Jak rozpoznać i skutecznie leczyć gorączkę u niemowlaka?

Małe dziecko śpi, a mama mierzy mu gorączkę - jest za wysoka.
Fot. AppleZoomZoom / Getty Images
Gorączka u niemowlaka może być przejawem wielu objawów i jednostek chorobowych. Podwyższenie temperatury ciała powyżej 38 stopni wymaga włączenia leczenia zarówno skutku (gorączki), jak i jej przyczyny.

Aby właściwie reagować na podwyższoną temperaturę ciała należy rozróżnić stan podgorączkowy od gorączki. Oba są stany sygnalizują najczęściej reakcję obronną organizmu.

Co to jest gorączka?

Według definicji, gorączka to ciepłota ciała przekraczająca 38 stopni, temperatura powyżej 37,5 a 38 określana jest mianem stanu podgorączkowego. W praktyce, zwłaszcza u młodych, zestresowanych rodziców, jakiekolwiek podwyższenie ciepłoty ciała mylnie bywa określane gorączką. Rozróżnienie tych dwóch stanów jest istotne, ze względu na to, że stan podgorączkowy nie jest stanem zagrożenia życia i może w niektórych sytuacjach nosić znamiona przewlekłego. Niekontrolowana gorączka natomiast może doprowadzić do śmierci na skutek przegrzania, a dynamika jej przebiegu może być niezwykle szybka.

Biorąc pod uwagę fakt, że układ regulujący temperaturę ciała u niemowląt, zwłaszcza w pierwszych trzech miesiącach życia, jest jeszcze niedojrzały, do wahań temperatury może dochodzić nawet bez uchwytnej przyczyny chorobowej. Jednakże każda zmiana ciepłoty połączona z innymi objawami powinna wzbudzać czujność u rodziców.

Jak mierzyć temperaturę u niemowlęcia?

Istnieje co najmniej kilka sposobów i miejsc mierzenia temperatury u niemowlęcia. Można to robić na czole, w ustach, uchu, czy odbycie. Obecnie często stosowaną metodą jest pomiar temperatury w uchu, używa się do tego specjalnego termometru na podczerwień. Wynik uzyskuje się po kilku sekundach i jest on miarodajny, ponieważ temperatura błony bębenkowej odzwierciedla tę, znajdującą się w obrębie mózgowia. Stosunkowo niedawno wprowadzonym urządzeniem są termometry wbudowane w smoczek. Przypominają one zwyczajne smoczki lub gryzaki, w których w części wkładanej do ust niemowlęcia znajdują się czujniki pomiarowe, natomiast w części zewnętrznej zawarty jest wyświetlacz. Tego typu urządzenia pozwalają uniknąć u dziecka niepokoju związanego z samym badaniem.

Gorączka - przyczyny

Najczęstszą przyczyną gorączki u niemowląt są zakażenia górnych i dolnych dróg oddechowych. Mogą one przebiegać w postaci nieżytu nosa, ostrego zapalenia gardła i krtani , oskrzeli , płuc. Istotną jednostką chorobową u niemowląt jest też zapalenie ucha środkowego, które może wystąpić nawet podczas pierwszych dni życia dziecka i przebiegać z bardzo wysoką temperaturą. Infekcje górnych dróg oddechowych mogą być wywołane przez wirusy, bakterie, a czasem grzyby - w każdym przypadku o zastosowanym leczeniu przyczynowym powinien decydować lekarz.

Stosunkowo często gorączka występuje w przebiegu infekcji układu moczowego. Te zakażenia są częste u dzieci i w większości dotyczą dziewczynek. Ma to związek z różnicami w budowie anatomicznej układu moczowego. Cewka moczowa u płci żeńskiej jest krótsza i leży stosunkowo blisko odbytu, co sprzyja przenoszeniu bakterii kałowych.

Ponadto gorączka bez objawów ze strony układu oddechowego czy moczowego może pojawić się w przebiegu ząbkowania. Zazwyczaj nie jest ona wysoka i rzadko przekracza 39 stopni. Dziecko jest wtedy rozdrażnione, płaczliwe, mogą wystąpić trudności z przyjmowaniem pokarmów. Sami rodzice oglądając buzię dziecka mogą stwierdzić obrzęk i zaczerwienienie dziąseł wokół wyrzynającego się zęba. Wówczas ulgę przynoszą gryzaki, które poprzez pocieranie dziąseł łagodzą nieco objawy. Gorączka w przebiegu ząbkowania z reguły nie trwa dłużej niż 2-3 dni.

Zdarza się również, że przyczyną wzrostu gorączki bywają szczepienia. Gorączka po szczepieniu może pojawić się kilka godzin po podaniu dawki leku, może też wystąpić dopiero po kilku dniach. Z reguły nie trwa ona długo, może towarzyszyć jej senność i brak apetytu.

Zobacz film: Jak pokonać gorączkę? Źródło: Dzień Dobry TVN

Gorączka - zagrożenia

U niemowląt powyżej szóstego miesiąca życia mogą pojawić się tzw. drgawki gorączkowe. Występują w postaci ogniskowej, np. niekontrolowane drżenia ręki, nogi lub w postaci napadu uogólnionego, który obejmuje całe ciało i może spowodować zaburzenia świadomości. W każdym przypadku drgawek gorączkowych dziecko powinno zostać zbadane przez lekarza, aby wykluczyć nieprawidłowości i inne choroby układu nerwowego. Napady drgawkowe często mają charakter nawrotowy, więc po pierwszym takim zdarzeniu dziecko jest predysponowane do powtórnego napadu w przyszłości.

W związku z tym, że układ odpornościowy niemowlęcia nie jest jeszcze w pełni rozwinięty, może dochodzić do łatwiejszego niż u dorosłych rozprzestrzeniania się infekcji ogniskowej na cały organizm. Jeśli patogeny (bakterie, wirusy) dostaną się do krwi i namnożą się w niekontrolowany sposób, może rozwinąć się posocznica. Jest to poważne zagrożenie zdrowia i życia. Gorączka jest wysoka, stan dziecka ciężki, występują zaburzenia oddychania, tętna, mogą pojawić się wybroczyny na skórze. Stan taki wymaga bezwzględnej hospitalizacji i wdrożenia intensywnego leczenia.

Gorączka - leczenie

Najważniejsze jest, aby w trakcie wzrostu temperatury, gdy dziecko nie ma apetytu, nie doszło do odwodnienia. Należy więc podawać zwiększoną ilość płynów, najlepiej chłodnych, małymi porcjami. Ponadto wskazane są schładzające okłady, które można umieścić na czole lub w pachwinach. Jeśli mimo to gorączka utrzymuje się, można podać leki przeciwgorączkowe w ilości dobranej do masy ciała dziecka. W sytuacji gdy temperatura nie obniża się i występują objawy infekcyjne, należy skonsultować się z lekarzem.

Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN

podziel się:

Pozostałe wiadomości

Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

Marta Krupa o trudnym związku i powrocie do show-biznesu. "Byłam poniżana"

Marta Krupa o trudnym związku i powrocie do show-biznesu. "Byłam poniżana"

Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym
Materiał promocyjny

Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym

Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

"Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

"Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego
Materiał promocyjny

Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego

Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu
Materiał promocyjny

10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu

Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"
Materiał promocyjny

Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"

Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

"Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

"Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy
Materiał promocyjny

Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy

Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"
Materiał promocyjny

Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"

Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?
Materiał promocyjny

Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?

"Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

"Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

"Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

"Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry
Materiał promocyjny

Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry

Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?
Materiał promocyjny

Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?

Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"
Materiał promocyjny

E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"

Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"

Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"