Rzeźbiarzy znajdziemy w każdym regionie Polski. Ich dzieła są prezentowane nie tylko w dużych galeriach sztuki, ale i w lokalnych domach kultury oraz na prywatnych wystawach. Ta dziedzina sztuki ma bardzo długą tradycję.
Kim jest rzeźbiarz?
Rzeźbiarz to przedstawiciel jednej z najstarszych sztuk plastycznych, która istniała już w czasach prehistorycznych. Zajmuje się modelowaniem różnego rodzaju tworzyw, takich jak: drewno, metal czy kamień, z których wytwarza zarówno figury postaci, jak i bardziej abstrakcyjne kształty. W tym celu korzysta z wielu narzędzi rzeźbiarskich, a najpopularniejszym z nich jest dłuto. Dzieła rzeźbiarskie, w odróżnieniu np. od większości dzieł malarskich, są trójwymiarowe.
Miejscem pracy artysty rzeźbiarza jest pracownia rzeźbiarska. Musi być ona wyposażona w niezbędne narzędzia i urządzenia. Jednak to, gdzie artysta konkretnie urządza swoją pracownię, zależy już od różnych czynników. Niekiedy rzeźbiarnią jest niewielki pokoik w domu lub bloku, a innym razem jest to przestronne pomieszczenie na poddaszu – ilu jest rzeźbiarzy, tyle też i pomysłów na zorganizowanie przestrzeni do pracy.
Najwcześniejsze dzieła sztuki tego typu odnaleziono w Europie Środkowej. Według historyków pierwsze obiekty, które można określić mianem rzeźb, pochodzą ze średniego paleolitu i znaleziono je w Maroku.
Rzeźbiarze – gdzie pracują? Na jakie grupy się dzielą?
Przedstawiciele tego zawodu są artystami na pełen etat, ale mogą też pracować np. na uczelniach artystycznych. Rzecz jasna, wielu rzeźbiarzy także pracuje zawodowo w zupełnie nieartystycznych branżach. Artystów tych można podzielić na dwie grupy. Pierwszą z nich można umownie określić mianem rzeźbiarzy "z papierami" - są to absolwenci uczelni artystycznych. Do drugiej grupy zaliczamy samouków, którzy rzemiosła uczyli się bez wsparcia nauczyciel akademickich.
Osoby zajmujące się rzeźbą i posiadające wykształcenie z tym związane na uczelniach nauczają technik rzeźbiarskich. Co więcej, często zatrudniani są również w muzeach lub galeriach.
Niektórzy artyści decydują się zostać rzeźbiarzami tworzącymi samodzielnie. Wówczas nie mają normowanych godzin pracy, tworzą na zamówienie, lecz nie jest to łatwy "kawałek chleba". Aby zostać takim twórcą, należy najpierw zbudować sobie pozycję w świecie artystycznym – a to niekiedy trwa latami. Wielu artystów rzeźbiących, którzy są freelancerami, to często samoucy. Jednak twórcy często nie mają możliwości, aby utrzymywać się z tej pracy – pozostaje im wówczas rzeźbienie hobbystyczne, choć i ono może okazjonalnie przynosić pewne zyski.
Jakich materiałów używa rzeźbiarz?
Niezmiennie od wielu lat największą popularnością cieszy się drewno. Rzeźby z niego wykonane dodają uroku nie tylko pensjonatom czy hotelom, ale i domom prywatnym. Im lepsza jakość drewna i lepsze opanowanie rzeźbiarskiego rzemiosła, tym dłuższa żywotność takiego dzieła sztuki. Rzeźbiarze często mają swój ulubiony rodzaje drewna. Do najczęściej używanych zaliczają się:
- lipa;
- sosna;
- buk;
- grab;
- dąb;
- orzech włoski;
- brzoza;
- topola.
Tu dużą rolę odgrywają osobiste preferencje danego artysty. Dla jednego drewno iglaste będzie nieodpowiednim materiałem na rzeźbę. Z kolei u drugiego rzeźbiarza wysuszone, 10-letnie iglaste drewno sprawdzi się idealnie. Niemniej jednak panuje wspólny pogląd, że iglaste drewno jest zbyt sękowate, przez co trudne w obróbce. Podobnie jest z twardymi gatunkami drzew. Są artyści, którzy lubią modelować twarde gatunki drzew, do których zaliczają się wymieniona grusza, dąb, buk czy grab. Zaletą tego typu drewna jest ciekawa kolorystyka.
Podstawowe narzędzia rzeźbiarza
Bez wątpienia jednym z najważniejszych przyrządów wszystkich rzeźbiarzy jest dłuto. Do jego produkcji używa się stali stopowych i niestopowych. Warto wiedzieć, że dłuto dłutu nierówne. Narzędzia te różnią się między sobą rozmiarem, masywnością i kształtem klingi. Spośród nich można wyróżnić:
- dłuto z fazowaniem bocznym;
- dłuto bez fazowania;
- dłuto długie;
- dłuto krótkie;
- dłuto kątowe;
- dłuto gniazdowe.
Tak naprawdę jest to obszerne zagadnienie. Każdy, kto zechce rozpocząć swoją przygodę z rzeźbiarstwem musi być przygotowany na wydatek rzędu kilku tysięcy złotych – tyle mniej więcej kosztują podstawowe narzędzia rzeźbiarza.
Cechy charakteru dobrego rzeźbiarza – jakie są niezbędne?
Wielu zawodowych rzeźbiarzy uważa, że najważniejsze jest, aby mieć odpowiednio dużo samozaparcia i cierpliwości. Tak, jak przy każdym rzemiośle artystycznym podstawą jest ciężka praca i odrobina talentu. Wbrew pozorom siła fizyczna nie jest aż tak potrzebna. Znacznie więcej wysiłku artysta musi włożyć w wymyślanie koncepcji dzieła. Użycia większej siły wymagają zazwyczaj większe rzeźby.
W obecnych czasach rzeźbiarze duża wagę przykładają nie tylko do jakości wykonanej pracy, ale i marketingu. Dobry artysta powinien wiedzieć, jak się promować. We współczesnym świecie artystycznym wizerunek bywa często niemniej ważny od samego dzieła.
Wielu zawodowych twórców uważa, że jest to branża, z której można się utrzymać. Jednak najważniejszy jest upór w dążeniu do celu.
Zobacz także:
- Skóra z jabłek, czyli w pełni wegański materiał. "Planowaliśmy wykorzystać to do produkcji ubrań albo akcesoriów"
- Jesienne wianki dekoracyjne, które można wykonać samodzielnie w domu. "To nie jest skomplikowane"
- Jak powstają kilimy? "Metr kwadratowy tka się przez tydzień"
Zobacz wideo: Iwona Büchner-Grzesiak i wyjątkowa aukcja rzeźb
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: Atlantide Phototravel/Getty Images