Kaplica Sykstyńska znajduje się pomiędzy Placem Świętego Piotra a Ogrodami Watykańskimi, tuż obok bazyliki Św. Piotra. Udekorowana jest realistycznymi freskami, zdobiącymi ściany i sklepienie. Niektóre ze scen przedstawionym na freskach autorstwa Michała Anioła na stałe przeniknęły nie tylko do kultury sakralnej, ale również masowej.
- Kaplica Sykstyńska jest jednym z najważniejszych dzieł sztuki na świecie, znajdującym się w Watykanie. Zawiera freski autorstwa takich mistrzów jak Michał Anioł, Botticelli czy Perugino.
- Najbardziej znanym obrazem w Kaplicy Sykstyńskiej jest fresk na sklepieniu stworzony przez Michała Anioła, przedstawiający sceny z Księgi Rodzaju. Szczególnie znana jest scena stworzenia Adama, w której Bóg dotyka palcem Adama.
- Prace Michała Anioła nad sklepieniem Kaplicy Sykstyńskiej trwały 4 lata (1508-1512) i były dla artysty wyjątkowo wyczerpujące, ze względu na konieczność pracy w niezwykle niewygodnej pozycji.
- Kolejną ważną częścią Kaplicy Sykstyńskiej jest "Sąd Ostateczny", również autorstwa Michała Anioła. Wielki fresk na ścianie za ołtarzem przedstawia scenę z dnia końca świata, zgodnie z wizją Nowego Testamentu.
- Kaplica Sykstyńska jest miejscem, gdzie odbywa się konklawe - zebranie kardynałów, którzy wybierają nowego papieża. Po wyborze, z komina Kaplicy Sykstyńskiej wydobywa się biały dym, co jest sygnałem dla wiernych, że nowy papież został wybrany.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Kaplica Sykstyńska – jak powstała?
Kaplica Sykstyńska budowana była z myślą o ważniejszych uroczystościach kościelnych. Z czasem najważniejszymi wydarzeniami, jakie odbywały się w jej murach, stały się konklawe. Kaplica ma wymiary prostokąta o bokach 40,93 x 13,41 m i wysokość ponad 20 metrów.
Jej budowę rozpoczęto w roku 1473 na polecenie papieża Sykstusa IV. I to właśnie od jego imienia pochodzi nazwa – Kaplica Sykstyńska. Namalowanie fresków papież Sykstus IV zlecił najznamienitszym w tym okresie malarzom. Zadanie to otrzymali: Pietro Perugino, Sandro Botticelli, Cosimo Rosselli, Domenico Ghirlandaio i Pinturicchio. W 1508 r. prace nad freskami na sklepieniu rozpoczął Michał Anioł. Zadanie namalowanie scen z Księgi Rodzaju powierzył mu papież Juliusz II. Monumentalny fresk ukazujący Sąd Ostateczny powstał nieco później, za panowania papieża Klemensa VII.
Freski w Kaplicy Sykstyńskiej
Freski w Kaplicy Sykstyńskiej ukazują człowieka od czasów grzechu pierworodnego do przyjścia Chrystusa. Zasadniczo freski zdobiące wnętrze podzielić można na ścienne, które namalowane zostały wcześniej, w latach 1481–1483 (to tzw. „Stara Sykstyna”) i freski na sklepieniu autorstwa Michała Anioła (określane jako "Nowa Sykstyna"). Freski na prawej ścianie ukazują sześć scen z Nowego Testamentu, a freski po przeciwnej stronie również 6 scen, ale ze Starego Testamentu.
Sklepienie Kaplicy Sykstyńskiej
Sklepienie Kaplicy Sykstyńskiej – określane przez niektórych w nie do końca poprawny sposób jako "sufit Kaplicy Sykstyńskiej" – zdobią freski autorstwa Michała Anioła (Michelangelo di Lodovico Buonarroti Simoni).
Jest to dzieło bez wątpienia wyjątkowe i ponadczasowe. Trudno znaleźć słowa oddające piękno fresków ozdabiających sklepienie Kaplicy. Dość trafnie oddał to Johann Wolfgang Goethe, stwierdzając, że osoby, które nie widziały Kaplicy Sykstyńskiej, nie są w stanie pojąć, do czego może być zdolny tylko jeden człowiek.
Prace rozpoczęte w maju 1508 roku trwały aż cztery lata. Podobno Michał Anioł malował swe dzieło, leżąc na rusztowaniach. W trakcie prac nie dopuszczał do wnętrza kaplicy nikogo z wyjątkiem papieża, a i nawet jego obecność go irytowała. Niektórzy badacze twierdzą, iż wybranych detali fresków Michał Anioł nie mógł namalować osobiście, co wskazywałoby na to, że jednak w pracy towarzyszyli mu pomocnicy.
Sceny na freskach sklepienia przedstawiają biblijną historię człowieka od stworzenia świata do potopu. Michał Anioł pomyślał dosłownie o wszystkim. Proporcje postaci są różne i zmieniają się w zależności od odległości fresku od wejścia do kaplicy. Postacie oglądane z okolic wejścia mają tę samą wielkość na całej długości kaplicy. To dzięki temu, że faktycznie te bliżej ołtarza są większe, a bliższe wyjścia – mniejsze. Najsłynniejszym freskiem autorstwa Michała Anioła jest prawdopodobnie Stworzenie Adama. Najwięcej szczegółów i przekazów zawiera fresk z Sądem Ostatecznym.
Zwiedzanie Kaplicy Sykstyńskiej
Kaplicę Sykstyńską odwiedza codziennie około 15-20 tys. osób. Wnętrza kaplicy nie wolno fotografować ani filmować. Zakazane są też rozmowy. Zakaz ten jest do tego stopnia respektowany, że przewodnicy omawiają poszczególne freski, posiłkując się tablicami z ich zdjęciami umieszczonymi na Dziedzińcu Pinii Cortile della Pigna.
Kaplica sykstyńska – ciekawostki
- Raz w roku, przez miesiąc, po opuszczeniu kaplicy przez turystów, jest ona badana przez specjalistów, a uszkodzenia ewidencjonowane są w raportach.
- Postać proroka Jeremiasza na sklepieniu to prawdopodobnie autoportret samego mistrza – Michała Anioła.
- Michał Anioł stanowczo zabraniał oglądania wnętrza kaplicy aż do momentu jego ukończenia.
- Miesiąc przed śmiercią Michała Anioła, jego uczeń Daniele da Volterra domalował postaciom przepaski zakrywające intymne części ciała. Decyzję o tym podjęto podczas soboru trydenckiego, a wykonawca modyfikacji zyskał odtąd przydomek "majtkarza".
- Kaplica Sykstyńska ma wymiary świątyni Salomona.
- Michał Anioł pracował w Watykanie w sumie aż dla siedmiu papieży.
Kaplica Sykstyńska – bilety
Ceny biletów do Kaplicy Sykstyńskiej są dość mocno zróżnicowane, wszystko zależy od tego, na jaki wariant zwiedzania zdecydujemy się. Do wyboru jest np. zwiedzanie indywidualne muzeów watykańskich i Kaplicy Sykstyńskiej w cenie 17 euro za bilet normalny i 8 za ulgowy. Opłata za rezerwację online wynosi obecnie 4 euro. Nieco droższe jest zwiedzania z audioprzewodnikiem.
Aktualne ceny warto sprawdzić odpowiednio wcześniej na oficjalnej stronie watykański muzeów: http://www.museivaticani.va/
Zobacz także:
- Koloseum, Rzym - ciekawostki i zwiedzanie zabytków Wiecznego Miasta
- Plac Campo de’ Fiori w Rzymie – co warto zobaczyć? Historia miejsca
- Dlaczego warto zwiedzić Panteon? Historia i architektura zabytku
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: fsachs78/Getty Images