Zanim zapadnie decyzja o zakupie upatrzonej działki rolnej, trzeba sięgnąć do rejestru gruntów, by przekonać się, z jakiego rodzaju ziemią mamy do czynienia i czy mamy prawo ją nabyć. Liczy się przede wszystkim przeznaczenie gruntu i wielkość działki. Ważne jest również to, czy planujemy zakup od spokrewnionego z nami rolnika, np. ojca, dziadka lub też czy nasi bliscy zajmujący się uprawą roli zamierzają przekazać nam ziemię w darowiźnie.
Jak kupić działkę rolną krok po kroku? Plan zagospodarowania
Decydując się na zakup działki, trzeba sprawdzić jej przeznaczenie w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. To istotna informacja, dzięki niej wiadomo, czy dana działka jest przeznaczona na działalność rolną, czy też można postawić na niej dom. Dane te uzyska się z wypisu i wyrysu z miejskiego planu zagospodarowania przestrzennego (MPZP) w urzędzie gminy lub miasta. Uzyskanie dokumentów wiąże się z opłatą oraz pewnym czasem oczekiwania (od 7 do 30 dni). Informację o przeznaczeniu działki można także zdobyć, korzystając ze stron internetowych urzędów lub tzw. geoportali. Czasami jednak ta metoda zajmuje dużo czasu (chyba że znamy nazwę uchwały miejscowego planu). Jeśli choć część interesującej nas działki przeznaczona jest na działalność rolniczą, cały teren traktować należy jako działkę rolniczą. To więc ziemia, którą najczęściej może nabyć jedynie osoba planująca zająć się uprawianiem roli i hodowlą zwierząt.
Kupno działki rolnej – formalności
Ziemię pod działalność rolną może kupić przede wszystkim rolnik indywidualny, czyli osoba, która zajmuje się uprawą roli i ma ku temu odpowiednie kwalifikacje. Rolnik indywidualny mieszka już od 5 lat w gminie, w której położona jest jego działka rolna. Kwalifikacje rolnicze to odpowiednie wykształcenie lub kilkuletni staż pracy w rolnictwie. Jako odpowiednie przygotowanie są traktowane również studia podyplomowe dotyczące rolnictwa lub studia, na których odbyło się około 120 godzin zajęć obejmujących przedmioty związane z rolnictwem. Rolnik indywidualny nie może też posiadać działki większej niż 300 ha. Co ważne, osoba kupująca zobowiązuje się do prowadzenia gospodarstwa przez określony ustawą czas (od 2019 roku ma to być okres 5 lat, wcześniej obowiązek wygasał dopiero po 10 latach). Osoby niebędące rolnikami mogą kupować działki rolne w kilku przypadkach:
- zwracając się z wnioskiem o zakup działki rolnej do dyrektora generalnego KOWR (Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa) i dając rękojmię prawidłowego prowadzenia gospodarstwa (przedstawiając plan działania na danym terenie), a także dając gwarancję zamieszkania na terenie danej gminy przez okres co najmniej 5 lat,
- nabywając działkę rolną, której wielkość nie przekracza 1 ha (przed 2019 rokiem wielkość działki rolnej, którą mógł nabyć każdy, wynosiła 0,3 ha); do takiego zakupu nie jest potrzebna zgoda dyrektora generalnego KOWR,
- nabywając od sprzedającego, który zwróci się do dyrektora generalnego KOWR z wnioskiem o zgodę na sprzedaż działki nierolnikowi, udowadniając, że nie udało mu się sprzedać działki osobie prowadzącej działalność rolniczą,
- nabywając w wyniku postępowania egzekucyjnego czy upadłościowego, jako spadek albo na skutek podziału majątku (np. po rozwodzie); w tych sytuacjach prawo pierwokupu ma jednak KOWR,
- poprzez zakup gruntów rolnych, które położone są na terenach miejskich.
Zakup działki rolnej z warunkami zabudowy
Jeśli dokonujemy zakupu działki pod budowę domu, musimy sprawdzić, czy postawienie jakiejkolwiek nieruchomości będzie możliwe. Chcąc wybudować dom na działce, dla której nie powstał plan zagospodarowania, należy uzyskać decyzję o istnieniu warunków zabudowy, do których należą: warunek dobrego sąsiedztwa, dostęp do drogi publicznej, odpowiednie uzbrojenie, zgodność z przepisami środowiskowymi i konserwatorskimi. Tylko działka spełniająca te warunki może stać się miejscem pod budowę domu. Jeśli w planie zagospodarowania przestrzennego figuruje jako działka rolna, jedynym wyjściem jest jej odrolnienie lub przeczekanie, aż zmienią się zapisy aktualnego planu zagospodarowania. Odrolnienie działki i przeznaczenie jej pod zabudowę wiąże się często z dość dużymi kosztami. Pierwszym etapem procesu jest sprawdzenie, z którą klasą ziemi rolnej mamy do czynienia (informacja widnieje w wypisie z rejestru gruntów); w przypadku najlepszych gleb należy zabiegać o wyłączenie ich z produkcji rolnej. Zdarza się także, że gminy dopuszczają możliwość zabudowy poprzez budowę siedlisk, trzeba jednak mieć status rolnika i spełnić szereg innych wymagań.
Zobacz także:
Glebogryzarka spalinowa, elektryczna czy ręczna? Jaką wybrać do ogrodu?
Czy można kupić ziemię rolną, nie będąc rolnikiem? Ustawa o kształtowaniu ustroju rolnego
Autor: Adrian Adamczyk