Od smutku do euforii - co to jest choroba afektywna dwubiegunowa? Sprawdź, jak ją rozpoznać i skutecznie leczyć

Smutna kobieta, która siedzi na łóżku
Od smutku do euforii - co to jest choroba afektywna dwubiegunowa? Sprawdź, jak ją rozpoznać i skutecznie leczyć
Źródło: LWA/Getty Images
Depresja to zespół zaburzeń psychicznych obejmujący strefę nastroju. W depresji dwubiegunowej na przemian występują epizody obniżenia nastroju z epizodami hipomanii lub manii. Zrozumienie mechanizmów powstawania schorzenia i jego objawów wyczuli nas na niepokojące symptomy u osób z najbliższego otoczenia.

Depresja dwubiegunowa w literaturze miewa różne określenia. Bywa nazywana zaburzeniami afektywnymi dwubiegunowymi, chorobą afektywną dwubiegunową (ChAD), psychozą maniakalno-depresyjną czy cyklofrenią. Schorzenie to polega na występujących cyklicznie zmianach nastroju, w przebiegu których występują zespoły depresyjne i maniakalne lub hipomaniakalne, rozdzielone (lub nie) okresami bezobjawowymi. Choroba afektywna dwubiegunowa to schorzenie przewlekłe i nawracające. Dlatego tak ważne jest szybkie rozpoznanie i leczenie, wtedy zwiększa się szansa na powstrzymanie nawrotów.

Ku pokrzepieniu serc

Źródło: Archiwum prywatne
Ku pokrzepieniu serc
Ku pokrzepieniu serc
Ku pokrzepieniu serc
Ku pokrzepieniu serc
Ku pokrzepieniu serc
Ku pokrzepieniu serc
Ku pokrzepieniu serc
Ku pokrzepieniu serc
Ku pokrzepieniu serc
Ku pokrzepieniu serc
Ku pokrzepieniu serc
Ku pokrzepieniu serc
Ku pokrzepieniu serce
Ku pokrzepieniu serce
Ku pokrzepieniu serc
Ku pokrzepieniu serc
Ku pokrzepieniu serce
Ku pokrzepieniu serce
Ku pokrzepieniu serc
Ku pokrzepieniu serc
Ku pokrzepieniu serc
Ku pokrzepieniu serc
Ku pokrzepieniu serc
Ku pokrzepieniu serc

Choroba afektywna dwubiegunowa: faza depresji

Depresja narasta powoli i zdarza się, że jej początkowe objawy bywają niezauważone. Stopniowo obniża się nastrój, człowiek staje się apatyczny, bierny. Z tego stanu nie są w stanie uwolnić go bliscy ani pozytywne wydarzenia w życiu chorego. Pojawia się ograniczanie aktywności życiowej i zaniku energii. Obniża się samoocena chorego, pojawiają się myśli negatywne, które dominują w życiu chorego.

Narastające poczucie beznadziejności i braku sensu życia może wywołać myśli samobójcze (tak zwane myśli "S"), które, jeśli w porę nie zostaną podjęte odpowiednie kroki i leczenie, mogą prowadzić do prób samobójczych.

Choroba afektywna dwubiegunowa: faza manii

Radykalnie przeciwnym stanem do depresji jest druga faza choroby, w przebiegu której pojawiają się objawy hipomanii lub manii.

Jej wystąpienie przejawia się podwyższonym nastrojem, czasem euforią i poczuciem podniecenia, szczęścia, które często bywa nieadekwatne do sytuacji. Epizod maniakalny charakteryzuje wystąpienie u pacjenta tzw. gonitwy myśli. Pacjent odczuwa ich natłok, mogą być one niezwiązane ze sobą i obejmować odmienne tematy, czasem otoczenie może odnosić wrażenie, że są one nielogiczne. Osoby chore mają skłonność do ryzykownych zachowań (nieracjonalne inwestycje finansowe, przypadkowe kontakty seksualne) i poczucia mocy, które może wywołać irracjonalne zachowania (np. skok z dachu budynku, bardzo szybka jazda samochodem).

Hipomania a mania w chorobie dwubiegunowej

Stany te charakteryzują podobne dolegliwości, różni je natomiast stopień nasilenia. Hipomania odznacza się jedynie nieznacznym pobudzeniem, zwiększeniem napędu i chęcią do podejmowania wielu zadań jednocześnie. Czasami otoczenie może w ogóle nie traktować danego zachowania osoby jako przejawu choroby. Wydaje nam się, że osoba chora posiada po prostu duży zapał do realizowania zadań. Objawy manii są znacznie bardziej nasilone i nie pozostają niezauważone przez najbliższych.

Przyczyny depresji dwubiegunowej

Współcześnie, rozpatrując przyczyny zaburzeń afektywnych, w tym depresji dwubiegunowej, często rozważa się z tzw. model biopsychospołeczny. Składa się on z trzech grup przyczyn - biologicznych (mutacje genowe), psychologicznych (np. ekspozycja na przewlekły, silny stres) i społeczno-kulturowych (sytuacja finansowa, stosunki rodzinne).

Depresja dwubiegunowa - leczenie

Przy utrzymywaniu się dolegliwości przez okres dłuższy niż 2 tygodnie powinna odbyć się konsultacja u specjalisty. Jeżeli nasilenie dolegliwości jest znaczne, występują objawy wytwórcze lub myśli samobójcze, konsultacja powinna odbyć się w trybie natychmiastowym. Wówczas wskazana jest również hospitalizacja.

Istotna jest kompleksowość terapii, tzn. połączenie metod farmakologicznych (właściwie dobrany lek/leki przeciwdepresyjne) oraz psychoterapii (i/lub inne formy terapii czy zajęć terapeutycznych) i psychoedukacji.

Zastosowane środki lecznicze (leki p/depresyjne z różnych grup) modyfikują i normalizują zmiany biochemiczne i strukturalne w mózgu, dzięki czemu możliwym staje się właściwe komunikowanie się komórek nerwowych.

Osoby cierpiące na manię, leczone są neuroleptykami (benzodiazepiny, olanzapina), których głównym zadaniem jest hamowanie objawów choroby i stabilizacja nastroju.

30 marca - Światowy Dzień Choroby Afektywnej Dwubiegunowej

30 marca ustanowiony został Światowy Dzień Choroby Afektywnej Dwubiegunowej. To istotne święto w ramach promowania wiedzy o zdrowiu psychicznym. Na CHAD cierpi między 6 a 11% populacji. To bardzo ważne, aby wspierać i przeciwdziałać stygmatyzacji tej choroby. Dzięki poprawnie wdrożonemu leczeniu i wsparci rodziny można uniknąć negatywnych konsekwencji choroby afektywnej dwubiegunowej, w tym samobójstwa.

Zobacz wideo:

Bieg po zdrowie
Źródło: Dzień Dobry TVN

Zobacz także:

Autor: Adrian Adamczyk

Źródło zdjęcia głównego: LWA/Getty Images

podziel się:

Pozostałe wiadomości

Mikołaj z "Top Model" ledwo uszedł z życiem. "Mama płakała, chciała, żebym wrócił"

Mikołaj z "Top Model" ledwo uszedł z życiem. "Mama płakała, chciała, żebym wrócił"

Kredyt na święta: jak nie dać się oszukać? Czat z ekspertem

Kredyt na święta: jak nie dać się oszukać? Czat z ekspertem

Udekoruj pierniczki i poczuj magię świąt. Pomysły Darii Ładochy
Materiał promocyjny

Udekoruj pierniczki i poczuj magię świąt. Pomysły Darii Ładochy

Ruszyła akcja "Podaruj Misia". Jakie kreacje przygotowały gwiazdy z projektantami?

Ruszyła akcja "Podaruj Misia". Jakie kreacje przygotowały gwiazdy z projektantami?

Gdzie znaleźć uniwersalne prezenty pod choinkę?
Materiał promocyjny

Gdzie znaleźć uniwersalne prezenty pod choinkę?

Mistrzowskie dania z krakowskiej suchej, krafterek, wędzonego boczku i szynki na maśle. Poznaj przepisy finalistów 12. edycji Master Chefa
Materiał promocyjny

Mistrzowskie dania z krakowskiej suchej, krafterek, wędzonego boczku i szynki na maśle. Poznaj przepisy finalistów 12. edycji Master Chefa

Zdrowa i szybka kuchnia dla najmłodszych. Na punkcie tych dań dzieci dosłownie oszaleją
Materiał promocyjny

Zdrowa i szybka kuchnia dla najmłodszych. Na punkcie tych dań dzieci dosłownie oszaleją

Joanna Krupa uczy córkę języka polskiego. Asha-Leigh pokazała, co potrafi. "Brawo dla was"

Joanna Krupa uczy córkę języka polskiego. Asha-Leigh pokazała, co potrafi. "Brawo dla was"

Agnieszka Kotońska znacząco schudła i nieustannie mierzy się z hejtem. "Życzą mi śmierci"

Agnieszka Kotońska znacząco schudła i nieustannie mierzy się z hejtem. "Życzą mi śmierci"

''Gorgonzola. Przepyszna historia''. Pobierz nasz e-book i poznaj przepisy na dania z wyjątkowym włoskim serem.  
Materiał promocyjny

''Gorgonzola. Przepyszna historia''. Pobierz nasz e-book i poznaj przepisy na dania z wyjątkowym włoskim serem.  

Prawidłowe oddychanie skuteczną bronią na stres. "Musimy się skupić na kilku aspektach"
Materiał promocyjny

Prawidłowe oddychanie skuteczną bronią na stres. "Musimy się skupić na kilku aspektach"

Jak podkreślić biżuterią świąteczne stylizacje? "Ważne, żebyśmy wyglądały olśniewająco"
Materiał promocyjny

Jak podkreślić biżuterią świąteczne stylizacje? "Ważne, żebyśmy wyglądały olśniewająco"

Jakie są oczekiwania inwestorów co do zielonej energii? 
Materiał promocyjny

Jakie są oczekiwania inwestorów co do zielonej energii? 

Damski duet w roli prowadzących Dzień Dobry TVN. Widzowie dobrze je znają

Damski duet w roli prowadzących Dzień Dobry TVN. Widzowie dobrze je znają

"Mamusiu, ja już nie chcę tu być, na tym światku". Czy 3-latek może mieć depresję?

"Mamusiu, ja już nie chcę tu być, na tym światku". Czy 3-latek może mieć depresję?

Szukasz pomysłu na wykwintną przystawkę z Gorgonzolą?  
Materiał promocyjny

Szukasz pomysłu na wykwintną przystawkę z Gorgonzolą?  

Anna Rusowicz wspiera ofiary przemocy psychicznej. "Na własnych doświadczeniach mogę oprzeć ten kawał wiedzy"

Anna Rusowicz wspiera ofiary przemocy psychicznej. "Na własnych doświadczeniach mogę oprzeć ten kawał wiedzy"

Luiza z "HP" jest w związku. Jej partner też brał udział w programie. "Mój urodzinowy prezent"

Luiza z "HP" jest w związku. Jej partner też brał udział w programie. "Mój urodzinowy prezent"

Zagięte kości w każdej chwili mogą przebić jej skórę. "Jestem w Polsce jedynym przypadkiem"

Zagięte kości w każdej chwili mogą przebić jej skórę. "Jestem w Polsce jedynym przypadkiem"

Ania Klimczewska wydała kolejną powieść. "Zaczęło się na spontanie jako wielka zabawa"

Ania Klimczewska wydała kolejną powieść. "Zaczęło się na spontanie jako wielka zabawa"

Krzyś zmaga się z czterokończynowym dziecięcym porażeniem mózgowym. Potrzebuje naszej pomocy

Krzyś zmaga się z czterokończynowym dziecięcym porażeniem mózgowym. Potrzebuje naszej pomocy

"Królowa przetrwania". Nowy program z 12 znanymi kobietami. W dżungli, bez filtra i cenzury

"Królowa przetrwania". Nowy program z 12 znanymi kobietami. W dżungli, bez filtra i cenzury

Buty na jesień/zima 2023. Jak szybko i skutecznie wybrać najmodniejszy model?
Materiał promocyjny

Buty na jesień/zima 2023. Jak szybko i skutecznie wybrać najmodniejszy model?

Kupujesz gwiazdy betlejemskie w dyskoncie? Zwróć uwagę na cyjacje. Co to takiego?

Kupujesz gwiazdy betlejemskie w dyskoncie? Zwróć uwagę na cyjacje. Co to takiego?

"Młodość na zamówienie 2". Maciej Panek przeprowadził zaskakującą metamorfozę
Materiał promocyjny

"Młodość na zamówienie 2". Maciej Panek przeprowadził zaskakującą metamorfozę

Koza domowa od wieków towarzyszy ludziom. Czym się charakteryzuje?
Materiał promocyjny

Koza domowa od wieków towarzyszy ludziom. Czym się charakteryzuje?

Fundacja TVN otworzyła gabinety psychologiczne. "Chcemy, by pacjenci i ich rodziny czuli się zaopiekowani"

Fundacja TVN otworzyła gabinety psychologiczne. "Chcemy, by pacjenci i ich rodziny czuli się zaopiekowani"

Nastolatka urodziła w lesie. "Personelowi medycznemu powiedziała, że znalazła dziecko" 

Nastolatka urodziła w lesie. "Personelowi medycznemu powiedziała, że znalazła dziecko" 

Pizza pachnąca jesienią w wykonaniu Aleksandry Juszkiewicz. Jakie składniki wybrać?

Pizza pachnąca jesienią w wykonaniu Aleksandry Juszkiewicz. Jakie składniki wybrać?

Agnieszka Włodarczyk i Robert Karaś wzięli ślub. Pokazali romantyczne zdjęcia

Agnieszka Włodarczyk i Robert Karaś wzięli ślub. Pokazali romantyczne zdjęcia

Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

"Top Model". Natalia nie wygrała programu, ale czuje się zwyciężczynią. "Wcześniej byłam zagubiona"

"Top Model". Natalia nie wygrała programu, ale czuje się zwyciężczynią. "Wcześniej byłam zagubiona"

Od pielęgniarki do Miss Polonia. "Transplantacja włosów jest takim moim konikiem"

Od pielęgniarki do Miss Polonia. "Transplantacja włosów jest takim moim konikiem"

"Top Model": Sofia Konecka-Menescal była o krok od wygrania. "Tak działa życie"

"Top Model": Sofia Konecka-Menescal była o krok od wygrania. "Tak działa życie"

14 kg listów od naszych młodych widzów trafiło do rąk Mikołaja. "Drogie dzieci z Polski, kocham was"

14 kg listów od naszych młodych widzów trafiło do rąk Mikołaja. "Drogie dzieci z Polski, kocham was"

"Top Model". Marcin Tyszka szczerze o wygranej Dominika. "Skład finału był bardzo mocny"

"Top Model". Marcin Tyszka szczerze o wygranej Dominika. "Skład finału był bardzo mocny"

Ile zapłacimy za zupy i dania świąteczne Magdy Gessler?

Ile zapłacimy za zupy i dania świąteczne Magdy Gessler?

Tanie prezenty Mikołajkowe. Czy da się kupić prezent za 30 lub 50 zł w dobie inflacji?

Tanie prezenty Mikołajkowe. Czy da się kupić prezent za 30 lub 50 zł w dobie inflacji?

Ile zostało niedziel handlowych do końca roku? Czy w wigilię 2023 zrobimy zakupy?

Ile zostało niedziel handlowych do końca roku? Czy w wigilię 2023 zrobimy zakupy?

Dominik zwycięzcą "Top Model". Co planuje w najbliższych miesiącach? "To jedno z moich marzeń"

Dominik zwycięzcą "Top Model". Co planuje w najbliższych miesiącach? "To jedno z moich marzeń"

Spektrum autyzmu diagnozowane jest również u dorosłych. Jak wygląda rozpoznanie?

Spektrum autyzmu diagnozowane jest również u dorosłych. Jak wygląda rozpoznanie?

Kasia Lins o nowej płycie i muzycznym katharsis. "Nadszedł taki moment, że musiałam powiedzieć dość"

Kasia Lins o nowej płycie i muzycznym katharsis. "Nadszedł taki moment, że musiałam powiedzieć dość"

Są jednymi z najpiękniejszych siatkarek na świecie i osiągnęły sukces. "Marzenia warto spełniać"

Są jednymi z najpiękniejszych siatkarek na świecie i osiągnęły sukces. "Marzenia warto spełniać"

Dawid Kubacki w szczerym wywiadzie o chorobie żony. "Ściska mi głos w gardle"

Dawid Kubacki w szczerym wywiadzie o chorobie żony. "Ściska mi głos w gardle"

Katarzyna Żak wspomina trudne chwile z mężem. "Płakałam"

Katarzyna Żak wspomina trudne chwile z mężem. "Płakałam"

"ŚOPW". Aneta Żuchowska pokazała córeczkę. "No urody po mamusi się nie wyprze"

"ŚOPW". Aneta Żuchowska pokazała córeczkę. "No urody po mamusi się nie wyprze"

Znana ginekolożka ze Szczecina z 5 zarzutami. Grozi jej więzienie

Znana ginekolożka ze Szczecina z 5 zarzutami. Grozi jej więzienie

"ŚOPW". Marek usłyszał od Kornelii "najmocniejsze słowo na świecie". "Nie spodziewałem się tego"

"ŚOPW". Marek usłyszał od Kornelii "najmocniejsze słowo na świecie". "Nie spodziewałem się tego"

Lady Gaga dostała suknię z Polski. "Bardzo bym chciała, by w niej wyszła"

Lady Gaga dostała suknię z Polski. "Bardzo bym chciała, by w niej wyszła"

Sara James stworzyła duet ze znanym raperem. "Jestem szalenie wdzięczna, że się udało"

Sara James stworzyła duet ze znanym raperem. "Jestem szalenie wdzięczna, że się udało"

Promocje, przeceny, wyprzedaże - jak kupować rozsądnie? Eksperci radzą

Promocje, przeceny, wyprzedaże - jak kupować rozsądnie? Eksperci radzą

#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas