To, jak dzieli się budynki i ustala klasy zagrożenia dla ludzi, określają przepisy, a konkretnie rozporządzenie ministra infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny podlegać budynki i ich usytuowanie.
Zagrożenie pożarowe – klasyfikacja budynków
Jest ona umownym podziałem, ma na celu określenie, w jakim stopniu zagrożenie pożarowe w różnego typu budynkach wpływa na zagrożenie ludzi. Wynikiem sklasyfikowania budynku lub jego części do konkretnej kategorii zagrożenia jest określenie konkretnych wymagań przeciwpożarowych, jakie będzie musiał spełnić, by być dopuszczony do użytkowania. Klasyfikacji tej podlegają zarówno budynki użyteczności publicznej, miejsca zbiorowego zamieszkania (np. hotele, domy wczasowe, sanatoria itp.), jak i budynki stricte mieszkalne, a także produkcyjne i magazynowe.
Przepisy określają też, że różne części budynku (traktowane jak osobne strefy pożarowe) mogą zostać zaklasyfikowane do różnych klas zagrożenia ludzi. Wówczas wymagane jest, by zarówno projekt, jak i zastosowane zabezpieczenie przeciwpożarowe były dostosowane do owej klasy.
Jeśli chodzi o pomieszczenia pomocnicze, takie jak np. garaże, hydrofornie, kotłownie, a także węzły ciepłownicze, rozdzielnie elektryczne, stacje transformatorowe – także one muszą odpowiadać wymaganiom dotyczącym klas zagrożenia ludzi.
Zagrożenie pożarowe – klasy zagrożenia ludzi
Przepisy wyszczególniają pięć kategorii zagrożenia ludzi – opisywanych jako klasy od ZL I do ZL V.
· Klasa ZL I przyznawana jest pomieszczeniom, w których jednocześnie może przebywać ponad 50 osób (nie dotyczy to jednak pomieszczeń, których głównymi użytkownikami są ludzie o ograniczonej zdolności do poruszania się). W tej klasie znajdują się m.in. sale gimnastyczne, teatry, kina, supermarkety, hale widowiskowe itp.
· Klasa ZL II dotyczy budynków i pomieszczeń przeznaczonych do użytku przez osoby o ograniczonej zdolności poruszania się, są to m.in. przedszkola i żłobki, placówki służby zdrowia (szpitale, hospicja) czy placówki opiekuńcze (domy opieki).
· W klasie ZL III natomiast znajdują się pozostałe budynki użyteczności publicznej, np. biurowce, małe sklepy.
· Kolejna klasa - ZL IV, dotyczy domów mieszkalnych i to zarówno jedno-, jak i wielorodzinnych.
· W klasie ZL V przepisy umieszczają budynki i pomieszczenia zamieszkania zbiorowego - hotele, motele, internaty itp.
Zagrożenie pożarowe – klasy odporności budynków
Przepisy nie tylko dzielą budynki na klasy z uwagi na możliwe zagrożenie dla ludzi w nich przebywających, ale też wprowadzają klasy odporności budynków – od A do E (A to klasa najwyższa, E - najniższa). W każdej z nich określone zostają wartości odporności ogniowej kluczowych elementów – głównej konstrukcji nośnej, konstrukcji dachu, stropów, ścian zewnętrznych, wewnętrznych i przekrycia dachu. Wartości te podane są w minutach dla nośności, szczelności i izolacyjności ogniowej. Projektant budynku podczas pracy i doboru materiałów konstrukcyjnych musi brać pod uwagę te wymagania.
Klasy te nie są stosowane dla wszystkich budynków. Wyłączone z nich są konstrukcje mające do trzech kondygnacji nadziemnych włącznie: mieszkalne (domy jednorodzinne, rekreacyjne), mieszkalne i administracyjne w gospodarstwach leśnych, budynki wolnostojące o maksymalnie dwóch kondygnacjach naziemnych, budynki przeznaczone do uprawiania turystyki i wypoczynku, jeśli ich kubatura brutto nie przekracza 1500 m3, zabudowania gospodarcze przy domach jednorodzinnych, w gospodarstwach rolnych i leśnych, budynki przeznaczone do prowadzenia działalności zawodowej lub handlowej (także z częścią mieszkalną) o kubaturze brutto do 1000 m3 oraz wolnostojące garaże, jeśli mieszczą nie więcej niż dwa stanowiska postojowe.
Zagrożenie pożarowe – domy jednorodzinne
Choć budynki te są wyłączone z klasyfikacji odporności na ogień czy wymagań dotyczących zapewnienia sprzętu przeciwpożarowego, nie znaczy to, że zagrożenie pożarem ich nie dotyczy i nie jest brane pod uwagę przez projektantów. Muszą one mieć takie właściwości, by w przypadku pożaru opierać się ogniowi na tyle długo, aby umożliwić mieszkańcom domu ewakuację.
Warto wiedzieć, że wszystkie materiały budowlane sprzedawane na polskim rynku są badane i odpowiednio klasyfikowane pod względem bezpieczeństwa przeciwpożarowego. Ocenie poddaje się m.in. niepalność, ciepło spalania, zachowanie materiału przy ekspozycji na wysoką temperaturę czy płomienie. Efektem jest klasyfikacja materiałów budowlanych w siedmiu klasach: od A1 (całkowita niepalność) do F (przyznawana np. wyrobom nie przebadanym). Tę prostą klasyfikację komplikują dwie dodatkowe kategorie przyznawane wyrobom klas od A2 do E - określająca ilość dymu oraz płonących kropli. Pierwsza oznaczana jest od s1 (wyroby emitujące niewiele gazów podczas spalania) do s3 (brak wymagań wobec wyrobu). Druga dotyczy płonących kropli – od d0 (nie mogą być emitowane podczas spalania) do d2 (brak wymagań wobec wyrobu).
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN