Wszelkie wykroczenia poza przepisy oznaczają naruszenie przestrzeni powietrznej kraju i złamanie przepisów prawa lotniczego dotyczącego dronów, co skutkuje sprawą sądową i groźbą sankcji. Mogą to być zarówno kary finansowe, jak i pozbawienia wolności.
>>> Zobacz także:
Gdzie można latać dronem – struktura przestrzeni powietrznej w Polsce
Aby latać dronem zgodnie z przepisami, trzeba znać podział przestrzeni powietrznej nad Polską. Przestrzeń powietrzna dzieli się na dwa rodzaje elementów: elementy stałe przestrzeni i elastyczne elementy przestrzeni powietrznej. Elastyczne elementy przestrzeni to takie, które są aktywne tylko przez określone pory dnia. Natomiast elementy stałe przestrzeni to te aktywne przez cały czas, bez względu na porę dnia. Przykładowe stałe elementy przestrzeni to:
- P (prohibited) – strefy zakazane, w których nie ma pozwolenia na latanie dronem, stworzone nad obiektami o znaczeniu strategicznym.
- CTR i MCTR – kontrolowane strefy znajdujące się w pobliżu lotnisk (M oznacza "military", czyli lotnisko wojskowe).
- R () – to strefy ograniczonego ruchu dla lotów dronem, np. nad parkami narodowymi.
- RMZ – strefa, gdzie można latać dronem, w której obowiązkowo wymagana jest łączność radiowa.
Elastyczne elementy przestrzeni to np.:
- ATZ – strefa lotnisk cywilnych niekontrolowanych, np. lotnisk przy aeroklubach. Latanie dronem w tej strefie możliwe jest dopiero w przypadku uzgodnienia z zarządzającym daną strefą.
- D (dangerous) – są to strefy niebezpieczne, w Polsce to głównie poligony wojskowe. Również w tym przypadku pozwolenie na latanie dronem uzyskać trzeba u zarządcy terenu.
- TRA (temporary reserved area) – strefa czasowo rezerwowana, loty w jej ramach możliwe są nawet w czasie aktywności strefy, ale wymaga to uzgodnienia z władzami.
- ROL/EA (rejon ograniczenia lotów/exercise area) – strefy rezerwowane na konkretne okoliczności/wydarzenia, w czasie aktywności strefy loty dronem są dozwolone po uzyskaniu zgody zarządzającego terenem.
- MATZ (military ATZ) – to tereny lotniczych baz wojskowych i przeloty nad tymi terenami są możliwe po uzyskaniu zgody dowództwa wojsk zawiadujących tym terenem.
Podstawowe zasady umożliwiające latanie dronem rekreacyjnie zgodnie z przepisami
Aby latać rekreacyjnie, respektując przepisy latania dronem, trzeba przestrzegać kilku określonych zasad:
- Jeżeli dron waży więcej niż 600 g, to wymogiem lotów zgodnie z przepisami jest wykonywanie ich w określonej odległości od osób i pojazdów (musi wynosić ona co najmniej 30 metrów) oraz zabudowań (w tym przypadku drona wypuszczać można w odległości przynajmniej 100 metrów od najbliższego budynku).
- Pilotowany dron musi cały czas znajdować się w zasięgu wzroku osoby pilotującej.
- Obowiązują bezwzględne zakazy lotu dronem nad portami morskimi i lotniczymi, kopalniami, ujęciami wody, wodociągami, oczyszczalniami ścieków, rurociągami paliwowymi, zaporami wodnymi i śluzami, a nawet liniami energetycznymi i telekomunikacyjnymi, poza tym nad bankami, elektrowniami, muzeami, archiwami państwowymi, obiektami i urządzeniami telekomunikacyjnymi, obiektami pocztowymi, telewizyjnymi i radiowymi.
Czy w Polsce trzeba mieć pozwolenie na latanie dronem?
Rozpoczynając przygodę z dronami, trzeba zadać sobie pytanie, czy latanie dronem bez pozwolenia jest legalne? Świadectwa kwalifikacji (czyli dokumentu potwierdzającego umiejętności pilotażu drona) nie trzeba posiadać w przypadku realizacji lotów rekreacyjnych i sportowych. Wszystkie pozostałe rodzaje lotów (przede wszystkim komercyjne) wymagają świadectwa wydawanego przez prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego. Mogą je uzyskać osoby od 13. roku życia, które przedstawią pisemną zgodę rodziców lub opiekunów prawnych.
Warto też wiedzieć, że parę miesięcy temu weszły w życie przepisy, które nakładają na każdego kto wykonuje dronem loty poza zasięgiem wzroku ich rejestracji w ewidencji statków powietrznych.
Niezbędnym elementem ułatwiającym sterowanie dronem są mapy, na których zaznaczono odpowiednie strefy lotów, a przede wszystkim te, gdzie nie można latać dronem. Druga skuteczna metoda to zastosowanie mapy Google z zaznaczonymi określonymi strefami lotów. Najskuteczniejszą i najefektywniejszą jednak metodą jest skorzystanie ze specjalnej aplikacji dostępnej na urządzenia cyfrowe. Dzięki temu będziemy mogli na bieżąco ocenić, gdzie można latać dronem.
Konsekwencje niewłaściwego użycia dronów
Warto mieć świadomość, iż korzystanie z dronów obwarowane jest również wieloma sankcjami prawnokarnymi, w niektórych przypadkach obejmującymi nawet karę pozbawienia wolności. I tak, posługiwanie się urządzeniem podsłuchowym lub wizualnym w celu uzyskania nieuprawnionej informacji zagrożone jest karą pozbawienia wolności do lat dwóch, lot w strefie kontrolowanej lotniska – karą pozbawienia wolności do lat pięciu.
Z kolei sprawca katastrofy w ruchu powietrznym może zostać, zgodnie z kodeksem karnym, ukarany pozbawieniem wolności do lat dziesięciu, a za samo stworzenie realnego ryzyka takiej katastrofy grozi osiem lat więzienia.
Dodatkowo od roku 2017, zgodnie z przepisami prawa lotniczego, dron może zostać zniszczony, unieruchomiony albo nad jego lotem może zostać przejęta kontrola. Może to się zdarzyć w określonych w ustawie - Prawo lotnicze przypadkach, tj. gdy przebieg lotu lub działanie bezzałogowego statku powietrznego zagraża życiu lub zdrowiu osoby, stwarza zagrożenie dla chronionych obiektów, urządzeń lub obszarów, zakłóca przebieg imprezy masowej, zagraża bezpieczeństwu jej uczestników lub stwarza uzasadnione podejrzenie, że może zostać użyty jako środek ataku terrorystycznego. Dotyczy to również sytuacji, gdy bezzałogowy statek powietrzny wykonuje lot w przestrzeni powietrznej w części, w której wprowadzono ograniczenia lotów.
Autor: Filip Yak