Już wiele lat temu udowodniono, że muzyka pobudza rozwój dziecka na każdej płaszczyźnie – emocjonalnej, fizycznej i intelektualnej. Gimnastyka słuchu muzycznego dziecka może zaczynać się zaraz po jego urodzeniu. Warto o nią zadbać, gdyż można w ten sposób już we wczesnej młodości wypracować u dziecka talent, który później objawi się w formie doskonałego rozróżniania dźwięków, pięknego śpiewu czy wirtuozerskiej gry na instrumencie muzycznym.
Gimnastyka słuchu muzycznego – od pierwszych dni życia
Zaraz po urodzeniu dziecka można zacząć kształtować jego słuch muzyczny. Zaczyna się od codziennych aktywności związanych z pielęgnacją dziecka i codzienną troską o nie. Pierwszą czynnością związaną z kształceniem słuchu dziecka będzie śpiewanie mu kołysanek. Dzięki temu noworodek, a następnie niemowlak będzie poznawał kojące działanie muzyki. Kołysanki to również narzędzie budowania relacji rodzic – dziecko. Dzięki nim maluch dobrze utrwali sobie głosy swoich rodziców. Należy pamiętać jednak, że układ nerwowy małego dziecka nie jest jeszcze do końca wykształcony. Kołysanki powinny być śpiewane cicho i nie powinny być zbyt długie, aby nie męczyć dziecka. Ważne jest również oswajanie dziecka z rytmem. Przydatne będą zabawy i wierszyki zawierające stały rytm oraz powtarzalne, nieskomplikowane rymy. Wpajanie niemowlęciu rytmiki można połączyć z delikatnymi ćwiczeniami fizycznymi – np. rytmicznym, delikatnym unoszeniem nóżek dziecka. Zanim rozpoczniemy takie ćwiczenia, warto porozmawiać z fizjoterapeutą lub nawet pediatrą o tym, jak je wykonywać, aby niechcący nie zrobić dziecku krzywdy.
Kształcenie słuchu dziecka to również stymulowanie dziecka do odkrywania możliwości swojego głosu. Warto do niego mówić, gaworzyć razem z nim, pomagać odkrywać różne dźwięki, jakie może z siebie wydawać.
Dobrą gimnastyką słuchu jest również włączanie dziecku muzyki – powinna ona być delikatna, nie za szybka i niezbyt głośna. Dobrze sprawdzi się tutaj muzyka relaksacyjna. Nie może być jednak puszczana zbyt długo – wystarczy kilkanaście minut. Unikamy eksponowania małego dziecka na szybką i głośną muzykę. Najlepsza muzyka dla dziecka to taka, której rytm przypomina bijące serce, znany dziecku jeszcze z życia płodowego.
Metoda Gordona – kształcenie słuchu ćwiczenia dla małych dzieci
Warto polecić zajęcia umuzykalniające dziecko według teorii Edwina Gordona. Polegają one na “otulaniu” dziecka dźwiękiem w bardzo subtelny sposób. Dzieci uczestniczą w zajęciach razem z rodzicem, dzięki temu bezpiecznie i naturalnie wkraczają w świat dźwięków. Z biegiem czasu i rozwoju dziecka ćwiczenia przybierają na nasileniu, a dzieci są stopniowo włączane w muzyczne aktywności poprzez różne rekwizyty, głos czy ruch. Przy okazji dziecko uczy się oswajania z głosem i odkrywa, że dźwięki są doskonałą formą wyrażania emocji.
Kształcenie słuchu dla starszych dzieci
Kształcenie słuchu muzycznego i rytmicznego u dzieci warto kontynuować w dalszym rozwoju dziecka – kiedy nauczy się mówić, chodzić, pójdzie do przedszkola i do szkoły. Ważne jest środowisko, w jakim na co dzień przebywa dziecko. Idealna sytuacja to taka, gdzie cała rodzina jest umuzykalniona – chętnie śpiewa, gra na instrumentach i słucha różnych rodzajów muzyki. Dziecko można umuzykalniać na wiele różnych sposobów, a najlepiej robić to poprzez zabawę. Świetnym pomysłem na kształcenie słuchu i wypracowywanie rytmu jest wymyślanie z dzieckiem różnych śmiesznych układów choreograficznych do jego ulubionej muzyki. Na co dzień dobrze jest słuchać różnych rodzajów muzyki – bluesa, rocka, jazzu, folku i muzyki klasycznej, a nie ograniczać się wyłącznie do grającego radia lub telewizji. Warto wykorzystywać zabawki takie jak dziecięce bębenki, gitary, dzwonki. Gimnastyka słuchu to również wspólne śpiewanie piosenek. Inne sposoby na kształcenie słuchu to dyktanda, które pomagają w kształceniu rytmiki dziecka, a przy okazji pomagają mu utrwalić zasady pisowni.
Warto oswajać dziecko z muzyką publicznie – zabierać je na różnego rodzaju koncerty, do teatru, czy nawet do kina. Kształcenie słuchu może odbywać się również podczas zajęć dodatkowych – można zapisać dziecko na rytmikę, taniec, zajęcia muzyczne. Aby doskonalić umiejętność śpiewania u dziecka, można zachęcić je do chodzenia na zajęcia chóru, scholi lub na lekcje śpiewu, jeśli zauważymy że pociecha ma talent i rzeczywiście to lubi.
Aby skutecznie umuzykalnić dziecko, należy stworzyć takie warunki, aby muzyka była naturalną i przyjazną częścią otoczenia. Zmuszanie dziecka do zajęć muzycznych czy “przeładowywanie” go bodźcami i ćwiczeniami może wywołać odwrotny skutek.
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN