Lista chorób psychicznych wciąż się wydłuża. Jak rozpoznać zaburzenie psychiczne, jakie są objawy choroby psychicznej oraz rodzaje chorób psychicznych?
Choroba psychiczna - definicja i rodzaje
Nie od dziś wiadomo, że stan chorobowy może objąć nie tylko ciało, ale także i psychikę człowieka. Choroba psychiczna to zaburzenie funkcjonowania czynności psychicznych, prowadzące do cierpienia i utrudnienia w pełnieniu ról społecznych. NIe ma sztywnych ram w określaniu chorób i zaburzeń psychicznych, a każde odbiegnięcie od normy należy rozpatrywać u każdego pacjenta indywidualnie. Najczęstsza choroba psychiczna w społeczeństwie to depresja, szacuje się, że cierpi na nią 2-4% ogólnoświatowej populacji. Specjalistami, którzy zajmują się diagnozowaniem i leczeniem chorych psychicznie są lekarze psychiatrzy, psychologowie oraz psychoterapeuci.
Istnieje kilka klasyfikacji chorób psychicznych, które są aktualnie stosowane przez fachowców. Do diagnozy używa się głównie Międzynarodową Klasyfikację Chorób ICD-10 oraz DSM 5.
Choroba psychiczna - rodzaje:
· zaburzenia psychiczne organiczne związane ze zmianami w mózgu
· uzależnienia np. od substancji psychoaktywnych takich jak alkohol lub nikotyna
· schizofrenia i zaburzenia typu schizofrenii
· zaburzenia nastroju (afektywne) takie jak depresja i choroba afektywna dwubiegunowa
· upośledzenia umysłowe - niepełnosprawności intelektualne różnego stopnia
· zaburzenia nerwicowe - fobie, zespół lęku uogólnionego
· zaburzenia behawioralne dotyczące problemów z odżywianiem się (bulimia, anoreksja).
Można tu także wymienić najdziwniejsze choroby psychiczne czy też rzadkie choroby psychiczne takie jak: zespół Munchhausena, zespół Munchhausena by proxy czy choroby dysocjacyjne takie jak fuga lub zespół Cotarda.
Choroby psychiczne - jak rozpoznać? Objawy
Rozpoznanie choroby psychicznej nie jest łatwe. Objawy występujące w chorobie mogą również pojawiać się chwilowo u ludzi zdrowych. Ważne jest nasilenie objawu, czas jego trwania oraz obserwowanie zmiany zachowania osoby, u której podejrzewamy zaburzenia psychiczne. Należy również wziąć pod uwagę cechy charakteru i osobowości. Zaniepokoić powinno nas nadmierne wycofanie, utrata zainteresowań, drastyczna zmiana zachowania lub nastroju. W zależności od rodzaju zaburzeń, wyróżniamy różne objawy. Choroba psychiczna z urojeniami i omamami , których często osoba chora psychicznie nie jest świadoma, to schizofrenia. Zaburzenia nastroju charakteryzują się pogłębieniem odczuwania emocji takich jak smutek, spowolnieniem ruchowym, brakiem odczuwania przyjemności, płaczliwością i utratą energii jak w depresji, a także nadmiernym pobudzeniem, bezsennością, gonitwą myśli i nieracjonalnymi zachowaniami. W skrajnych przypadkach zaburzenia te mogą doprowadzić do całkowitego zobojętnienia emocjonalnego. W nerwicach z kolei zaobserwujemy nasilone poczucie lęku w codziennych sytuacjach i pod wpływem określonych czynników zewnętrznych.
Podsumowując, objawy choroby psychicznej to:
· nieodporność na stres
· izolacja od świata zewnętrznego
· ostre wahania nastroju
· zapominanie zdarzeń
· zniekształcenie pamięci
· trudności w odnajdowaniu się w codziennych obowiązkach.
Choroby psychiczne u dzieci - rodzaje i objawy
Niektóre choroby, takie jak depresja czy schizofrenia, mogą dotknąć człowieka w każdym wieku. Wyróżniamy jednak szereg chorób, które są charakterystyczne dla wieku dziecięcego lub częściej w nim występują. Choroby psychiczne u dzieci - rodzaje :
· ADHD - zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi
· całościowe zaburzenia rozwoju - autyzm, zespół Aspergera, zespół Retta
· zaburzenia zachowania
· zaburzenia tikowe
· zaburzenia przywiązania.
Objawy ujawniają się na różnych etapach rozwoju dziecka i mogą występować od wczesnych lat życia. Do najważniejszych, oprócz tych, które pokrywają się z objawami u dorosłych, zaliczamy problemy w kontaktach z rówieśnikami, opóźnienie w rozwoju psychicznym dziecka, trudności w nauce czy też niedostosowane zachowanie. Choroby psychiczne dzieci wymagają szczególnego zainteresowania i fachowej pomocy.
Wielu z nas zadaje sobie pytanie, czy choroby psychiczne są dziedziczne ? Aktualnie prowadzone są badania, dzięki którym wykazano związek zachorowań z genami, między innymi w schizofrenii oraz chorobach związanych z zaburzeniami nastroju.
Bibliografia:
1) Jarema M. Psychiatria w praktyce Podręcznik dla lekarzy specjalizujących się w psychiatrii i lekarzy innych specjalności, Warszawa, Medical Education, 2011
2) https://all-med.pl/2017/10/03/zaburzenia-psychiczne-polska-2017-infografika/
3) Międzynarodowa Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10
4) Pużyński S. (red.) Leksykon psychiatrii . Warszawa: PZWL, 1993
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN