Mammografia - badanie, które ratujące życie
Nowotwór piersi może dotknąć każdego z nas. Z tą chorobą zmierzyły się m.in. Dorota Gardias, Irena Santor czy Hanna Bielawska, ale dziś cieszą się dobrym zdrowiem. Rak to nie wyrok, jednak trzeba się regularne badać - robić mammografię i usg piersi.
- Ja się systematycznie badałam przez wiele lat, aż właśnie rozpoznano u mnie raka piersi. To był rak złośliwy i to bardzo. On był w takim stanie, że można się było z nim pomocować - mówiła Irena Santor w reportażu Dzień Dobry TVN. - Wygrałam życie. 25 lat jestem zdrowa, uczestniczę w życiu. Systematycznie badam się wtedy, kiedy tylko lekarz mi każe - podkreśliła piosenkarka.
Hanna Bielawska diagnozę usłyszała w listopadzie 2018 roku.
- Technik, który wykonywał mammografię, najwyraźniej już zobaczył jakąś zmianę i poprosił mnie o zaczekanie i od razu przejście do lekarza - opowiadała. - Gdyby nie mammografia, to nie wiem, czy dzisiaj byśmy rozmawiały. Naprawdę miałam ogromne szczęście, że wtedy poszłam na te badania - dodała.
Obecnie jest bardzo dużo nowoczesnych terapii, które są refundowane.
- Sprawdzamy genetykę. Kobiety, które są nosicielkami mutacji genetycznej, mogą w ramach NFZ wykonać operacje, które zmniejszają ryzyko zachorowania nowotwór, tak zwane operacje profilaktyczne, w tym mastektomię z rekonstrukcją. Więc tak naprawdę każdy element, który jest ważny u konkretnej pacjentki, jest zaopiekowany - powiedziała dr n. med. Katarzyna Pogoda, onkolożka z Narodowego Instytutu Onkologii, adiunkt w klinice nowotworów w Warszawie.
Dorota Gardias podkreśliła, jak ważne jest samobadanie piersi. - Trzeba powiedzieć, żeby nie bagatelizować wszelakich zmian. Czasami wystarczy badać się przed czy po kąpieli, dotykać piersi i można się uratować w ten sposób. (...) Byłam bardzo zdyscyplinowaną kobietą, która regularnie się badała. W pewnym momencie zaczęłam czuć ciągnięcie w piersi, a później pojawiła się wydzielina z piersi. I natychmiast umówiłam się na wizytę. Diagnoza - nowotwór. To był nowotwór, który z czasem zacząłby się złośliwić. Miałam ogromne szczęście, że byłam czujna, ale też ogromne szczęście, że akurat guz był umiejscowiony w takim miejscu, że ta pierś zaczęła dawać sama znaki - przyznała prezenterka w materiale wideo.
Jak rozpoznać zagrożenie? Objawy raka piersi
Zmiany nowotworowe mogą się rozwijać przez miesiące, a nawet lata, zanim staną się zauważalne. Dlatego zrozumienie, jakie symptomy mogą sugerować problem zdrowotny, odgrywa kluczową rolę we wczesnym wykrywaniu raka. Koniecznie udaj się do lekarza, jeśli zauważyłaś:
- zmianę wielkości i kształtu brodawek lub piersi,
- guzki lub zgrubienia wyczuwalne w piersi albo pod pachą,
- wciąganie skóry piersi, otoczki lub brodawki,
- zmiany skórne w obrębie piersi,
- nietypową wydzielinę z brodawki.
Rak piersi wykryty we wczesnym stadium jest w 90-95 proc. przypadków całkowicie wyleczalny. Dzięki mammografii możliwe jest rozpoczęcie leczenia na etapie, gdy zmiana ma kilka milimetrów i nie daje jeszcze żadnych objawów. To kluczowy moment, bo im wcześniej postawiona diagnoza, tym krótsze, mniej inwazyjne leczenie i lepsze rokowania.
Zdrowe nawyki to najlepsza profilaktyka
Choć nie da się całkowicie wyeliminować ryzyka zachorowania, zdrowy styl życia może je obniżyć nawet o 25 proc. Codzienna aktywność fizyczna, utrzymanie prawidłowej masy ciała, zbilansowana dieta, rezygnacja z używek i ograniczenie alkoholu to niezwykle skuteczne działania. Ruch pomaga utrzymać równowagę hormonalną i poprawia odporność. Już 30 minut umiarkowanego wysiłku dziennie, jak spacer, jazda na rowerze czy taniec korzystnie wpływa na zdrowie.
Dieta bogata w warzywa, owoce, produkty pełnoziarniste i błonnik wspiera prawidłową gospodarkę hormonalną. Z kolei nadmiar tłuszczów nasyconych, alkoholu i brak ruchu zwiększają poziom estrogenów, które mogą sprzyjać rozwojowi nowotworu.
Samobadanie piersi - prosty nawyk, który ratuje życie
Samobadanie to pierwszy krok w kierunku świadomej troski o siebie. To kobieta najczęściej jako pierwsza zauważa niepokojącą zmianę. Wystarczy kilka minut raz w miesiącu, najlepiej kilka dni po miesiączce lub w stałym dniu u kobiet po menopauzie.
Warto obserwować kształt, kolor i symetrię piersi, a następnie delikatnie zbadać je opuszkami palców. Każda zmiana, jak guzek, zgrubienie czy wciągnięcie brodawki, powinna być sygnałem do wizyty u lekarza.
Mammografia - najskuteczniejsza metoda wczesnego wykrywania raka
Mammografia to szybkie i bezpieczne badanie. Kobiety w wieku 45-74 lat mogą je wykonywać bez skierowania i bezpłatnie co dwa lata w ramach programu Ministerstwa Zdrowia, w placówkach mających podpisaną umowę z NFZ. U kobiet po leczeniu raka piersi badanie zaleca się raz w roku.
Badanie trwa około 15 minut, a ucisk piersi jedynie kilka sekund. Choć może powodować lekki dyskomfort, jest całkowicie bezpieczne, ponieważ dawka promieniowania jest minimalna. Korzyści mammografii są ogromne - to najskuteczniejsze narzędzie diagnostyczne ratujące życie.
Jak się zapisać na bezpłatną mammografię?
To bardzo proste. Można to zrobić przez Internetowe Konto Pacjenta (IKP) na stronie pacjent.gov.pl, aplikację mobilną mojeIKP lub bezpośrednio w placówce medycznej, która ma umowę z NFZ w ramach profilaktyki raka piersi. Coraz częściej badania są wykonywane również w mobilnych mammobusach, które docierają do mniejszych miejscowości.
- Zapisy na badanie przez IKP: zaloguj się, wybierz "Plan leczenia", następnie "Rejestracja" i „"Umów badanie profilaktyczne". Wybierz program profilaktyka raka piersi. Wskaż datę i miejsce (miejscowość lub kod pocztowy). Wybierz dogodny dla siebie termin z propozycji i zatwierdź. Umówioną wizytę można znaleźć w zakładce "Plan leczenia" – "Zaplanowane wizyty”".
- Zapisy na mammografię przez aplikację mojeIKP. Uruchom aplikację i zaloguj się. Wejdź w zakładkę "e-zdrowie", a następnie w "Plan leczenia". Wybierz "Rejestracja na wizyty" i kliknij "Umów wizytę lub badania". Wybierz rodzaj badania, a następnie podaj dogodny termin i lokalizację. Umówioną wizytę znajdziesz w aplikacji w zakładce "Plan leczenia" - "Lista zaplanowanych wizyt".
Jeśli w okolicy czy województwie nie ma terminów, sprawdź dostępność za kilka dni. W systemie stale pojawiają się kolejne placówki, które dołączają do pilotażu.
Nowoczesne leczenie i refundacja
Dzięki refundacji z Ministerstwa Zdrowia polskie pacjentki mają dostęp do najnowocześniejszych terapii, w tym leczenia celowanego i immunoterapii, które działają precyzyjnie, zwiększają skuteczność terapii i ograniczają skutki uboczne. Leczenie jest dobierane indywidualnie na podstawie profilu nowotworu.
Pacjentki z podejrzeniem dziedzicznego raka piersi mogą wykonać bezpłatne badania genetyczne BRCA1 i BRCA2 finansowane przez NFZ. Kobiety z potwierdzoną mutacją mogą rozważyć zabiegi profilaktyczne, takie jak obustronna mastektomia czy usunięcie jajników i jajowodów, które są refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia i znacząco zmniejszają ryzyko zachorowania.
Zdrowie w twoich rękach
Profilaktyka raka piersi to codzienne wybory: zdrowy styl życia, samobadanie i regularne badania obrazowe. Dzięki programom profilaktycznym finansowanym przez Ministerstwo Zdrowia każda kobieta w wieku 45-74 lat może bezpłatnie wykonać mammografię i zyskać spokój.
Nie odkładaj decyzji. To zaledwie kwadrans, który może uratować życie.
Źródła:
https://onkologia.pacjent.gov.pl/pl/kompendium-chorob-nowotworowych/piers
https://pacjent.gov.pl/zapobiegaj/rak-piersi-pamietaj-o-badaniach
Zobacz także:
- Samobadanie piersi ratuje życie. Jak prawidłowo wykonać je w domu? "Pięć minut raz w miesiącu"
- Uczennice zdobywają wiedzę o nowotworach piersi. "Szkoła musi być otwarta na to, co się dzieje"
- Przybywa kobiet, które decydują się na mastektomię profilaktyczną. "Swój udział w tym ma Angelina Jolie"
Źródło zdjęcia głównego: Dzień Dobry TVN