Szybki rozwój techniki ma swoje pozytywne strony dla ludzkości, ale również wady. W związku z wciąż rosnącą liczbą użytkowników Internetu, cyberprzestępczość staje się coraz większym zagrożeniem, dlatego warto być tego świadomym i wiedzieć, jak się bronić.
Cyberprzestępczość – definicja
Na początku należy wyjaśnić, jak rozumieć pojęcie cyberprzestępczości, zwanej również przestępczością komputerową . Jest to jednak o tyle trudne, że w polskim systemie prawnym przepisy dotyczące tej problematyki nie są zebrane w całość w jednym akcie normatywnym. Zgodnie z definicją zamieszczoną w „Polityce Ochrony Cyberprzestrzeni Rzeczypospolitej Polskiej” (przyjętej 26.06.2013 r. w drodze uchwały przez Radę Ministrów), cyberprzestępstwo stanowi czyn zabroniony popełniony w obszarze cyberprzestrzeni, czyli przestrzeni przetwarzania i wymiany informacji tworzonej przez systemy teleinformatyczne , określone w art. 3 pkt. 3 ustawy z dnia 17.02.2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. z 2017 r. poz. 570, z późniejszymi zmianami) wraz z powiązaniami między nimi oraz relacjami z użytkownikami .
Definicja cyberprzestępczości sformułowana przez Interpol jest już nieco bardziej praktyczna, ponieważ określa to zjawisko w dwóch ujęciach: - wertykalnym - dotyczy ono przestępstw typowych dla cyberprzestrzeni, czyli takich, które mogą być dokonane tylko w niej (np. sabotaż komputerowy czy hacking),
- horyzontalnym - dotyczy ono przestępstw dokonywanych przy pomocy technik komputerowych (np. fałszowanie pieniędzy czy oszustwa komputerowe).
Cyberprzestępczość – rodzaje
Poniżej opisujemy kilka najczęstszych typów przestępstw komputerowych.
- HACKING
Bezprawne wejście do systemu komputerowego poprzez pokonanie zabezpieczeń chroniących zgromadzone dane lub system komputerowy w celu kradzieży jego czasu pracy i informacji.
- PHISHING
Internetowe podszywanie się pod znaną odbiorcy instytucję lub osobę. Przestępca najczęściej drogą mailową prosi o ujawnienie danych poufnych, np. haseł. Może też umieścić w wiadomości adres URL, którego otwarcie spowoduje przechwycenie informacji. Dlatego pamiętajmy, aby nigdy nie klikać w podejrzanie wyglądające linki.
- MALWARE
Korzystanie ze złośliwego oprogramowania, najczęściej w celu szpiegowania ofiary, szantażowania jej, rejestrowania jej działań w sieci lub zainfekowania jej komputera. Do takiego szkodliwego oprogramowania zalicza się oczywiście tzw. wirusy, robaki, konie trojańskie, oprogramowanie szpiegujące czy rejestratory klawiszy.
- STALKING
Uporczywe nękanie drugiej osoby poprzez wysyłanie niechcianych przez odbiorcę SMS-ów, e-maili i wiadomości na portalach społecznościowych oraz obserwację działań ofiary w Internecie.
W obszar cyberprzestępczości wchodzą także między innymi:
- przechowywanie na komputerze i rozpowszechnianie pornografii dziecięcej, propagowanie zachowań o charakterze pedofilskim oraz internetowe składanie propozycji obcowania płciowego z małoletnim,
- obraza uczuć religijnych i szeroko pojęta mowa nienawiści w Sieci,
- handel fikcyjnymi kosztami,
- wszelkiego rodzaju oszustwa popełniane za pośrednictwem Internetu, np. na portalach aukcyjnych.
Zwalczanie cyberprzestępczości w Polsce
Obecnie najważniejszą jednostką zajmującą się walką z przestępczością komputerową w naszym kraju jest Biuro do Walki z Cyberprzestępczością . Policjanci pracujący w tej jednostce przede wszystkim dążą do skutecznego wykrywania sprawców przestępstw popełnionych przy użyciu nowoczesnych technologii oraz do wytwarzania warunków chroniących przed takimi wykroczeniami. Współpracują także z organami administracji rządowej oraz różnymi instytucjami o charakterze ogólnopolskim i międzynarodowym w zakresie działań dotyczących rozwiązań w walce z cyberprzestępczością.
Cyberprzestępczość – jak się przed nią chronić?
Aby być bezpiecznym w Sieci, należy pamiętać o kilku ważnych kwestiach:
- nie podawaj swoich danych (zarówno osobowych, jaki i tych do logowania we wszelkich systemach) nikomu spoza kręgu osób zaufanych,
- staraj się nie logować w miejscach powszechnego użytku,
- włącz zaporę sieciową, czyli firewall ,
- aktualizuj swój system operacyjny i oprogramowanie,
- korzystaj z najnowszych wersji przeglądarek internetowych, które są wyposażone we wszelkiego rodzaju filtry zabezpieczające,
- zainstaluj i na bieżąco uaktualniaj program antywirusowy,
- pozostawiaj włączone filtry antyspamowe.
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN