Istnieje wiele chorób przenoszonych drogą płciową. Znane są one już od starożytności, chociaż w dawnych czasach nie znano ich przyczyny, nie umiano im zapobiegać i skutecznie leczyć. Choroby weneryczne są dość szeroko rozpowszechnione w świecie i wyróżniamy wiele ich rodzajów. Rożnią się czynnikami etiologicznymi ‒ mogą je wywoływać bakterie, wirusy, grzyby lub pierwotniaki. Ich przebieg może być łagodny, ale mogą również być bardzo niebezpieczne dla różnych narządów chorej osoby. Objawy często bywają niespecyficzne i część osób przez dłuższy czas je lekceważy. Jednakże wszystkie niepokojące dolegliwości dotyczące narządów płciowych bezwzględnie wymagają konsultacji lekarskiej i wdrożenia odpowiedniego leczenia.
Co to jest rzeżączka?
Rzeżączka to choroba weneryczna, której czynnikiem etiologicznym są bakterie z grupy Neisseria gonorrhoeae . Bakterie te zaliczane są do tzw. dwoinek. Ma to związek z tym, że występują parami i otacza je wspólna osłonka. Do rozwoju niezbędne jest im ciepłe i wilgotne środowisko, zatem narządy płciowe są idealnym miejscem do swobodnego namnażania się patogenów. Poza rzeżączką bakterie mogą wywoływać także stany zapalne innych narządów (dotyczy to zwłaszcza osób z upośledzoną odpornością), na przykład zapalenie spojówek, stawów a nawet zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.
Jak można zarazić się rzeżączką?
Rzeżączka jest chorobą weneryczną, co oznacza, że źródłem zakażenia jest stosunek płciowy (waginalny, analny lub oralny). Ponadto drogę zakażenia stanowi również używanie przedmiotów (np. pościeli, ręczników, bielizny) wspólnie z osobą zainfekowaną. Zarazić można się również na basenie, w saunie i jacuzzi. Choroba może być przeniesiona z matki na dziecko w trakcie porodu.
Rzeżączka ‒ objawy
Dość szybko, bo już po 3-5 dniach od zarażenia, pojawiają się objawy rzeżączki u mężczyzn. Najbardziej charakterystyczny jest wyciek treści ropnej z cewki moczowej. Towarzyszą mu bóle przy oddawaniu moczu, pieczenie i zaczerwienienie wokół cewki. Wzwód staje się bolesny. Dolegliwościom może towarzyszyć gorączka, zapalenie najądrzy, żołędzi lub powiększenie okolicznych węzłów chłonnych. U kobiet objawy pojawiają się dopiero po upływie 1-2 tygodni po zakażeniu. Są one mało specyficzne i początkowo mają postać upławów o różnym nasileniu. Następnie pojawia się ból i pieczenie w trakcie oddawania moczu oraz zaburzenia miesiączkowania. Zdarza się, że dolegliwościom tym towarzyszą objawy skórne. Częściej występują one u kobiet i mają postać drobnogrudkowej wysypki na dłoniach i stopach.
Jak zdiagnozować rzeżączkę?
Po zaobserwowaniu niepokojących objawów i podejrzeniu choroby powinno się wykonać badanie na rzeżączkę . Standardem jest wymaz z wydzieliny z cewki moczowej u mężczyzn i pochwy u kobiet pod kątem obecności bakterii. Jeżeli podejrzewana jest rzeżączka gardła lub odbytu, powinien być wykonany wymaz z tej okolicy. Ze względu na dużą zakaźność choroby każdy podejrzany objaw powinien być skonsultowany z ginekologiem lub urologiem. W przypadku potwierdzenia rzeżączki osoba zarażona powinna poinformować o tym obecnych i byłych partnerów, którzy również powinni poddać się leczeniu.
Rzeżączka ‒ leczenie
Leczenie rzeżączki polega na antybiotykoterapii. Preparatem pierwszego rzutu jest penicylina. W przypadku oporności bakterii lekarze włączają inne preparaty, np. doksycyklinę. Z regułu podczas posiewu bakterii oznacza się również ich wrażliwość na antybiotyki, zatem wenerolog dysponuje listą skutecznych preparatów.
Nieleczona rzeżączka prowadzi do bardzo poważnych powikłań. Mogą nimi być zapalenia najądrzy, prostaty, stawów, opon mózgowo-rdzeniowych. U kobiet może rozwinąć się zapalenie przydatków. Jeżeli zakażeniu ulegnie noworodek w trakcie porodu, na skutek zapalenia spojówek może dochodzić nawet do utraty wzroku. Powikłaniem może również być niepłodność, zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn.
Jak zapobiegać rozwojowi rzeżączki?
Rzeżączka to choroba weneryczna, zatem wierność i monogamiczność związku znacznie zmniejsza ryzyko pojawienia się infekcji. Istotne jest unikanie przypadkowych kontaktów seksualnych. Jeżeli zdarza nam się przygodny seks, należy pamiętać o zastosowaniu prezerwatywy, która stanowi barierę dla bakterii. Należy zrezygnować ze współżycia z osobą chorą, nawet jeżeli rozpoczęła już leczenie. Ponadto ważne jest przestrzeganie zasad higienicznych, takich jak niesiadanie na desce klozetowej w miejscach publicznych, korzystanie z własnych ręczników i przyborów toaletowych oraz niepożyczanie bielizny i strojów kąpielowych.
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN