydroterapii w Avène we Francji oraz emolienty XERACALM A.D
                              Materiał promocyjny

                              Ruszyła 8. edycja konkursu POLSKI PACJENT W AVÈNE. Do wygrania wyjazd do Centrum Hydroterapii w Avène we Francji oraz emolienty XERACALM A.D

                              Piotr Adamczyk wspiera żonę w przewlekłej chorobie

                              Piotr Adamczyk wspiera żonę w przewlekłej chorobie

                              Wyniki najnowszego rankingu najsmaczniejszych deserów. Polskie ciasto na pierwszym miejscu

                              Wyniki najnowszego rankingu najsmaczniejszych deserów. Polskie ciasto na pierwszym miejscu

                              Alkohol przyczynia się do występowania aż 200 chorób. Jakich?

                              Alkohol przyczynia się do występowania aż 200 chorób. Jakich?

                              Domowy street food, czyli kulinarna podróż bez biletu. Poznaj przepisy Szymona Czerwińskiego
                              Materiał promocyjny

                              Domowy street food, czyli kulinarna podróż bez biletu. Poznaj przepisy Szymona Czerwińskiego

                              27-letnia Ola miała najpoważniejszy rodzaj udaru

                              27-letnia Ola miała najpoważniejszy rodzaj udaru

                              Książę William zażartował z Kate. Przesadził?

                              Książę William zażartował z Kate. Przesadził?

                              Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

                              Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

                              Jakie są właściwości błękitnych kamieni? Poznaj moc szafiru, turkusu i apatytu

                              Jakie są właściwości błękitnych kamieni? Poznaj moc szafiru, turkusu i apatytu

                              Pamiętacie Manię z "Przepisu na życie"? Wiemy, czym się teraz zajmuje

                              Pamiętacie Manię z "Przepisu na życie"? Wiemy, czym się teraz zajmuje

                              9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

                              9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

                              Tego badania boją się Polacy. Nie wykonał go m.in. tata Marcina Mellera: "Zmarł po 3,5 roku"

                              Tego badania boją się Polacy. Nie wykonał go m.in. tata Marcina Mellera: "Zmarł po 3,5 roku"

                              E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"
                              Materiał promocyjny

                              E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"

                              "Mam tysiaka. Zbieram na Lambo". Wyznania dzieci o pieniądzach bawią do łez

                              "Mam tysiaka. Zbieram na Lambo". Wyznania dzieci o pieniądzach bawią do łez

                              Po przeszczepie serca zostały matkami. "Chciałam spełnić to marzenie"

                              Po przeszczepie serca zostały matkami. "Chciałam spełnić to marzenie"

                              Pierwszy partner zdradził ją z jej przyjaciółką, kolejny z prostytutką. Czy mu wybaczyła?

                              Pierwszy partner zdradził ją z jej przyjaciółką, kolejny z prostytutką. Czy mu wybaczyła?

                              Zdrowe stopy na wiosnę i nie tylko. Podolog o codziennej pielęgnacji

                              Zdrowe stopy na wiosnę i nie tylko. Podolog o codziennej pielęgnacji

                              "Back to school. Prawdziwy egzamin". TTV wysyła rodziców z powrotem do szkoły

                              "Back to school. Prawdziwy egzamin". TTV wysyła rodziców z powrotem do szkoły

                              Wiosenne nowości. Czego mogą spodziewać się widzowie Dzień Dobry TVN? "Mamy akcje specjalne"

                              Wiosenne nowości. Czego mogą spodziewać się widzowie Dzień Dobry TVN? "Mamy akcje specjalne"

                              Stawiasz problemy innych ponad swoje? To może być ważny sygnał. "Nieświadome pragnienie"

                              Stawiasz problemy innych ponad swoje? To może być ważny sygnał. "Nieświadome pragnienie"

                              Ile kosztuje m2 mieszkania w bloku z wielkiej płyty? Kwota zwala z nóg

                              Ile kosztuje m2 mieszkania w bloku z wielkiej płyty? Kwota zwala z nóg

                              #DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

                              #DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas