Podział zmysłów został stworzony przez Arystotelesa. To on ustalił i nazwał podstawowe zmysły ludzkie, które odpowiedzialne są za odbieranie bodźców z zewnątrz. Każdy zmysł opiera się na narządach, natomiast narząd na receptorach. Oprócz zmysłów człowieka wyróżnia się również zmysły zwierzęce. Jeżeli chcesz dowiedzieć się interesujących rzeczy o zmysłach, zapraszamy do lektury.Zgodnie z modelem Arystotelesa przez całe wieki uważano, że istnieje wyłącznie pięć zmysłów. Niedawno odkryto, a precyzyjniej mówiąc, wyróżniono kolejnych pięć zmysłów. Niektóre teorie mówią o tym, że mamy ich aż 21.
Co to są zmysły?
Zmysł to umiejętność odbierania bodźców zewnętrznych. To nasze zmysły odpowiedzialne są za to jakie zapachy czujemy, za to, że możemy słuchać muzyki, czuć smak bardzo kwaśnej cytryny lub słodkiej czekolady. To dzięki nim możemy rozpoznawać kształty przedmiotów, etc. Każdy ze zmysłów łączy się z odpowiednimi narządami, np. zmysł słuchu z uchem, a każdy narząd z receptorami, które umożliwiają reakcję.
Zdrowie
Źródło: Dzień Dobry TVNStyczeń - zdrowy i silny brzuch (napisy)
Co wydłuża, a co skraca nam życie?
Choroby, które dostajemy w spadku
Wynalazek Polaków ratuje życie i zdrowie dzieci
Całoroczne wyzwanie Raczków: styczeń – zdrowy i silny brzuch
Czy Polacy dbają o zdrowie swojej wątroby?
Jak wiatr wpływa na zdrowie człowieka?
Oleje i octy do picia – moda czy przepis na zdrowie?
Zdrowie zaczyna się na talerzu
Owoce czarnego bzu na zdrowie
Turbo miody na turbo zdrowie!
Zdrowie rodziny na talerzu
Pozytywny wpływ śmiechu na zdrowie
Jak wiatr wpływa na nasze zdrowie i samopoczucie?
Naturalne syropy na zdrowie
Zespół Marfana – choroba wysokich ludzi
Protonoterpia w leczeniu dzieci w Polsce
Światowy Dzień Zdrowia Psychicznego
Zmysły odgrywają szczególnie ważną rolę w komunikacji - to m.in. dzięki nim możemy nawiązywać kontakty, czuć bliskość. Oczywiście za wszystko odpowiadają funkcje mózgu. Ludzkie zmysły można podzielić na zmysły tradycyjne oraz na zmysły nowe.
Jakie zmysły ma człowiek? Podstawowe rodzaje zmysłów
Podstawowe rodzaje zmysłów nazywane są inaczej zmysłami tradycyjnymi. Jak już zostało wspomniane, model ten został opracowany przez Arystotelesa i przez wiele lat sądzono, że zmysły u człowieka ograniczają się tylko do pięciu. Dziś mówi się, że zmysłów jest znacznie więcej. A zatem, jakie mamy zmysły? Do zmysłów podstawowych zalicza się:
- zmysł wzroku - możliwy dzięki wykorzystaniu oczu, umożliwia rozpoznanie fal elektromagnetycznych;
- zmysł słuchu - odbierany dzięki uszom, umożliwia rozpoznawanie dźwięków i jego częstotliwość;
- zmysł smaku - odbieramy dzięki jamie ustnej oraz występujących na językach kubkach smakowych; receptory odróżniają smak słodki, kwaśny, gorzki i słony;
- zmysł węchu - odbierany za pomocą nosa, setki receptorów umożliwiają rozpoznanie wielu cząsteczek;
- zmysł dotyku – odbierany za pomocą receptorów znajdujących się na całej skórze.
Zmysły u człowieka
Istnieje wiele nowych teorii mówiących o tym, że pięć zmysłów człowieka to mit. Wyróżnia się kolejnych 5 zmysłów, chociaż niektórzy uważają, że jest ich nawet kilkadziesiąt. Oto niektóre z nich:
- zmysł nocycepcji - dzięki niemu odczuwa się zarówno ból skóry (na zewnątrz), jak i ból narządów wewnętrznych;
- zmysł temperatury - dzięki niemu odczuwa się temperaturę zarówno zewnątrz organizmu, jak i wewnątrz;
- zmysł równowagi - dzięki niemu utrzymujemy pionową pozycję i nie mamy problemu z położeniem ciała w przestrzeni;
- zmysł propriocepcji – dzięki niemu wiemy, w którym miejscu zna nasze poszczególne części ciała, nawet w sytuacji, kiedy na nie nie patrzymy;
- zmysł percepcji czasu - pozwala na odmierzanie czasu przez mózg.
Zmysły u zwierząt
Zmysły u człowieka różnią się nieco od zmysłów zwierzęcych. Oprócz klasycznych pięciu zmysłów, które najczęściej posiadają zwierzęta, dodatkowo wyróżnia się (oczywiście występują one u określonych gatunków zwierząt):
- zmysł echolokacji - przykładem zwierzęcia wyposażonego w zmysł echolokacji jest nietoperz, który może odbierać ultradźwięki;
- zmysł rozpoznawania pola magnetycznego - niektóre ptaki, czy pszczoły, ale również ryby, mają ułatwioną orientację w przestrzeni przez wykrywanie pola magnetycznego;
- zmysł rozpoznawania pola elektrycznego - wiele gatunków ryb i ptaków rozpoznaje pole elektryczne.
Ciekawostki na temat zmysłów ludzkich
Na co dzień nie poświęcamy zmysłom zbyt wiele uwagi. Najczęściej doceniamy je wtedy, gdy któryś z nich tracimy, np. z powodu choroby. Tymczasem zmysły są niezwykle ważne w naszym życiu, np. zmysły są niezwykle ważne dla dziecka, ponieważ to one pomagają mu w poznawaniu świata, nawet jeszcze przed urodzeniem. Dotyk, równowaga, węch, smak, słuch i wzrok - zmysły te kształtują się jeszcze przed przyjściem na świat. Dzięki temu, dziecko będąc jeszcze w brzuchu mamy, może rozpoznawać głos rodziców, smak potraw, a nawet porę dnia. Poniżej kilka ciekawostek o zmysłach człowieka, które na pewno Cię zaskoczą:
- Pamięć zmysłów: Czy zdarzyło Ci się przypomnieć sobie zdarzenie z dzieciństwa, kiedy poczułeś konkretny zapach? Zapachy bardzo często przenoszą nas do przeszłości. Najdłużej w naszej pamięci, ze wszystkich doznań zmysłowych, pozostaje zapach.
- Współgranie zmysłów: Zmysły ze sobą współpracują i istnieje ich synestezja. Dlaczego pijesz kawę z ulubionego kubka, a z innego smakuje Ci gorzej? Dlatego, ponieważ zmysł smaku i węchu współpracuje również ze zmysłem wzroku (lubisz np. kolor kubka) i zmysłem dotyku (lubisz kształt kubka).
- Podejmowanie decyzji dzięki zmysłowi dotyku: Rzadko decydujemy się na zakup, jeżeli nie dotkniemy rzeczy. Np. dopiero kiedy dotkniemy kilka swetrów dostępnych w sklepie, zdecydujemy się, który z nich przymierzymy i zakupimy.
Jak wyostrzyć zmysły? Przede wszystkim należy o nie dbać. Słuchanie zbyt głośnej muzyki, brak rękawiczek w czasie pracy fizycznej - wszystko to może osłabić zmysły. Wyostrzone zmysły to marzenie niejednego człowieka.
Jesteśmy serwisem kobiecym i tworzymy dla Was treści związane ze stylem życia. Pamiętamy jednak o sytuacji w Ukrainie. Chcesz pomóc? Sprawdź, co możesz zrobić. Pomoc. Informacje. Porady.
Zobacz także:
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: Javier Sánchez/Getty Images
Pozostałe wiadomości
NewsyZmiany w Dzień Dobry TVN. Do zespołu dołączą znane twarze
GwiazdyTakiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących
GwiazdyUpiekłam fit "sernik" Anny Lewandowskiej. Bez glutenu, bez laktozy... bez smaku?
Styl życiaQuiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?
Przepisy kulinarneŻurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?
NewsyWielkanoc z Dzień Dobry TVN. Jakie świąteczne niespodzianki czekają widzów?
GwiazdyRebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"
GwiazdyNowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał
Gorące tematyPomyśl, zanim udostępnisz zdjęcia swojego dziecka
Przepisy kulinarneSerowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym
Ślub i weseleWysyłają gościom wirtualne zaproszenia na ślub. Czy to dobry pomysł?
Styl życiaTradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?
Przepisy kulinarne"Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić
GwiazdyWojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"
Przepisy kulinarneWyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego
ParentingTuż po porodzie otrzymała od matki niestosowny prezent
Zdrowe odżywianieIle jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości
GwiazdyKsiężna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"
Podróże10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu
ParentingKobiety hejtowane za wielodzietność. "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"
GwiazdyZjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?
Styl życiaSiostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"
GwiazdyKlaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?
Zdrowe odżywianieTen składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"
HoroskopWiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania
PsychologiaCzy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"
Styl życiaPolska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu
Parenting"Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom
Przepisy kulinarnePotrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy
GwiazdyMarcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"
GwiazdyObejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki
Sposób na wnętrzeSposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"
GwiazdySarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka
GwiazdyWyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"
GwiazdyNazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?
Pielęgnacja twarzy i ciałaDbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?
Parenting"Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia
DomSposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić
Gwiazdy"Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie
Pielęgnacja twarzy i ciałaZatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry
NewsyPlatforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"
Aranżacje wnętrzWiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje
LongFormBrak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?
NewsyCo i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?
ZwierzętaNie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas
Styl życiaTo najczęstszy błąd w podawaniu żurku
HoroskopWybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4
GwiazdyMateusz Hładki poprowadzi nowy program
Przepisy kulinarneSprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?
NewsyE-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"
Zdrowe odżywianieIle cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"
Styl życiaPaulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie
ParentingWielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"
GwiazdySanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?
Przepisy kulinarne9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy
ŚwiatWakacje w maju – gdzie warto pojechać?
GwiazdyOla Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą
Nasze akcje#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas
Styl życiaJak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"
GwiazdyGrupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę
GwiazdyBeata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów
Styl życiaNauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"