Jak rozpoznać cyklotymię? Poznaj jej przyczyny, objawy i metody leczenia

Mężczyzna rysyje na szkle smutny i wesoły wyraz twarzy
Fot. Twinsterphoto/ Getty Images
Cyklotymia to zaburzenie afektywne, w którym dochodzi do cyklicznych zmian nastroju w postaci epizodów hipomanii i subdepresji. Zrozumienie zarówno mechanizmów powstawania schorzenia, jak i jego objawów wyczuli nas na niepokojące symptomy u osób z naszego najbliższego otoczenia.

Ze względu na nasilenie objawów cyklotymia bywa mylnie interpretowana jako zachowanie wynikające z charakteru chorego. Bagatelizowanie tego zaburzenia przez otoczenie opóźnia rozpoznanie choroby i rozpoczęcie jego leczenia.

Zobacz film: Czym jest myślenie magiczne? Źródło: Dzień Dobry TVN.

Co to jest cyklotymia

Cyklotymia to jednostka chorobowa zaliczana do tzw. zaburzeń afektywnych , czyli takich, w których główne objawy dotyczą zmian nastroju. W przypadku cyklotymii mamy do czynienia z nawracającymi cyklicznie epizodami hipomanii i subdepresji. Należy pamiętać, iż choroba ta różni się od cyklofrenii , w której zmiany nastroju noszą wykładniki manii i ciężkich epizodów depresyjnych.

Cyklotymia najczęściej pojawia się w wieku dojrzewania i wczesnej młodości, jednakże czasem bywa również diagnozowana w późniejszym okresie. Częstość jej występowania szacuje się na około 3–5 % populacji.

Cyklotymia – przyczyny

Jak w przypadku większości chorób należących do grupy zaburzeń psychicznych , do tej pory nie określono ściśle przyczyn cyklotymii. Potwierdzono, że choroba ta występuje częściej, gdy obciążony jest wywiad rodzinny. Z genetycznego punktu widzenia wystąpienie zaburzeń afektywnych dwubiegunowych uważa się za skutek mutacji niektórych genów odpowiedzialnych za działanie przekaźników układu nerwowego, takich jak serotonina, dopamina czy noradrenalina. W przypadk uchorej osoby używa się wówczas określenia osobowość cyklotymiczna .

Dodatkowo na rozwój choroby wpływają czynniki zewnętrzne (środowiskowe). Dowiedziono, iż na wystąpienie cyklotymii częściej narażone są osoby samotne, zamknięte w sobie, nieznajdujące akceptacji w otoczeniu, a także narażone na przewlekły stres w życiu codziennym i zawodowym.

Cyklotymia – objawy

W przebiegu cyklotymii pacjenci prezentują objawy charakterystyczne dla dwóch skrajnych, w zasadzie przeciwstawnych stanów. Pierwszym są dolegliwości przypominające hipomanię, drugim określane mianem subdepresji.

Objawy cyklotymii – hipomania. W trakcie epizodów podwyższenia nastroju może być prezentowany wyjątkowo dobry humor lub nienaturalna wesołość (zwykle niezwiązane z adekwatną sytuacją). Często chorym towarzyszy skrajny optymizm , zawyżone poczucie własnej wartości i upośledzony osąd sytuacji. W zachowaniu zwraca uwagę szybka mowa połączona z gonitwą myśli i błyskawiczną, niespójną zmianą tematów rozmowy. Czasem zaobserwować można zachowania agresywne lub wrogie wobec otoczenia. Pacjenci bywają pobudzeni, zwiększa się ich aktywność fizyczna, zmniejsza natomiast potrzeba snu, co skutkuje tendencją do braku koncentracji i łatwym rozpraszaniem się. Stanom hipomanii mogą również towarzyszyć zachowania ryzykowne (nieuzasadnione inwestycje finansowe, zaciąganie kredytów, ryzykowne zachowania seksualne).

Objawy cyklotymii – subdepresja. Objawy subdepresyjne są jakoby przeciwnością tych opisanych powyżej. Pacjenci wykazują obniżony nastrój, smutek, brak zadowolenia z własnej osoby i otoczenia. Towarzyszy im apatia, płaczliwość, poczucie beznadziei. Nie wykazują aktywności fizycznej, często zaniedbują się w aspekcie higieny. Mają problemy z podejmowaniem decyzji i koncentracją. Często mają poczucie winy i niskie poczucie własnej wartości. Wycofują się z życia towarzyskiego, izolują się w domu i żyją w samotności. Uważają, że nikomu na nich nie zależy, że stali się obojętni dla otoczenia, jednak na wszelkie próby pomocy ze strony najbliższych reagują drażliwością i irytacją. Czasami pojawiają się bezsenność i zaburzenia odżywiania.

Do rozpoznania i leczenia cyklotymii konieczne jest stwierdzenie cyklicznych zmian nastroju o wyżej wymienionym charakterze utrzymujących się przez okres minimum dwóch lat. W diagnostyce cyklotymii ważne jest także wykluczenie innych zaburzeń i chorób psychicznych, które mogłyby wywoływać podobnego rodzaju dolegliwości (np. zaburzenia osobowości typu borderline czy schizofrenia).

Ze względu na to, iż objawy cyklotymii mogą wynikać z niektórych chorób somatycznych czy nadużywania substancji psychoaktywnych, również te czynniki należy wziąć pod uwagę.

Cyklotymia – leczenie

W związku z tym, iż cyklotymia jest chorobą przewlekłą, konieczne jest stałe jej leczenie, nawet gdy występują okresy remisji, a objawy chwilowo ustępują. Niezwykle istotna w leczeniu, stanowiąca wręcz podstawę terapii zaburzeń afektywnych dwubiegunowych, jest farmakoterapia polegająca na stosowaniu leków antydepresyjnych, które wpływają na stabilizację nastroju. Leczenie ukierunkowane jest przede wszystkim na zapobieganie przejściu choroby w zaburzenie afektywne dwubiegunowe. U osób, które rozpoczynają leczenie i stosują się ściśle do zaleceń lekarskich, obserwuje się znaczne zmniejszenie liczby nawrotów. Skuteczne jest także prowadzenie terapii behawioralno-poznawczej – indywidualnej lub grupowej, której celem jest wypracowanie pozytywnych schematów myślenia mających zastąpić te negatywne.

Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN

podziel się:

Pozostałe wiadomości

Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

Marta Krupa o trudnym związku i powrocie do show-biznesu. "Byłam poniżana"

Marta Krupa o trudnym związku i powrocie do show-biznesu. "Byłam poniżana"

Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym
Materiał promocyjny

Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym

Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

"Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

"Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego
Materiał promocyjny

Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego

Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu
Materiał promocyjny

10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu

Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"
Materiał promocyjny

Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"

Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

"Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

"Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy
Materiał promocyjny

Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy

Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"
Materiał promocyjny

Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"

Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?
Materiał promocyjny

Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?

"Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

"Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

"Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

"Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry
Materiał promocyjny

Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry

Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?
Materiał promocyjny

Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?

Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"
Materiał promocyjny

E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"

Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"

Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"