Czym charakteryzuje się myślenie konwergencyjne?

Zamyślona kobieta
Zamyślona kobieta
Źródło: Gradyreese/Getty Images
W codziennym życiu chcemy wykorzystać nasze umiejętności i wiedzę, dlatego poszukujemy jednej opcji, która pozwoli nam na osiągnięcie sukcesu lub też rozwiązanie danego problemu. W psychologii taka cecha naszych procesów poznawczych nazywana jest myśleniem konwergencyjnym.

Psychologowie poznawczy wyróżniają nie tylko myślenie konwergencyjne , ale także dywergencyjne, czyli rozbieżne. Co oznacza pojęcie konwergencji w psychologii i w innych naukach?

Co to jest konwergencja?

Konwergencja to pojęcie oznaczające zbieżność, czyli upodabnianie się do siebie. W psychologii funkcjonuje termin konwergencji emocjonalnej , czyli upodobnienie emocji przeżywanych przez osoby, które przebywają razem . Keltner oraz Andersen, psychologowie społeczni, badali pary, które spotykały się od kilku miesięcy. Okazało się, że osoby te upodobniły się do siebie pod względem odczuwanych uczuć. Inne badania wykazały, że małżeństwa po 25 latach od ślubu upodobniły się do siebie pod względem wyglądu, ponieważ mięśnie ich twarzy, w efekcie przeżywania zbieżnych emocji, zostały ukształtowane w podobny sposób. W biologii konwergencja oznacza powstawanie analogicznych cech w odpowiedzi na wymagania środowiskowe. Przykładem może być białe ubarwienie większości zwierząt polarnych. Z kolei teoria konwergencji w ekonomii wskazuje na to, że dochody osób biednych rosną szybciej niż osób bogatych i w konsekwencji całe społeczeństwo upodobni się do siebie pod względem materialnym.

Myślenie konwergencyjne

Badacze procesów poznawczych uważają, że istnieją dwa główne sposoby myślenia: konwergencyjne i dywergencyjne. Myślenie konwergencyjne (zbieżne) polega na poszukiwaniu jednej opcji, jednego rozwiązania. Przykładem może być osoba, która chce odpowiedzieć poprawnie na pytanie w teście i szuka konkretnej odpowiedzi. Główne zasady konwergencji wskazują, że dana osoba powinna koncentrować się na jednym rozwiązaniu. Z kolei myślenie dywergencyjne (rozbieżne) oznacza badanie wielu różnych problemów, dróg i tym samym postrzeganie danej sprawy z kilku punktów widzenia . Przykładem może być osoba, która rozważa kilka możliwości zawodowych i stara się spojrzeć na każdą z nich w obiektywny sposób. Psycholog Robert Fisher wyróżnił myślenie twórcze, czyli dywergencyjne, które oznacza badanie, poszukiwanie wielu rozwiązań, oraz myślenie krytyczne, czyli konwergencyjne, które związane jest z logiką oraz analizowaniem. Myślenie konwergencyjne przydaje się zwłaszcza wtedy, gdy problem ma jedno rozwiązanie. Dotychczasowe badania wykazały, że jednostki, które myślą w sposób konwergencyjny, mogą radzić sobie lepiej w szkole, w konkretnych pracach i zawodach, natomiast osoby preferujące myślenie dywergencyjne są doskonałym materiałem na artystę i naukowca, czyli na kogoś, kto ciągle poszukuje nowych rozwiązań i opcji, nie skupiając się tylko na jednym rozwiązaniu. Nie zauważono różnic w zakresie inteligencji czy osiągnięć, bez względu na typ myślenia, który preferowała dana osoba, natomiast stwierdzono, że myślenie dywergencyjne koreluje z otwartością, gotowością do podejmowania ryzyka oraz ciekawością poznawczą.

Teoria twórczości

Jedną z pierwszych, klasycznych teorii twórczości, jest koncepcja Joya Guilforda. Psycholog ten uważa, że konwergencja to proces odtwórczy, który głównie przydaje się przy zadaniach szkolnych, testach na czy egzaminach i związany jest z odpamiętaniem wiedzy. Według Guilforda podstawą myślenia twórczego jest dywergencja, która związana jest z wytwarzaniem licznych pomysłów. Guilford wskazał, że istnieją trzy główne cechy myślenia dywergencyjnego, które wpływają na twórczość człowieka: płynność, giętkość i oryginalność. Co ciekawe, w kulturze polskiej zwykle dużo bardziej doceniane jest myślenie konwergencyjne. Testy z wyborem jednej poprawnej odpowiedzi, matura z kluczem oraz egzaminy na studiach i rozmowy rekrutacyjne do pracy. Zwykle wybiera się jedną opcję lub odpowiada na pytanie we wskazany sposób. Edukacja stawia więc na konwergencję. W większości przypadków uczeń, a później pracownik, powinien zrobić dane zadanie wedle wzoru. Myślenie konwergencyjne przydaje się jednak w szeroko pojętej nauce oraz przy precyzowaniu planów na życie. Możliwe jest jednak także wykorzystanie potencjału ucznia w sposób twórczy i uczenie go myślenia dywergencyjnego, na przykład poprzez trening twórczości. Zdecydowanie najlepiej jest, gdy dana osoba potrafi myśleć w sposób konwergencyjny i dywergencyjny w zależności od sytuacji oraz konkretnego problemu.

Zobacz film: Pozytywne myślenie podczas choroby. 

Zobacz film: Pozytywne myślenie podczas choroby. Źródło: Dzień Dobry TVN

Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN

Źródło zdjęcia głównego: Gradyreese/Getty Images

podziel się:

Pozostałe wiadomości

Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

Marta Krupa o trudnym związku i powrocie do show-biznesu. "Byłam poniżana"

Marta Krupa o trudnym związku i powrocie do show-biznesu. "Byłam poniżana"

Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym
Materiał promocyjny

Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym

Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

"Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

"Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego
Materiał promocyjny

Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego

Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu
Materiał promocyjny

10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu

Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"
Materiał promocyjny

Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"

Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

"Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

"Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy
Materiał promocyjny

Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy

Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"
Materiał promocyjny

Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"

Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?
Materiał promocyjny

Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?

"Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

"Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

"Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

"Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry
Materiał promocyjny

Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry

Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?
Materiał promocyjny

Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?

Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"
Materiał promocyjny

E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"

Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"

Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"