Co oznaczają kody kreskowe na produktach i w jaki sposób należy je odczytywać?

kod kreskowy
David Krämer/EyeEm/Getty Images
Źródło: EyeEm
Kody kreskowe na produktach to coś więcej niż ciąg cyferek. Zaszyfrowane są w nich nie tylko dane na temat towaru, ale również inne informacje. Warto sprawdzić, co oznaczają kody paskowe i jak prawidłowo je czytać.

Znaczenie kodów kreskowych nie jest przypadkowe. Każdy produkt musi posiadać unikalny kod paskowy, niezbędny do przeprowadzenia transakcji handlowych. Ale co tak naprawdę oznaczają kody kreskowe na towarach?

Jak odczytywać kody kreskowe?

Kody kreskowe (paskowe lub EAN) to graficzny sposób prezentowania informacji na temat produktu, na którym się znajdują. Stanowią kombinację elementów, która jest ustalona według określonej symboliki i reguł dotyczących budowy kodu. Odczytywanie kodów kreskowych odbywa się za pomocą przeznaczonych do tego celu czytników elektronicznych, a zasadnicze zastosowanie znajduje jako identyfikacja produktów w logistyce. Kody kreskowe posiadają kilka podstawowych podziałów: według wymiarowości, szerokości kresek, ciągłości kodu, ilości kodowanych znaków, typu kodowanych symboli oraz przyjętej metody weryfikacji odczytywanych danych. Pierwsze kody paskowe pojawiły się w latach czterdziestych, a w Polsce stosowane są od 1990 roku.

Kody kreskowe w Polsce

W Polsce kody kreskowe służą do szyfrowania informacji według przyjętego systemu EAN, czyli Europejskich Kodów Towarowych. Jego symbolika składa się z ciągu cyfr i kresek o różnej grubości i nasyceniu koloru (paski grubsze są ciemniejsze, cieńsze są jaśniejsze). Na opakowaniach znajdują się kody w ośmiocyfrowej wersji skróconej (EAN-8) oraz trzynastocyfrowej wersji pełnej (EAN-13).

Aby zrozumieć, jak czytać kody kreskowe i znajdujące się na nich cyfry i oznaczenia, potrzebna jest wiedza na temat ich budowy. Podstawowymi elementami są: układ kresek, tło, zakodowany numer, znacznik marginesu oraz marginesy ochronne. Warto wiedzieć, że kody paskowe mogą różnić się rozmiarem, dlatego sposób ich drukowania nie może być przypadkowy.

Oznaczenia na kodach kreskowych i ich zastosowanie

Kraj pochodzenia na kodach kreskowych zaszyfrowany jest w pierwszych trzech jego cyfrach (w prefiksie). W Polsce kod paskowy każdego towaru zaczyna się od liczby 590, co oznacza, że został wyprodukowany na terenie Rzeczypospolitej Polskiej. Kolejne cyfry symbolizują numer wytwórcy lub dystrybutora. Następne dotyczą konkretnej grupy asortymentów, które nie mogą się pokrywać z innymi grupami. Bardzo ważna jest również informacja zaszyfrowana w ostatniej cyfrze, występująca zarówno w kodzie EAN-8, jak i EAN-13. Jest to tzw. cyfra kontrolna, która jest ustalana na podstawie algorytmu z poprzednich cyfr. Umożliwia ona sprzedawcom poprawne odczytanie symbolu.

Najważniejsze rodzaje kodów kreskowych wiążą się z ich wymiarowością. Wyróżnia się: kody linearne (jednowymiarowe, najbardziej powszechne), dwuwymiarowe (piętrowe oraz matrycowe), złożone oraz trójwymiarowe. Każdy z tych typów znajduje inne zastosowanie, zależne między innymi od dziedziny działalności, w której jest wykorzystywany.

Polskie kody kreskowe najczęściej stosuje się do następujących celów:

  • identyfikacja jednostek handlowych (numery GTIN), będących zarówno produktem, jak i usługą,
    • identyfikacja jednostek logistycznych (numery SSCC), które zostały stworzone specjalnie na potrzeby magazynowe oraz transportowe,
      • identyfikacja zasobów (numery GIAI),
        • identyfikacja lokalizacji (numery GLN, SWIFT, DUNS, BSI/AFNOR), które służą do określenia wszystkich obiektów, którym można przypisać jakiś adres,
          • identyfikacja relacji usługowych (numery GSRN),
            • inne zastosowania, np. znakowanie recept, kuponów, stron internetowych, telefonów, leków, kwitów zwrotnych, przesyłek kurierskich, rachunków.

              Rejestracja kodów kreskowych

              Wiele osób zastanawia się, skąd się biorą i kto nadaje kody kreskowe. Polską instytucją, która jest odpowiedzialna za ich przyznawanie, jest Fundacja GS1 Polska. Osoby, które dopiero zamierzają założyć firmę, powinny wiedzieć, że przed stosowaniem kodów należy uzyskać numer firmy kodującej. Po jego otrzymaniu przedsiębiorstwo może przystąpić do korzystania z kodów paskowych.

              Kody kreskowe towarów powinny być nadawane poprzez określenie rodzaju produktów, do których będą przypisane. Ważny jest również typ zawartej informacji – może być stały (np. numer identyfikacji produktu) lub zmienny (np. numer partii produkcyjnej). Lokalizacja oraz rodzaj kodu kreskowego produktów zależą od miejsca, gdzie będą skanowane. Dlatego należy dobrze je wybrać spośród podstawowych punktów skanowania znajdujących się w jednostkach handlowych. Mogą to być: tak zwane miejsca specjalne, dystrybucja ogólna lub punkt sprzedaży detalicznej.

              Zobacz też:

              Co warto wiedzieć o QR kodzie?

              Dodatki do żywności. Dlaczego lepiej unikać produktów z dodatkiem „E”?

              Jak czytać skład kosmetyków naturalnych?

              Zobacz video: Kod kreskowy

              Dzień Dobry TVN

              Autor: Adrian Adamczyk

              Źródło zdjęcia głównego: EyeEm

              podziel się:

              Pozostałe wiadomości

              Zmiany w Dzień Dobry TVN. Do zespołu dołączą znane twarze

              Zmiany w Dzień Dobry TVN. Do zespołu dołączą znane twarze

              Takiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących

              Takiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących

              Upiekłam fit "sernik" Anny Lewandowskiej. Bez glutenu, bez laktozy... bez smaku?

              Upiekłam fit "sernik" Anny Lewandowskiej. Bez glutenu, bez laktozy... bez smaku?

              Quiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?

              Quiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?

              Żurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?

              Żurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?

              Wielkanoc z Dzień Dobry TVN. Jakie świąteczne niespodzianki czekają widzów?

              Wielkanoc z Dzień Dobry TVN. Jakie świąteczne niespodzianki czekają widzów?

              Rebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"

              Rebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"

              Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

              Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

              Pomyśl, zanim udostępnisz zdjęcia swojego dziecka

              Pomyśl, zanim udostępnisz zdjęcia swojego dziecka

              Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym
              Materiał promocyjny

              Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym

              Wysyłają gościom wirtualne zaproszenia na ślub. Czy to dobry pomysł?

              Wysyłają gościom wirtualne zaproszenia na ślub. Czy to dobry pomysł?

              Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

              Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

              "Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

              "Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

              Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

              Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

              Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego
              Materiał promocyjny

              Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego

              Tuż po porodzie otrzymała od matki niestosowny prezent

              Tuż po porodzie otrzymała od matki niestosowny prezent

              Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

              Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

              Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

              Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

              10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu
              Materiał promocyjny

              10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu

              Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

              Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

              Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

              Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

              Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

              Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

              Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

              Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

              Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"
              Materiał promocyjny

              Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"

              Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

              Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

              Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

              Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

              Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

              Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

              "Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

              "Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

              Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy
              Materiał promocyjny

              Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy

              Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

              Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

              Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

              Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

              Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"
              Materiał promocyjny

              Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"

              Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

              Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

              Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

              Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

              Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

              Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

              Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?
              Materiał promocyjny

              Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?

              "Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

              "Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

              Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

              Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

              "Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

              "Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

              Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry
              Materiał promocyjny

              Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry

              Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

              Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

              Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

              Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

              Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?
              Materiał promocyjny

              Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?

              Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

              Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

              Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

              Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

              To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

              To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

              Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

              Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

              Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

              Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

              Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

              Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

              E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"
              Materiał promocyjny

              E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"

              Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

              Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

              Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

              Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

              Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

              Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

              Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

              Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

              9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

              9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

              Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

              Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

              Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

              Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

              #DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

              #DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

              Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

              Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

              Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

              Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

              Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

              Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

              Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"

              Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"