Klasyczny kompas można kupić w sklepach turystycznych, a także za pośrednictwem internetu. Jako podręczny nawigator doskonale sprawdzają się kompasy w przezroczystej obudowie oraz z ruchomym pierścieniem i oznaczeniami, które ułatwiają odczytywanie współrzędnych z mapy. Dodatkowym plusem będzie obecność lupy.
Jak zbudowany jest kompas?
Kompas to przyrząd nawigacyjny, który wyznacza kierunek magnetycznego południka. Jego działanie opiera się na zjawisku swobodnego ustawiania się magnesu wzdłuż linii naturalnego pola magnetycznego Ziemi. Używając kompasu, należy zwrócić uwagę na to, czy w pobliżu nie ma przedmiotów lub obiektów, które mogą zniekształcić wskazania przyrządu, np. magnesów, żeliwa, stali, przewodów przewodzących prąd o wysokim natężeniu czy silnie naelektryzowanych ciał. Metalowa obudowa kompasu wprawdzie przeciwdziała elektryzowaniu się igły, ale zdarza się, że oddziałujące na kompas siły elektrostatyczne mogą zakłócić prawidłowy pomiar.
Aby zrozumieć zasadę działania oraz orientowania się w terenie za pomocą kompasu, należy wiedzieć, jak wygląda jego budowa. Kompas zbudowany jest z długiej, lekkiej i wąskiej igły magnetycznej, czyli trwałego magnesu, który zawsze wskazuje geograficzny biegun północny (magnetyczny południowy). Igła zwykle wbudowana jest w tarczę z podziałką kątową, nazywaną różą wiatrów (od 0 do 360 stopni), służącą do wyznaczania azymutu. Kompas składa się również z elementów, które służą do precyzyjnego określania kierunku, czyli szczerbinki, soczewki oraz muszki. Współczesne przyrządy nawigacyjne wypełnione są płynem, np. wodą, co zapobiega niechcianym drganiom igły, które utrudniają prawidłowy odczyt.
Jak posługiwać się kompasem w terenie?
Azymut to kąt między kierunkiem północnym a kierunkiem marszu, czyli obranym kierunkiem poziomym. Aby go określić, należy stanąć przodem do kierunku, w którym zamierzamy podróżować. Kompas należy chwycić w obie dłonie i przytrzymać poziomo, aby igła się ustabilizowała. Gdy podziałka kątowa ze stopniami znajduje się na pierścieniu, wówczas wystarczy obrócić ją w taki sposób, aby kierunek północny na podziałce nakładał się z północnym kierunkiem, jaki wskazuje igła magnetyczna, a następnie odczytać informacje z kompasu. Wskazania przyrządu nawigacyjnego pomagają określić konkretny kierunek marszu, ale najlepsze wyniki uzyskuje się wtedy, gdy do dyspozycji ma się dodatkowo mapę. Wówczas można skorzystać z metody określanej jako orientowanie mapy .
Jak posługiwać się kompasem i mapą?
Przyrząd nawigacyjny w połączeniu z mapą pomaga szybko i skutecznie odnaleźć się w terenie, a tym samym obrać właściwy kierunek marszu. Używając kompasu, warto postępować według poniższych wskazówek.
- Rozłóż mapę przed sobą na równym podłożu, a następnie obróć ją w taki sposób, aby północ na igle magnetycznej pokrywała się z północą na mapie.
- Zlokalizuj na mapie miejsce, w którym się znajdujesz. Jeśli precyzyjne określenie lokalizacji sprawia trudność, rozejrzyj się dookoła, być może w pobliżu znajdują się charakterystyczne punkty lub takowe występowały po drodze.
- Czerwona igła kompasu zawsze wskazuje północ magnetyczną. Kompas musisz zatem trzymać w jednym miejscu i jednocześnie obracać mapę w taki sposób, aby północ oraz linie geograficznej długości północ-południe wyrównały się z kierunkiem północy oznaczonym na kompasie.
- Bok kompasu przyłóż do mapy, aby łączył punkt obecnej lokalizacji z miejscem docelowym. Obróć pierścień, aby linie pokryły się z linią północ-południe na mapie.
- Skieruj ciało w stronę miejsca docelowego, trzymając przyrząd pionowo do ziemi. Ustaw się w kierunku, jaki wyznacza strzałka na kompasie, ale nie igła.
- Kieruj się w wyznaczonym przez kompas kierunku, co jakiś czas, sprawdzając, czy jest odpowiedni.
Jak posługiwać się kompasem w telefonie?
Cyfrowego kompasu w telefonie, podobnie jak klasycznego przyrządu nawigacyjnego, należy używać z dala od obiektów, które mogą zakłócić prawidłowy odczyt, np. żelaza, magnesów (często występują w pokrowcach na smartfony), stali, a nawet takich urządzeń mobilnych jak laptopy. Z aplikacji nie należy również korzystać podczas jazdy samochodem, w samolocie czy na łodzi. Cyfrowy kompas wymaga kalibracji poprzez obracanie telefonu we wszystkich możliwych kierunkach. Po położeniu urządzenia na stole cyfrowy kompas po kilku sekundach powinien się ustabilizować, a igła nie powinna odchylać się o więcej niż jeden, dwa stopnie.
Zobacz także: Wszystkie długie weekendy w 2019 - zaplanuj wolne dni!
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN