Jesiotr to bardzo specyficzna ryba - jest to jeden z najstarszych gatunków ryb, jakie żyją obecnie na świecie. Najstarsze ślady jesiotrów pochodzą jeszcze z okresu kredy, czyli sprzed ponad 135 milionów lat. Poza tym jest to gatunek długowieczny. Jesiotry mogą dożyć nawet 100 lat.
Jesiotr - jaka to ryba?
Jesiotr to ryba dwuśrodowiskowa. Przez większość życia jest to ryba morska - żyjąca w wodach słonych lub słonawych. Natomiast na tarło wstępuje do wód słodkich, czyli rzek. Jesiotr ma wydłużony kształt ciała. Posiada asymetryczną płetwę ogonową i kostne tarcze na całym ciele. Głowa jest wydłużona, a otwór gębowy okalają wąsiki. Płetwy grzbietowe i brzuszne przesunięte są mocno do tyłu, w kierunku płetwy ogonowej. Grzbiet jest ciemnobrązowy, boki zielone, brzuch jasny, a najczęściej biały.
Jesiotr występuje u ujścia wielkich rzek w Azji Środkowej i Północnej, czyli w Chinach, Rosji i Kazachstanie. Jesiotr to ryba należąca do dużych gatunków - może osiągnąć nawet dwa metry długości i ważyć ponad 100 kilogramów. To też typowy drapieżniki - poluje na inne ryby, a także na duże bezkręgowce.
Samice dojrzewają dopiero w przedziale wieku 11 - 34 lata, a tarło może mieć miejsce nawet zaledwie co 6 lat. Wpływ na to ma temperatura wody i wielkość ryby. Zbieranie ikry u jesiotrów hodowlanych polega na lekkim nacinaniu skóry lub masowaniu brzucha co dwie godziny. Jeszcze trudniejsze jest uzyskanie czarnego kawioru - trzeba czasem czekać wiele lat, aby uzyskać jajeczka odpowiedniej jakości. Dlatego cena tego przysmaku jest bardzo wysoka.
Narybek jesiotra - jak hoduje się go w Polsce?
W Polsce jesiotr na wolności praktycznie nie występuje - wyginął w wyniku zmian środowiskowych . Wpływ na to miał też masowy odłów tych ryb, budowa urządzeń piętrzących w rzekach i wzrost zanieczyszczeń. Dlatego w naszym kraju jesiotr to ryba wyłącznie hodowlana. W 1992 roku rozpoczęto próby wychowu jesiotra. W tym celu ściągnięto z Moskwy materiał zarybieniowy, z którego uzyskano narybek jesiotra. Jesiotr w formie narybku umieszczony został w eksperymentalnych stawach. Uzyskano zaskakująco dobre rezultaty - okazało się, że jesiotr jest rybą, która świetnie toleruje zmieniające się warunki środowiska i charakteryzuje się znacznym przyrostem masy (po roku jesiotry ważą około 2 kilogramy).
Po sukcesach w latach 90-tych rozpoczęto efektywny sztuczny rozród i pełną hodowlę jesiotra. W naszym kraju do tych celów wykorzystuje się najczęściej jesiotry syberyjskie, rosyjskie i krzyżówki tych jesiotrów. Narybek jesiotra najlepiej rozwija się w basenach z zamkniętym obiegiem wody, a karmiony jest sztuczną paszą.
Ryba jesiotr - jak przyrządzić?
Jesiotr to bardzo smaczna ryba, praktycznie pozbawiona ości, dlatego bez większego ryzyka można podać ją dzieciom. Ryba jesiotr posiada mięso smaczne i delikatne. Co ważne, zawiera bardzo istotne składniki dla naszej diety. Te elementy to potas i fosfor, które korzystnie wpływają na układ krwionośny, układ nerwowy, nerki, a także na kości i zęby. Ryba jesiotr zawiera też witaminę A, bardzo ważną dla wzroku oraz kwas foliowy, szczególnie ważny dla kobiet w ciąży. Ponadto jesiotry zawierają nienasycone kwasy tłuszczowe, które niwelują w organizmie zły cholesterol, a także zwiększają zawartość serotoniny (czyli hormonu szczęścia).
Jak zrobić zupę rybną z jesiotra? Jesiotra trzeba dokładnie umyć, należy odciąć głowę i oddzielić filety czystego mięsa, a później gotować je przez około dwie godziny. Najlepiej przygotować bulion (może być oparty na ciecierzycy z dodatkiem warzyw) i w ostatniej fazie gotowania dołożyć przygotowane wcześniej kawałki mięsa jesiotra. Zupy już się wtedy nie gotuje, należy ją odstawić przykrytą na około 10 minut.
Czy jesiotr to też ryba akwariowa?
W sklepach akwarystycznych moża kupić rybę jesiotrowatą - sterleta, zwanego też czeczugą. Jest to jedyny w pełni słodkowodny gatunek jesiotrowatych. Osiąga do 150 cm długości i ciężar do około 20 kilogramów. Można go hodować w oczku wodnym, ale też w odpowiednio dużym akwarium. Aby hodować sterleta w oczku wodnym, trzeba dysponować dość dużym zbiornikiem (ryba potrzebuje wody odpowiednio natlenionej). Wadą tego gatunku jesiotra jest jego denny tryb życia - przez to jest on dosyć słabo widoczny. Dlatego też należy pamiętać, że jesiotra w oczku wodnym trzeba koniecznie karmić pokarmem opadającym na dno.
Jak złowić rybę jesiotra?
W Polsce jesiotra złowić można jedynie na łowiskach specjalnych, ponieważ w otwartych wodach praktycznie nie występuje. Ryba jest trudna do złapania - charakteryzuje się dużą walecznością i agresywnością w czasie holu. Jako że jesiotr żeruje na dnie, optymalną metodą połowu jest metoda gruntowa. Na przynętę najlepiej nadaje się biały robak lub dżdżownica. Do zwabienia ryby można użyć silnego aromatu na przynęcie lub aromatycznej zanęty. Najlepszą zanętą są kulki rybne lub rybny pellet. Bardzo ważny jest też odpowiednio trwały sprzęt (wędka, żyłka, kołowrotek), gdyż holowanie jesiotra jest elementem bardzo obciążającym zestaw.
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN