Hamulce – ich rodzaje i budowa

Kobieta w samochodzie
Fot. Caiaimage/Martin Barraud / Getty Images
Pierwotnie hamulce w samochodach oparte były na systemie linek. Po naciśnięciu pedału hamulca linki rozciągały tzw. rozpieraki, które dociskały szczęki do bębna. Ten system hamowania porzucony został w latach 50. Zastąpiły go, stosowane do dziś, hamulce hydrauliczne.
  • Hamulce rowerowe – rodzaje
  • Hamulce hydrauliczne – jak działają?
  • Hamulce hydrauliczno-elektroniczne – najefektywniejsze w hamowaniu pojazdu
  • Hamulce – jak o nie dbać?

Zobacz też: Rejestrujemy samochód – potrzebne dokumenty i formalności

Producenci samochodów i rowerów starają się instalować w pojazdach coraz sprawniejsze i coraz skuteczniej działające hamulce. Wynika to też z tego, że kierowcy zaczynają przywiązywać dużą wagę do bezpieczeństwa jazdy.

Hamulce rowerowe – rodzaje

Wśród hamulców rowerowych można wyróżnić kilka najpopularniejszych rodzajów:

1. Hamulce szczękowe V-brake – są to wciąż najbardziej popularne hamulce rowerowe . Ich zaletą jest niska cena i tani serwis. Konstrukcja jest na tyle mało skomplikowana, że dosyć łatwo można je naprawić na trasie, nawet bez specjalistycznych narzędzi. Wadą jest praca w czasie deszczu – kiedy obręcz jest mokra, hamulce działają bardzo słabo. Poza tym nie można różnicować nacisku szczęk – hamują one rower zawsze z taką samą mocą.

2. Hamulce szosowe – do niedawna rowerach szosowych stosowano wyłącznie hamulce szczękowe, które były połączone stalową linką z rączką hamulca przy kierownicy. Ich zaletą jest kształt zacisku, który nie powoduje dużego oporu powietrza. Wadą natomiast jest konieczność stosowania wąskich opon, a także mała siła hamowania. Od kilku lat do kolarstwa zaczynają wchodzić hamulce szczękowe hydrauliczne.

3. Torpedo i hamulce rolkowe – są to dwa różne typy hamulców bębnowych. Hamulce torpedo stosowane były w starszych typach rowerów romet oraz rowerach dziecięcych. Hamulec uruchamiany był w momencie przekręcenia pedałów w kierunku przeciwnym do kierunku jazdy. Hamulce rolkowe nazywane są też holendrami. Są odporne na warunki atmosferyczne, właśnie dlatego największą popularność zyskały w Holandii. Stosuje się je głównie w rowerach miejskich. Ich wadą jest duży ciężar i ograniczoną moc hamowania.

4. Hamulce tarczowe mechaniczne – w tego rodzaju hamulcach zamiast szczęk zamontowany jest zacisk. Ciągle jednak przekazywanie impulsu do hamowania odbywa się za pomocą stalowych linek, przez co możliwości szczęk nie są do końca wykorzystane.

5. Hamulce tarczowe hydrauliczne – linka hamulcowa zastąpiona została olejem mineralnym lub płynem DOT. Dzięki temu hamulce działają bardzo lekko i niezwykle skutecznie. Wadą jest praktycznie brak możliwości samodzielnego naprawienia hamulców w terenie.

Zobacz film: Co zrobić, żeby samochód odpalił? Źródło: Dzień Dobry TVN

Hamulce hydrauliczne – jak działają?

System hamulców hydraulicznych składa się z zestawu przewodów, w których pracuje płyn hamulcowy. Kiedy naciska się pedał hamulca, tłok w pompie hamulcowej przesuwa się, w związku z czym rośnie ciśnienie płynu hamulcowego. W wyniku jego nacisku tłoki rozsuwają się w zaciskach hamulcowych lub cylindrach bębnów. Przewody hamulcowe są dużo bardziej praktyczne niż linki. Układ z przewodami hamulcowymi jest odporniejszy na wysokie temperatury i większe obciążenia, rzadziej też ulega uszkodzeniom. W nowszych modelach montowany jest modulator ciśnienia płynu hamulcowego (pompa ABS/ESP). Jego zadaniem jest, w zależności od potrzeby, zwiększenie lub zmniejszenie siły hamowania. Jak sama nazwa wskazuje, służy on do pracy w systemach ESP oraz ABS. Tego rodzaju hamulce hydrauliczne działają nie tylko po uruchomieniu przez kierowcę – w sytuacjach krytycznych komputer uruchamia pompę ABS/ESP, która wymusza hamowanie lub blokuje się, by uniemożliwić hamowanie.

Hamulce hydrauliczno-elektroniczne – najefektywniejsze w hamowaniu pojazdu

W tym systemie po naciśnięciu pedału hamulca przesuwa się potencjometr. W efekcie tego działania zaczyna funkcjonować pompa, która zwiększa ciśnienie płynu hamulcowego i pojazd zwalnia. Samochód z hamulcami hydrauliczno-elektronicznymi musi być wyposażony w akumulator ciśnienia, który decyduje o ich pracy. Taki układ hamulców stosowany jest np. w systemie SBC w mercedesach. Pompa hamulcowa ma w tym przypadku dodatkowe zadanie – jest też modulatorem w ABS i ESP. Jedną z wielu dodatkowych funkcji pompy hamulcowej może być np. osuszanie tarcz hamulcowych poprzez delikatne przesuwanie w jej stronę klocków w odstępie kilku sekund. Hamulce hydrauliczno-elektroniczne bardzo dobrze sprawdzają się w pojazdach hybrydowych marki Toyota czy Lexus. W tych modelach dodatkowo możliwe jest hamowanie generatorem prądu.

Hamulce – jak o nie dbać?

O hamulce samochodowe dbać można na różne sposoby. Poniżej kilka podstawowych zasad:

1. Hamowanie silnikiem – jest to podstawowa zasada, którą warto wprowadzić w celu zadbania o hamulce. Dzięki temu hamulce nie są obciążone i dłużej zachowują trwałość.

2. W czasie zjazdu z dużego wzniesienia trzeba t ak używać hamulców, aby nie wzrastała prędkość pojazdu. Dzięki takiemu delikatnemu hamowaniu tarcze hamulcowe nie rozgrzewają się zbyt mocno i nie zużywają.

3. Cykliczna kontrola przewodów hamulcowych – przewody hamulcowe ulegają korozji, bardzo ważne jest więc zapobiegania ich awarii poprzez wymianę zagrożonych elementów.

4. Regularna wymiana klocków hamulcowych – zużyte klocki mogą uszkodzić tarczę hamulcową. Dlatego warto pilnować odpowiedniego momentu wymiany klocków.

5. Wymiana płynu hamulcowego – podobnie jak w przypadku klocków hamulcowych, trzeba pilnować określonych przez producenta terminów wymiany płynu hamulcowego.

podziel się:

Pozostałe wiadomości