- Oszuści stosują dokładnie rozpisane scenariusze manipulacji oparte na wzbudzeniu strachu.
- Sztuczna inteligencja potrafi szybko wykryć, że rozmowa jest próbą wyłudzenia.
- Najważniejsza zasada: nigdy nie kontynuować podejrzanego połączenia — samemu zadzwonić do banku.
Jak działają oszuści telefoniczni przed świętami?
Przedświąteczna aktywność oszustów wzrasta, a rozmowa, którą odebrał Marcin Sawicki, pokazuje, jak skrupulatnie przygotowują swoje scenariusze. Dziennikarz nagrał rozmowę, by później przeanalizować ją przy wsparciu sztucznej inteligencji i sprawdzić, jakie techniki manipulacji stosuje przestępca.
- Zadzwonili do mnie, żeby mnie oszukać. Spróbowali. Zadzwonili, a ja, dosłownie po dwóch sekundach rozmowy, już się zorientowałem, że to jest klasyczna próba oszustwa. Że dzwoni ktoś, kto udaje pracownika banku i chce mnie oszukać, że niby jest na mnie gdzieś wzięty kredyt. Jak tylko się zorientowałem, to od razu mówię: "sekunda, przepraszam, momencik tylko przejdę do cichego pomieszczenia". Wszedłem do cichego pomieszczenia, ustawiłem głośnomówiący i nagrałem sobie rozmowę z oszustem. Bardzo mnie od razu zaciekawiło, jakich oni technik używają, żeby dostać się do naszego mózgu, żeby nas skłonić do zrobienia tego, na czym im zależy. Nagrałem sobie tę rozmowę z oszustem, a potem po 20 minutach przerwałem rozmowę, bo nie chciałem mu podawać żadnych danych - mówił.
- Okazało się, że te chatboty, takie jak np. chat GPT, jak się do nich wrzuci zapis rozmowy, to chatbot mówi, że to jest rozmowa oszukańcza bądź żeby być ostrożnym. Więc to jest dla nas dobra wiadomość. Chatboty od razu rozpoznają ten typ oszustw. Druga rzecz jest taka, że one bardzo przenikliwie potrafią zobaczyć w rozmowie, co zrobił oszust, żeby zdenerwować mnie, wytrącić mnie z równowagi. Im się nie udało, bo od początku wiedziałem, że to jest oszustwo. Ale szczerze mówiąc, jak sobie przeanalizowałem tę rozmowę, patrząc na to, co mi pokazała sztuczna inteligencja, oni są, przepraszam za słowo, cholernie przygotowani. W tym sensie, że to jest naprawdę scenariusz, który jest przemyślany, żeby trafiła osoba, która się da zmanipulować - podkreślił.
Techniki manipulacji i kroki obrony – analiza eksperta i rola AI
Oszustwa telefoniczne działają według schematu: wzbudzenie strachu i próba kradzieży danych lub pieniędzy. Marcin Sawicki ostrzega, że metoda jest bardzo precyzyjna i profesjonalnie przygotowana, a sama rozmowa może wprowadzić w panikę osoby mniej świadome mechanizmów manipulacji.
- Dzwoni do mnie i mówi, że właśnie teraz na pana jest brany kredyt. Domyślam się, że większość osób wtedy natychmiast ma ciary. On mi potem mówi następującą rzecz: "dopóki my rozmawiamy teraz, to ten kredyt jest zawieszony. Czyli nie możemy przerwać tej rozmowy. Teraz się wszystko musi zdecydować". Mówi mi dalej, że "nie może pan nikomu powiedzieć o tej rozmowie. Jeśli jest gdzieś pana rodzina, proszę jej tego nie mówić". Ale uwaga: co on mówi? jaki powód podaje? Oni mogliby niechcący zdradzić, a to byłoby złamanie tajemnicy śledztwa. I podaje mi nawet rzeczywiście istniejący artykuł z kodeksu karnego - relacjonuje dziennikarz.
- Potem jeszcze analizując, pomyślałem sobie, że jeżeli on mi mówi, że to z banku ktoś moje dane wykradł, to on w ten sposób też przygotowuje mnie na to, że jak powiem do niego w rozmowie: "to może ja zadzwonię do banku", to on mówi: "no nie, przecież to są ludzie, którzy właśnie wypuścili pana dane. Oni się w życiu nie przyznają". Prawda? To jest przygotowanie. Oni są w stanie nawet tak przekierować numer, że nawet dzwoniąc do banku i tak dzwonisz do nich - podsumował.
Zobacz także:
- CSIRT KNF alarmuje: "Zachowaj ostrożność". Na co uważać w Black Friday?
- Black Friday. Czy udział w zakupowym szaleństwie może być nieszkodliwy?
- Oszustwa internetowe w Black Friday. Jak ich uniknąć?
Reporter: Marcin Sawicki
Źródło zdjęcia głównego: Adam Burakowski/East News