Projekt ustawy o pomocy uchodźcom z Ukrainy w związku z rosyjską inwazją na teren tego państwa, został przedłożony przez ministra spraw wewnętrznych i administracji, Mariusza Kamińskiego. W poniedziałek, 7 marca, projekt przyjęła Rada Ministrów. W sobotę 12 marca przyjęto kilkanaście z kilkudziesięciu poprawek. W sobotę 26 marca prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę. Specustawa ureguluje kwestie związane z legalnością pobytu uchodźców z Ukrainy w Polsce. Obejmie również tych, którzy przybyli do Polski nie bezpośrednio z Ukrainy.
Wojna w Ukrainie
Specustawa: Legalny pobyt uchodźców z Ukrainy na terytorium Polski
Obywatele Ukrainy, którzy na skutek rosyjskiej agresji opuścili swoją ojczyznę, będą mogli legalnie przebywać w Polsce przez 18 miesięcy (licząc od 24 lutego, niezależnie od tego, kiedy rzeczywiście przekroczyli granicę). Będzie to dotyczyć osób, które przybyły do Polski bezpośrednio z Ukrainy lub przez terytorium innych państw i zadeklarowały zamiar pozostania na terytorium naszego kraju.
Projektowane przepisy uregulują również kwestie przedłużenia pobytu Ukraińcom, którzy byli już legalnie w Polsce przed rosyjskim atakiem. Terminy między innymi ważności wizy krajowej czy zezwoleń na pobyt, które przypadają po 24 lutego, zostaną przedłużone do 31 grudnia 2022 roku.
Ustawa zakłada także nadanie numeru PESEL obywatelom Ukrainy, którzy przybyli do Polski w związku z wojną. Rozwiązania projektu przewidują również ułatwienie Ukraińcom korzystania z usług cyfrowych - będą oni mogli między innymi założyć Profil Zaufany, otrzymają też dokument w ramach aplikacji mObywatel.
- Ustawodawca idzie bardzo szeroko, bo każdy Ukrainiec, który ucieka przed wojną, ma możliwość uzyskania numeru pesel. W tej chwili ma dostęp do profilu zaufanego, więc będzie mógł się posługiwać dowodem elektronicznym - powiedział Przemysław Ligęzowski.
Wniosek o refinansowanie kosztów pobytu uchodźców z Ukrainy
Od środy 16 marca mieszkańcy-obywatele Polski, którzy przyjęli uchodźców z Ukrainy do własnych domów, będą mogli składać wnioski o refinansowanie kosztów ich pobytu – poinformował w sobotę wiceszef MSWiA Paweł Szefernaker. Pieniądze będą obejmowały cały okres pobytu uchodźców, czyli od dnia, kiedy zamieszkali pod danym adresem. Wypłacane będą wstecz, a nie do przodu.
Jak powiedział wiceminister: - Od 16 marca Polacy, którzy goszczą w swoim domu Ukraińców, będą mogli składać wnioski na refinansowanie poniesionych kosztów. Przypomnę, ustawa, która została przegłosowana, zakłada 40 zł za dzień pomocy pod własnym dachem dla uchodźców. Te wnioski należy składać w gminach.
Specustawa: dostęp do rynku pracy dla Ukraińców w Polsce
Dodatkowo Ukraińcy, których pobyt w Polsce zostanie zalegalizowany, będą mogli podjąć pracę, a także prowadzić działalność gospodarczą na takich samych zasadach jak Polacy.
- Ukraińcy będą mogli starać się o pracę bez zezwolenia. Jest to forma ułatwienia - dodał radca prawny.
Pomoc socjalna i wsparcie na utrzymanie uchodźców z Ukrainy
W projekcie specustawy opisano także formy pomocy obywatelom Ukrainy, której udzielaną przez wojewodów i samorządy. Może ona polegać m.in. na zakwaterowaniu czy zapewnieniu całodziennego wyżywienia zbiorowego.
Każdy podmiot, w szczególności osoba fizyczna prowadząca gospodarstwo domowe, która zapewni zakwaterowanie i wyżywienie obywatelom Ukrainy uciekającym przed wojną będzie mogła otrzymać świadczenie na podstawie umowy zawartej z gminą. Świadczenie to będzie mogło być wypłacane maksymalnie przez 60 dni, a jego wysokość zostanie określona w rozporządzeniu Rady Ministrów. Przewiduje się, że będzie to 40 zł dziennie, czyli ok. 1200 zł miesięcznie.
Jest też zagwarantowane świadczenie pieniężne dla osób, które przyjmują uchodźców. Jeżeli przyjmiemy kogoś do domu, damy możliwość zamieszkania, wyżywienia, to taka osoba dostaje około 1200 zł za każdą osobę z Ukrainy. To świadczenie jest na okres 60 dni. Natomiast jeśli zajdą przesłanki nadzwyczajne, to okres wypłaty zostaje wydłużony. Świadczenie wypłacane jest na podstawie umowy z właścicielem, dzierżawcą, najemcą pomieszczenia, a gminą- wyjaśnił radca.
Jak aplikować i jakie warunki należy spełnić? - Ustawodawca poszedł w takim kierunku, że jeżeli będzie ogłoszona specustawa w dzienniku ustaw, to będzie obowiązywała z dniem ogłoszenia, ale z datą wsteczną, czyli od dnia wybuchu wojny. W tym momencie, każdy, kto przyjmuje taką osobę, może zgłosić się do gminy w celu podpisania umowy - dodał.
Obywatele Ukrainy będą mogli ubiegać się o jednorazowe świadczenie pieniężne na utrzymanie w wysokości 300 zł na osobę. Chodzi w szczególności o pokrycie wydatków na żywność, odzież, obuwie, środki higieny osobistej oraz opłaty mieszkaniowe.
Udzielana będzie także pomoc w formie paczek żywnościowych lub posiłków w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Żywnościowa 2014–2020 współfinasowanego z Europejskiego Funduszu Pomocy Najbardziej Potrzebującym.
Świadczenia rodzinne dla uchodźców z Ukrainy
Obywatele Ukrainy, którzy uciekają przed wojną, których pobyt w Polsce zostanie zalegalizowany będą mieli dostęp do świadczeń społecznych czy dofinansowania dotyczącego obniżenia opłaty rodzica za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna.
Opieka zdrowotna dla uchodźców z Ukrainy
Każdy obywatel Ukrainy legalnie przebywający w Polsce będzie miał zagwarantowany dostęp do publicznego systemu ochrony zdrowia, na tych samych zasadach, co obywatele Polscy.
Narodowy Fundusz Zdrowia zapłaci za każde świadczenie medyczne dla obywatela Ukrainy w publicznej służbie zdrowia. Finansowanie tych świadczeń będzie zagwarantowane z budżetu państwa.
Oświata i wychowanie
Wprowadzone zostaną rozwiązania, które pozwolą na zapewnienie kształcenia i wychowania dzieciom lub uczniom będącym obywatelami Ukrainy objętymi przepisami ustawy.
Rząd przeznaczy dodatkowe środki z budżetu państwa na kształcenie uczniów z Ukrainy. Także studenci, którzy uciekli przed wojną będą mogli kontynuować naukę na polskich uczelniach.
Darowizny przekazywane Ukraińcom zwolnione z podatku
Jak poinformowało Ministerstwo Finansów, Ukraińcy w Polsce zostaną zwolnieni z podatku od otrzymanych darowizn. Zwolnieniu będzie podlegała dowolna forma pomocy - od osób prywatnych, firm, organizacji pozarządowych, zwolnienie nie będzie także ograniczone kwotowo. Preferencja podatkowa w tej sprawie będzie obowiązywać od 24 lutego do 30 czerwca 2022 roku.
Przybywający z Ukrainy będą również zwolnieni z podatku dochodowego (PIT) od świadczeń uzyskiwanych od osób fizycznych i firm (do końca 2022roku).
Planowane są także rozwiązania ułatwiające pomoc Ukraińcom przez polskie firmy i osoby fizyczne. Świadczenia dla osób przyjmujących uchodźców pod swój dach będą wolne od podatku; płatnicy PIT i CIT będą także mogli wpisać pomoc Ukraińcom w koszty uzyskania przychodu.
Utworzony zostanie Fundusz Pomocy. Środki z niego będą przeznaczone w szczególności na finansowanie lub dofinansowanie zadań związanych z pomocą udzielaną obywatelom Ukrainy. Premier będzie mógł również podjąć decyzję o zablokowaniu planowanych wydatków w zakresie całego budżetu państwa w celu wykonania zadań z tego zakresu.
Nowe rozwiązania mają wejść w życie z dniem ogłoszenia w Dzienniku Ustaw i będą obowiązywać, co do zasady, z mocą wsteczną od 24 lutego 2022 r.
Kontrowersje wokół specustawy o pomocy uchodźcom z Ukrainy
Jednak eksperci w opublikowanym wieczorem dokumencie znaleźli kontrowersyjne przepisy, niezwiązane z trwającą wojną - na przykład ten znoszący odpowiedzialność karną urzędników za pilnowanie finansów publicznych w czasie pandemii.
Więcej na temat ustawy, a także przepisów w niej zawartych na TVN24 .
Jesteśmy serwisem kobiecym i tworzymy dla Was treści związane ze stylem życia. Pamiętamy jednak o sytuacji w Ukrainie. Chcesz pomóc? Sprawdź, co możesz zrobić. Pomoc. Informacje. Porady.
Zobacz także:
- Bezpłatna pomoc medyczna dla uchodźców. Powstała specjalna platforma w języku ukraińskim
- Oszczędności w czasie wojny. Ekspert radzi, czy warto wypłacać pieniądze
- Jak mądrze wspierać uchodźców z Ukrainy? "Pomaganie oprócz tego, że jest piękne, też bywa trudne"
- 30 lat doświadczenia
- Od 2014 roku z misją w Ukrainie, z biurem pomocowym w Kijowie
- Opiera się na 4 zasadach: humanitaryzmu, bezstronności, neutralności i niezależności
- Regularnie publikuje raporty finansowe ze swoich działań
Autor: Patrycja Sibilska
Źródło: www.gov.pl, www.tvn24.pl
Źródło zdjęcia głównego: Dzień Dobry TVN