Dawcy szpiku. Dzieląc się życiem, spełniają marzenia. Kto może nim zostać?

Dawcą szpiku może zostać każdy w wieku 18–55 lat, pod warunkiem, że jest zdrowy. Lista przeciwwskazań uniemożliwiających zostanie dawcą szpiku została opisana m.in. w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 12 marca 2010 roku. Przedstawiamy historie Kamila Golla, który był biorcą szpiku i Rafała Zemke - dwukrotnego dawcy szpiku.

Według Fundacji DKMS dawcą nie może zostać osoba zmagająca się z chorobą nowotworową. Przeciwwskazaniem do oddania szpiku jest też nosicielstwo wirusów HIV, HTLV, WZW. Dawcę szpiku dyskwalifikuje czasowo ciążą, laktacja i borelioza. Osoby, które posiadają tatuaż mogą zostać dawcą.

Kto może zostać dawcą szpiku?

Dawstwo szpiku to szlachetny uczynek, który może pomóc wielu poważnie chorym osobom. Szpik może uratować życie pacjentom z ostrą białaczką, przewlekłą białaczką szpikową i innymi zespołami mieloproliferacyjnymi. Dawcy szpiku ratują chorych, u których zdiagnozowano zespoły mielodysplastyczne i chłoniaki.

 DKMS zostań dawcą
DKMS zostań dawcą

Transplantacja szpiku kostnego jest także standardowym postępowaniem w leczeniu chorych z ziarnicą złośliwą i z wrodzonymi niedoborami odpornościowymi oraz chorobami metabolicznymi. Zalecana jest w przypadku pacjentów cierpiących na nocną napadową hemoglobinurię i tych z ciężkimi schorzeniami autoimmunologicznymi. Wskazaniem do przeprowadzenia zabiegu jest anemia Fanconiego, anemia aplastyczna oraz niektóre guzy lite.

Zdrowie

DD_20240108_Fit_rep_REP_napisy
Źródło: Dzień Dobry TVN
Styczeń - zdrowy i silny brzuch (napisy)
Styczeń - zdrowy i silny brzuch (napisy)
Co wydłuża, a co skraca nam życie?
Co wydłuża, a co skraca nam życie?
Choroby, które dostajemy w spadku
Choroby, które dostajemy w spadku
Wynalazek Polaków ratuje życie i zdrowie dzieci
Wynalazek Polaków ratuje życie i zdrowie dzieci
Całoroczne wyzwanie Raczków: styczeń – zdrowy i silny brzuch
Całoroczne wyzwanie Raczków: styczeń – zdrowy i silny brzuch
Czy Polacy dbają o zdrowie swojej wątroby?
Czy Polacy dbają o zdrowie swojej wątroby?
Jak wiatr wpływa na zdrowie człowieka?
Jak wiatr wpływa na zdrowie człowieka?
Oleje i octy do picia – moda czy przepis na zdrowie?
Oleje i octy do picia – moda czy przepis na zdrowie?
Zdrowie zaczyna się na talerzu
Zdrowie zaczyna się na talerzu
Owoce czarnego bzu na zdrowie
Owoce czarnego bzu na zdrowie
Turbo miody na turbo zdrowie!
Turbo miody na turbo zdrowie!
Zdrowie rodziny na talerzu
Zdrowie rodziny na talerzu
Pozytywny wpływ śmiechu na zdrowie
Pozytywny wpływ śmiechu na zdrowie
Jak wiatr wpływa na nasze zdrowie i samopoczucie?
Jak wiatr wpływa na nasze zdrowie i samopoczucie?
Chodzenie na zdrowie
Chodzenie na zdrowie
Naturalne syropy na zdrowie
Naturalne syropy na zdrowie
Zespół Marfana – choroba wysokich ludzi
Zespół Marfana – choroba wysokich ludzi
Protonoterpia w leczeniu dzieci w Polsce
Protonoterpia w leczeniu dzieci w Polsce
Światowy Dzień Zdrowia Psychicznego
Światowy Dzień Zdrowia Psychicznego

Dawcą szpiku może zostać każda zdrowa osoba w wieku 18–55 lat. Jednak w związku z tym, że od chwili umieszczenia potencjalnego dawcy w rejestrze do momentu oddania szpiku może upłynąć nawet 15 lat, preferowani są ludzie młodzi, między 18. a 30. rokiem życia. Potencjalny dawca nie powinien ważyć mniej niż 50 kg, a jego BMI nie może być wyższe niż 40.

Osoba pragnąca zostać dawcą szpiku musi być świadoma swoich czynów. Fundacja DKMS, której misją jest znalezienie dawcy dla każdego potrzebującego pacjenta, poza wskazaniami wymienia przeciwwskazania do bycia dawcą szpiku. Zostały one opisane w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 12 marca 2010 roku oraz w wytycznych określonych przez Światową Organizację Dawców Szpiku.

Przeciwwskazania do oddania szpiku

Każdy potencjalny dawca szpiku powinien poznać przeciwwskazania uniemożliwiające oddanie komórek macierzystych. Nie są one pobierane od osób zmagających się z chorobami układu sercowo-naczyniowego. Przeciwwskazania, takie jak zatorowość płucna, przebyty zawał serca, przebyta zakrzepica, migotanie przedsionków czy tętniak aorty również uniemożliwiają zostanie dawcą. Ponadto przeciwwskazaniem do oddania szpiku jest choroba nowotworowa, zarówno przebyta, jak i czynna. Wykluczenia z grona potencjalnych dawców nie muszą się obawiać osoby, których członek rodziny zmaga się z nowotworem.

Komórek macierzystych nie pobiera się również od chorych będących nosicielami wirusów HIV, HTLV, wirusa zapalenia wątroby (WZW) typu B i C. Do wyjątków, które wymagają konsultacji ze specjalistą zaliczane są każde inne przewlekłe lub niewyleczalne zakażenia oraz objawy, które sugerują chorobę zakaźną.

Dawcą nie może zostać biorca organów i tkanek. Komórek macierzystych nie oddają osoby, które zostały biorcami przeszczepów twardówki, rogówki, zastawki sercowej, opony twardej, nerki i innych narządów oraz chorzy zmagający się z chorobami autoimmunologicznymi. Przeciwwskazaniem do bycia dawcą szpiku jest ostre rozsiane zapalenie mózgu i rdzenia. Przeszkodą jest też wrzodziejące zapalenia jelita grubego, stwardnienie rozsiane, choroba Leśniowskiego-Crohna, miastenia. Komórek macierzystych nie pobiera się od chorych cierpiących z powodu łuszczycowego zapalenia stawów, choroby Gravesa-Basedowa, niedokrwistości autoimmunohemolitycznej, chorób tkanki łącznej.

Kolejną grupą schorzeń, które bezwzględnie wykluczają z grona dawców szpiku są choroby układu nerwowego, takie jak choroba Parkinsona, choroba Huntingtona, choroba Creutzfeldta-Jakoba, choroby złącza nerwowo-mięśniowego. Przeciwwskazaniem są również zaburzenia napadowe (np. epilepsja) oraz choroby krwi i szpiku (sferocytoza, talasemia, hemofilia, anemia aplastyczna, trombofilia). Poważną przeszkodą w zostaniu dawcą jest depresja wymagająca leczenia farmakologicznego i inne zaburzenia psychiczne (np. zaburzenia afektywne dwubiegunowe, schizofrenia).

Poza tym dawcę szpiku na stałe dyskwalifikują choroby endokrynologiczne (m.in. nadczynność tarczycy, Hashimoto, choroba Cushinga), wielotorbielowatość nerek, osteoporoza, jaskra, urazy wielonarządowe oraz liczne rozległe zabiegi operacyjne, szczególnie te przeprowadzane w znieczuleniu ogólnym z wyjątkiem cesarskich cięć. Problemem może być przyjmowanie niektórych leków (np. środków immunosupresyjnych) oraz nadużywanie alkoholu i narkotyków.

Czasowe przeciwwskazania do zostania dawcą szpiku

Dawcę szpiku czasowo dyskwalifikuje ciążą i laktacja. Kobiety będące w ciąży i karmiące wyłączone są z możliwości oddania szpiku co najmniej do czasu skończenia karmienia, dzieje się tak, ponieważ leki podawane przed oddaniem szpiku mogą przenikać do mleka matki. Czasowo dyskwalifikuje się chorych na boreliozę. Dopiero 2 lata od wyleczenia choroby można zostać dawcą.

Osoby posiadające tatuaż lub takie, które świeżo go wykonały dawniej również były wyłączone z możliwości oddawania szpiku. Zgodnie z aktualnymi procedurami osoby wytatuowane mogą swobodnie oddawać szpik bez konieczności czasowego zawieszania.

Także wyjeżdżając z kraju warto poinformować bazę, w której jest się zapisanym, że się wyjeżdża. W przypadku odwiedzania krajów, które są zagrożone chorobami zakaźnymi, konieczne jest czasowe zawieszenie. Jeszcze innym powodem do czasowych przeciwwskazań są wszelkie operacje chirurgiczne - dopiero miesiąc od przebycia ich można z powrotem zostać dawcą.

Światowy dzień dawcy szpiku

W dniu 17 września obchodzony jest światowy dzień dawcy szpiku. W Polskim rejestrze zapisało się już 1,7 miliona potencjalnych dawców. W tym dniu organizatorzy pokazują osoby, które oddały szpik i uratowały życie innym ludziom. Dzięki tak dużej ilości osób, które przystąpiły do programu znalezienie dawcy jest możliwe w 2 na 3 przypadki - to jeden z najwyższych wyników na świecie.

Artykuł zawiera materiały partnera

Zobacz także:

Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN

podziel się:

Pozostałe wiadomości